Stratejik Maliyet Yönetimi Kapsamında Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Kaynak Tüketim Muhasebesi: Üretim İşletmesinde Bir Uygulama

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 41, 459 - 490, 31.12.2021

Ali Aykut Peker Mustafa Yılmaz İçerli

Öz

Geleneksel maliyetlemeden çağdaş maliyet modellerine kadar istenilen nitelikte maliyet bilgilerinin üretilmesi aşamasında çeşitli problemler yaşanmaktadır. Faaliyet Tabanlı Maliyetleme’nin çeşitli eksiklerini gidermek amacıyla sırasıyla Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (SDFTM) ve Kaynak Tüketim Muhasebesi (KTM) yöntemleri geliştirilmiştir. Çalışmanın amacı; Üretim işletmesi üzerinde SDFTM ve KTM uygulamaları gerçekleştirilerek yöntemler arasında maliyet bilgilerindeki farklılıkların tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın sonucunda; SDFTM yönteminde kaynak etkeni olarak sadece sürenin kullanılmasının uygulamanın kolay gerçekleştiği fakat maliyetlerin belirlenmesinde çeşitli şüpheler uyandırdığı tespit edilmiştir. Kaynak Tüketim Muhasebesi yönteminde maliyetlerin sabit ve orantısal olarak ayrılması ve bu maliyetlerin teorik ve pratik kapasiteye göre dağıtılması yöntemin kapsamlı bir yapısının olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Kaynak Tüketim Muhasebesi

Kaynakça

• A.Almeida, ve J.Cunha. (2017). Them Implementation of an Activity-Based Costing (ABC) System in a Manufacturing Company. Procedia Manufacturing(13), 932-939.
• Balakrishnan, R., Labro, E., ve Sivaramakrishnan, K. (2012). Product Costs as Decision Aids: An Analysis of Alternative Approaches (Part 2). Accounting Horizons, 26(1), 21-41.
• Basuki, B., ve Riediansyaf, M. D. (2014). The Application of Time-Driven Activity-Based Costing In the Hospitality Industry: An Exploratory Case Study. Journal of Applied Management Accounting Research (JAMAR), 12(1), 27-54.
• Chen, A., Sabharwal, S., Akhtar, K., Makaram, N., ve Gupte, C. M. (2015). Time-driven activity based costing of total knee replacement surgery at a London teaching hospital. The Knee(22), 640-645.
• Clinton, B. D., ve Webber, S. A. (2004). Here’s innovation in management accounting with Resource Consumption Accounting. Strategic Finance, 21-26.
• Erkuş, H., Aksu, İ., ve Turan, E. (2014). Kaynak Tüketim Muhasebesinin Diğer Maliyet Sistemleri İle Karşılaştırılması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 15-36.
• Feng, S., ve Ho, C.-Y. (2016). The real option approach to adoption or discontinuation of a management accounting innovation: the case of activity-based costing. Rev Quant Finan Acc(47), 835-856.
• French, K. E., Guzman, A. B., Rubio, A. C., Frenzel, J. C., ve Feeley, T. W. (2016). Value based care and bundled payments: Anesthesia care costs for outpatient oncology surgery using time-driven activity-based costing. Healthcare, 4, 173-180.
• Gregorio, J., Russo, G., ve Lapao, L. V. (2016). Pharmaceutical services cost analysis using time-driven activity-based costing: A contribution to improve community pharmacies’ management. Research in Social and Administrative Pharmacy, 12, 475-485.
• Gunasekaran, A., ve Sarhadi, M. (1998). Implementation of Activity-Based Costing in Manufacturing. Int. J. Production Economics(56-57), 231-242.
• Karaca, N., ve Küçük, H. (2017). Kaynak Tüketim Muhasebesi Temelinde Ürün Maliyetlerinin Hesaplanması- Karşılaştırmalı bir Uygulama. İşletme Araştırma Dergisi (Journal of Business Research), 9(2), 353-375.
• Köse, T., ve Ağdeniz, Ş. (2017). Zaman Esaslı Faaliyete Dayalı Maliyetleme ve Kaynak Tüketim Muhasebesi Maliyet Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10(2), 139-160.
• Krumwiede, K., ve Suessmair, A. (2007, Haziran). Getting Down to Specifics on RCA. Strategic Finance, 50-55.
• Maiga, A. S. (2014). Assessing Self-Selection and Endogeneity Issues in the Relation Between Activity-Based Costing and Performance. Advances in Accounting, incorporating Advances in International Accounting(30), 251-262.
• Pernot, E., Roodhooft, F., ve Abbeele, A. V. (2007). Time-Driven Activity-Based Costing for Inter-Library Services: A Case Study in a University. The Journal of Academic Librarianship, 33(5), 551-560.
• Tse, M. S., ve Gong, M. Z. (2009). Recognition Of Idle Resources In Time-Driven Activity-Based Costing And Resource Consumption Accounting Models. Journal of Applied Management Accounting Research, 7(2), 41-54.
• Tutkavul, K., ve Elmacı, O. (2016). Stratejik Karar Alma Perspektifinden Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Modeli ve Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Modelinin Karşılaştırılmasına Yönelik Ampirik Bir Çalışma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(4), 825-853.
• White, L. (2009, Mayıs-Haziran). Resource Consumption Accounting: Manager- Focused Management Accounting. The Journal of Corporate Accounting & Finance, 63-77.