Toplumsal Cinsiyete Duygusal Bakış

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 41, 578 - 590, 31.12.2021

Fatma Yıldırım Hasan Gül

Öz

Soyut ve öznel bir konu olan duygunun; tanımı, algısı, kaynağı, idraki konusunda ne kadar çok fikir farklılıkları olursa olsun kadın ile özdeş tutulması hususunda çağlar boyunca fikir birliğinde olunmuştur. Böylece duygular, kadınlardan beklenen tutum ve davranışlar gibi toplumun cinsiyetlere özgü kendi yargılarına göre biçimlenmişlerdir. Dolayısıyla toplumsal cinsiyetin her boyutundan, yani algısından, rollerinden, eşitsizliğinden ve hatta eşitliğinden etkilenmiş ve şekillenmişlerdir. Nihayetinde insanın nevi şahsına münhasır olan duygular, adeta sosyal rol ve yargı kalıplarının vicdanına bırakılmıştır. Bu çalışmanın amacı; duygu kavramının akıl ile girdiği çetin ikilik çatışmalarını incelemek ve tüm bunların kadınlar ve erkekler açısından toplum içinde nasıl kodlandığını ve anlamlandırıldığını yeniden sorgulamaya çalışmaktır. Niyetimiz bu çatışmaları yorumlarken farklı veya yeni bir ikilik yaratmak değil; bu durumun tarihsel süreç içinde nasıl farklılaştığına dair toplumsal cinsiyet perspektifinden vurgu yapmaktır.

Anahtar Kelimeler

Duygu, Akıl, Kadın, Erkek, Toplumsal Cinsiyet.

Emotional Approach to Social Gender

Öz

No matter how many differences of opinion there may be about the definition, perception, source and cognition of emotion, which is an abstract and subjective subject, there has been a consensus about identifying it with women for ages. Thus, emotions, like attitudes and behaviors expected from women, are shaped according to society's own judgments about gender. Therefore emotions have been affected and shaped by every aspect of gender, namely, its perception, roles, inequality and even equality. Consequently feelings that are unique to the person are almost left to the mercy of social roles and judicial patterns. The purpose of the study is to examine duality conflicts of the concept of emotion with mind and to question how all these are coded and interpreted in society terms of women and men. Our intention is not to create a different or new duality while describing these conflicts but to emphasize how this situation is differentiated in historical process from a gender perspective.

Anahtar Kelimeler

Emotion, Mind, Woman, Man, Social Gender.

Kaynakça

• Acar, H. (2019). Türk Kültür Ve Devlet Geleneğinde Kadın. İnsan Ve İnsan. 6(21), 395-411.
• Adaçay, F.R. (2014). Toplumsal Cinsiyet Ve Kalkınma. Bursa: Ekin Yayınları.
• Agacinski, S. (2015).Düşüncenin Yeniden Ele Geçirilişi. Cumhur Öztürk (Ed.), Kadınların En Güzel Tarihi. (s.189-208). Yonca Aşçı Dalar (Çev.). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Akan, Ş. T. & Barışkın, P. E. (2017). Kültür Ve Cinsiyet Bağlamında Berkeley Duygu İfadesi Ölçeğinin Geçerlilik Ve Güvenilirlik Ölçütleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 28, 43-50.
• Akdemir,S.(1991).Tarih Boyunca Ve Kur’an-ı Kerim’de Kadın. İslami Araştırmalar, 5(4), 249-258.
• Aksan,Y. (2013). 1450-1750 Yılları Arasında Avrupa’da Cadılık 1450-1750. Tarih İncelemeleri Dergisi, 28 (2), 355-368.
• Anger, B. (1998). Tarih Boyunca Erkek Gibi Kadınlar. İstanbul: Ezgi Yayınları.
• Altan, H. Z. (2019). Varlığında Yokluğunda Kadın Bir Toplumsal Cinsiyet Eleştirisi. İstanbul: Humanist.
• Barbulescu, R. And Bidwell, M. (2013). Do Women Choose Different Jobs From Men? Mechanisms Of Application Segregation In The Market For Managerial Workers. Organization Science, 24(3), 737–756.
• Barrett, L. F., ve Bliss Moreau, E. (2009). She’s Emotional. He’s Having A Bad Day: Attributional Explanations For Emotion Stereotypes. Emotion, 9(5), 649-658.
• Beauvoir, S. (1993). Kadın İkinci Cins Genç Kızlık Çağı. Bertan Onaran (Çev.). İstanbul: Payel.
• Berktay, F. (2012). Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın: Hristiyanlıkta Ve İslamiyet’te Kadının Statüsü Üzerine Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım. İstanbul: Metis Yayınları.
• Berktay, F. (2016). Feminist Teoride Açılımlar. Yıldız Ecevit ve Nadide Karkıner (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. (s.2-23).Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Bhasin, K. (2003). Toplumsal Cinsiyet Bize Yüklenen Roller. Kader Ay (Çev.). İstanbul: Dayanışma Vakfı.
• Briton, N. J., and Hall, J. A. (1995). Beliefs About Female And Male Nonverbal Communication. Sex Roles, 32 (1-2), 79-90.
• Cesur-Kılıçaraslan, S. ve Işık, T. (2016). Toplumsal Cinsiyet Ve Efsaneden Gerçeğe Türkiye’de Kadın. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Cherry, L and Lewis, M. (1976). Mothers And Two-Year-Olds: A Study Of Sex-Differentiated Aspects Of Verbal Interaction. Developmental Psychology, 12(4), 278-282.
• Clearfield, M. W., and Nelson, N. M. (2006). Sex Differences İn Mothers' Speech And Play Behavior With 6-, 9-, And 14-Month-Old İnfants. Sex Roles, 54(1), 127-137.
• Connell, R.W. (1996). Teaching The Boys: New Research On Masculinity, And Gender Strategies For Schools. Teachers College, 98, 206-234. Çolak,F.(2016). Türklerde Lider Kadın Tipolojisi Ve Gülnar Hatun Efsanesi. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 1(1), 58-69.
• Çolak, G. (2019). Toplumdilbilimi Toplumsal Cinsiyet Ve Dil. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Dağlıoğlu, E, H. ve Çamlıbel Çakmak, Ö. (2009). Okul Öncesi Çocuklarına Yönelik Yayınlanan Hikâye Kitaplarının Şiddet Ve Korku Öğeleri Açısından İncelenmesi. Türk Kütüphaneciliği, 23(3), 510-534.
• Demirhan Serinken, N. (2016). Anaerkil Toplumun Sonu." Journal of International Social Research, 9(42), 1070-1076.
• Direk, Z. ( 2014). Toplumsal Cinsiyet Ve Bedenin Maddeleşmesi. Zeynep Direk (Der.), Cinsiyetli Olmak Sosyal Bilimlere Feminist Bakışlar. (s: 67-85). İstanbul: Yapı Kredi.
• Dowling, C. (1992). Sindirella Kompleksi. Selçuk Budak (Çev.). Ankara: Öteki.
• Dökmen, Ü. (2009). Küçük Şeyler 4: Eşitler Evi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Eagleton, T. (1996). İdeoloji. M. Özcan (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Ecevit, Y. (2003). Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çatışabilir? Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 83-88.
• Ecevit, Y. (2011). Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisine Başlangıç. Yıldız Ecevit ve Nadide Karkıner (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi. (s.2-29). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Esen, M. (2011).Kur’an’da Akıl-İman İlişkisi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 52(2),85-96.
• Eşel, E.(2005). Kadın Ve Erkek Beyninin Farklılıkları. Klinik Psikofarmakoloji Bulteni,15(3),138-152.
• Fine, C. (2016). Toplumsal Cinsiyet Yanılsaması. Kıvanç Tanrıyar (Çev.). İstanbul:Sel Yayınları.
• Fischer, A. H., Rodriguez Mosquera, P. M., Van Vianen, A. E., and Manstead, A. S. (2004). Gender And Culture Differences İn Emotion. Emotion, 4(1), 87-94.
• Genç, H.(2015). Women Education In Emile By Jean-Jacques Rousseau. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 25-34.
• Genç, Ö. (2011). Ortaçağ Avrupa’sında Kadın. Altan Çetin (Ed.), Ortaçağda Kadın (s.241-297). İstanbul: Lotus Yayınları.
• Gençoğlu, C. ve Yılmaz, M. (2012). Duygusal Farkındalık. Samsun: E-Yazı.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Goleman, D. (2003). Duygusal Zekâ Neden IQ’dan Daha Önemlidir? İstanbul: Varlık Yayın.
• Green, L. (1994). Fear As A Way Of Life. Cultural Anthropology, 9(2), 227-256.
• Grusec, J. E. (1992). Social Learning Theory And Developmental Psychology: The legacies of Robert R. Sears and Albert Bandura. Developmental Psychology, 28( 5),776-786.
• Hines, S. (2019). Toplumsal Cinsiyet Akışkan Mıdır? 21. Yüzyıl için Rehber. Özge Çağlar (Çev.). İstanbul: Hep Yayıncılık.
• James, W. (1884). What Is An Emotion? Oxford University Press, 9(34), 188-205.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Türkiye'de Kadın Ve Eğitim. H. Durudoğan, F. Gökşen, B. E. Oder ve D. Yükseker (Ed.), Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları: Eşitsizlikler Mücadeleler Kazanımlar (s. 23-33). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Kazaz, A. (2019). Duygusal Zekâ Ve Tüketim. İstanbul: Literatürk.
• Kia, R.A. (2015). Atina’daki Demokrasiden Ortaçağ’a Kadının Dünyası Ve Kadın Filozoflar. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 73 (1),7-20.
• Köysüren, A. Ç. (2016). Kültürel Ve Dini Algıda Toplumsal Cinsiyet: İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• Kring, A. M., Smith, D. A., and Neale, J. M. (1994). Individual Differences In Dispositional Expressiveness: Development And Validation Of The Emotional Expressivity Scale. Journal of Personality and Social Psychology, 66(5), 934-949.
• Lindsey, L. L. (2016). Gender Roles A Sociological Perspective. USA: Routledge. Lloyd, G. (1993). Erkek Akıl: Batı Felsefesinde Erkek Ve Kadın. Muttalip Özcan (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Marçal, K. (2018). Adam Smith’in Yemeğini Pişiren Kimdi? Ekonomide Kadının Görünmez Eli. Ali Arda (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Marshall, T. M. (1997).Hükmeden Erkek Boyun Eğen Kadın. Gülden Şen (Çev.). İstanbul:Altın Kitaplar.
• Mill, J. S. (2017). Kadınların Köleleştirilmesi. Ahmet Özcan (Çev.),İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Mitchel, J. and Oakley, A.(1984). Kadın Ve Eşitlik. Fatmagül Berktay(çev.).İstanbul: Pencere Yayınları.
• Nelson,K.L.,Newman,D.N.,McDaniel,J. R., and Buboltz,W.C.(2013). Gender Differences In Fear Of Failure Amongst Engineering Students. International Journal of Humanities and Social Science,3(16), 10-16.
• Özdemir,O.(2017). Psikiyatrik Açıdan Akıl Ve Aklın Terbiyesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(1), 115-121.
• Paoletti, J. B. (1987). Clothing And Gender In America: Children's Fashions, 1890-1920. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 13(1), 136-143.
• Reed, E. (2012). Kadının Evrimi. Şemsa Yeğin (Çev). İstanbul: Payel Yayınevi.
• Rogers, W. S. and Rogers, R. S. (2001). The Psychology Of Gender And Sexuality:An İntroduction. UK: McGraw-Hill Education.
• Rumi, M. C.(1997).Konularına Göre Açıklamalı Mesnevî Tercümesi (6 Cilt).Şefik Can (Çev.). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Ryle, R. (2015). Questioning Gender: A Sociological Exploration. Los Angeles: Sage. Sancar, S. (2011). Türkiye’de Kadın Hareketinin Politiği: Tarihsel Bağlam, Politik Gündem Ve Özgünlükler. Serpil Sancar (Der). Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar. (2 Cilt). (s.61-117). İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Saygılıgil, F. (2016). Toplumsal Cinsiyet Kavramı. Feryal Saygılıgil (der.), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. (s.8-16). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Schıllıng, D. (2009). Duygusal Zekâ Beceri Eğitimi Uygulamaya Yönelik Pratik Bir Model Ve 50 Aktivite. T.Fikret Karahan, B.Murat Yalçın, Müge Yılmaz, Mehmet E.Sardoğan (Çev.). Ankara: Maya Yayınları.
• Schiller, B. M. (2008). Film Essay Saying Yes To Dirt, Desire And Difference: Yes (2004). The International Journal of Psychoanalysis, 89(6),1225-1235.
• Segal, L. (1990). Gelecek Kadın Mı? Suğra Öncü (Çev.). İstanbul: Afa Yayınları.
• Sezer, M.Ö. (2010) Masallar Ve Toplumsal Cinsiyet. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Smith, T. W. (2018). Duygular Sözlüğü. İstanbul: Kollektif Kitap.
• Solomon, R. C. (2008). The Philosophy Of Emotions. (Eds.). Michael Lewis, Jeannette M. Haviland-Jones and Lisa Feldman Barrett. Handbook Of Emotions. (pp. 3-17). New York: The Guildford Press.
• Şaşman Kaylı, D. (2017). Toplumsal cinsiyet Bakış Açısının Annelik Kurgularıyla İlişkisi. Derya Altun ve Huriye Toker (Ed), Toplumsal Cinsiyet İçinde Kadın Bedeninin Annelikle İmtihanı. (s.61-78). Ankara: Nika Yayınevi.
• Topdemir, H. G. (2009). Felsefe Nedir? Bilgi Nedir? Türk Kütüphaneciliği, 23(1),119-133.
• Tuğrul, C. (1999). Duygusal Zekâ. Klinik Psikiyatri. 1. 12-20.
• Türk, B.(2007).Eril Tahakkümü Yeniden Düşünmek:Pierre Bourdieu. Sosyal Bilimlerde Açılımlar Konferansı, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• UNWomen, The Women’s Empowerment Principles. (2010). Erişim adresi: https://www.unglobalcompact.org/take-action/action/womens- principles.
• Uzbay, T. (2017). Görünmeyen Beyin. İstanbul: Destek Yayınları.
• Wollstonecraft, M. (2012). Kadın Haklarının Gerçeklendirilmesi. Deniz Hakyemez (Çev.). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Yıldırım, F. ve Gül, H. (2021). Uluslararası Kalkınma Politikaları Ve Kadınların Güçlendirilmesi Üzerine Bir Değerlendirme. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 679-695.