EVALUATION OF THE HISTORICAL İPLİKÇİ MOSQUE ACCORDING TO DBYBHY 2007 AND TBDY 2018 REGULATIONS

Yıl 2023, , 191 - 204, 01.03.2023

Elifnur Şakalak , Mahmud Sami Döndüren

https://doi.org/10.36306/konjes.1174453

Öz

Preservation of historical structures that have survived from the past to the present and their sustainability; It is possible with education, knowledge and ongoing care. Historical buildings have been damaged over time due to natural and artificial reasons. However, thanks to the craftsmanship of the period in which they were built, they have managed to reach the present day. It is very important to examine the current conditions of these structures, to determine the damage, to choose the most appropriate technique for repair and strengthening, and to make the necessary intervention in a timely manner.
In this study, the Historical İplikçi Mosque in Konya was modeled with the finite element model in the SAP 2000 program. On the model, earthquake resistant design rules and calculation methods were compared according to the Regulation on Buildings to be Constructed in Earthquake Zones (06/03/2007) and Turkey Building Earthquake Regulation (18/03/2018). As a result of the study, it was seen that the calculation methods used with TBDY 2018 and the rules to be followed have changed and new building types were added. As a result of the analyzes obtained from the examined structure, it was seen that the structure did not meet the DBYBHY 2007 principles, but the TBDY 2018 principles.

Anahtar Kelimeler

Code, Comparison, Earthquake, Historical Buildings, Masonry

Tarihi İplikçi Camisinin DBYBHY 2007 ve TBDY 2018 Yönetmeliklerine Göre Değerlendirilmesi

Öz

Geçmişten günümüze kadar varlığını sürdüren tarihi yapıların korunması ve bu varlıklarını sürdürebilmesi; eğitim, bilgi ve sürekli bakımla mümkündür. Tarihi yapılar zamanla doğal ve yapay nedenlerden dolayı hasara uğramışlardır. Ancak inşa edildikleri döneme ait olan ustalıklar sayesinde günümüze kadar ulaşmayı başarmışlardır. Bu yapıların mevcut durumlarının incelenmesi, hasarlarının tespiti, onarımı ve güçlendirilmesi için en uygun tekniğin seçilmesi ve gereken müdahalenin zamanında yapılması oldukça önemlidir.
Bu çalışmada, Konya’ da bulunan Tarihi İplikçi Cami SAP2000 V20.2.0 programında sonlu elamanlar modeli ile modellenmiştir. Model üzerinde Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY) (06/03/2007) ve Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) (18/03/2018)’ ne göre depreme dayanıklı tasarım kurallarının ve hesap yöntemlerinin karşılaştırılması yapılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, TBDY 2018 ile birlikte kullanılan hesap yöntemleri ile uyulması gereken kuralların değiştiği, yeni bina türlerinin eklendiği görülmüştür. İncelenen yapıdan elde edilen analizler sonucunda yapının DBYBHY 2007 ilkelerini sağlamadığı ancak TBDY 2018 ilkelerini sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Karşılaştırma, Yığma, Yönetmelik, Tarihi Yapılar

Kaynakça

• AFAD, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, https://www.afad.gov.tr/turkiye-bina-deprem-yonetmeligi, [Ziyaret Tarihi: 29 Aralık 2020]
• Aköz, A. H., 2008, Deprem Etkisi Altındaki Tarihi Yığma Yapıların Onarım ve Güçlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Başaran, V., 2018, ‘‘Türkiye Bina Deprem Yönetmeliğine (TBDY2019) Göre Afyonkarahisar İçin Deprem Yüklerinin Değerlendirilmesi’’, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18(3), 1028-1035
• Bayraktar, A., 2006, Tarihi Yapıların Analitik İncelenmesi ve Sismik Güçlendirme Metodları, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul
• Chamaky, R. Y., 2014, Tarihi Yığma Yapıların Deprem Analizi ve Uygun Güçlendirme Teknikleri, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• DBYBHY, 2007, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Ankara
• Döndüren, M., S., Şişik, Ö., Demiröz, A., 2017, ‘‘Tarihi Yapılarda Görülen Hasar Türleri’’, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 13, 45-58
• Kara, H. G., 2009, Tarihi Yığma Yapıların Taşıyıcı Sistemleri, Güvenliğinin İncelenmesi, Onarımı Ve Güçlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Keskin, E., ve Bozdoğan K. B., 2018, ‘‘2007 ve 2018 Deprem Yönetmeliklerinin Kırklareli İli Özelinde Değerlendirilmesi’’, Kırklareli University Journal of Engineering and Science, 4 (1), 74-90
• Nemutlu, Ö. F., 2019, 2007-2018 Türk Deprem Yönetmeliklerinin ve Amerikan Deprem Yönetmeliğinin Deprem Hesapları Açısından Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversites,i Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• SAP2000 V20.2.0, Integrated Finite Elements Analysis and Design of Structures. Computers and Structures, Inc, Berkeley, CA, 2017
• TBDY 2018, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı-Deprem Dairesi Başkanlığı; Ankara
• T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü Konya Bölge Müdürlüğü, Sadrettin Konevi Külliyesi, Konya
• Tetik, T., 2015, Tarihi Yığma Yapıların Deprem Performansı ve Güçlendirme Teknikleri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetimi Enstitüsü, İstanbul
• Türker, B., 2010, Tarihi Yığma Yapıların Yapısal Davranışının Araştırılması, Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul