Towards the Theater of the Absurd: Absurd Elements in OBERIU’s Plays in the Case of Vvedensky

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 13, 24.06.2024

Emine Öztürk Kızmış

https://doi.org/10.26650/CONS2024-1428031

Öz

This article aims to reveal the similarities between the works classified as the “theatre of the absurd” by Martin Esslin and the theater works of the group known as OBERIU from the Russian avant-garde period. Although evaluations are found in different Western sources stating OBERIU to have been able to expand the temporal boundaries of the theatre of the absurd genre, the art of OBERIU has been evaluated more in the context of avant-garde art. The concept of the theatre of the absurd, which had been put forward based on the common aspects of the absurd elements in theatrical works written after World War II in different European countries, also shows similarities with the theatrical works produced by the writers from OBERIU who’d witnessed World War I and Russia’s October Revolution. The nicknames of group members, which mean “nonsense” in Russian, absurd derivation of words, and their portrayal of the world in an absurd atmosphere in their art make the similarities appear more visible. This paper aims to show the absurd themes and absurd techniques in Vvedenksy’s “Christmas Tree at the Ivanovs” at the OBERIU, which can be described as the precursors to the theatre of the absurd genre in Russia.

Anahtar Kelimeler

Absurd, theatre of the absurd, OBERIU, nonsense

Absürt Tiyatroya Doğru: OBERİU Oyunlarında Absürt Öğeler (Vvedenski Örneği)

Öz

Bu çalışmada Martin Esslin tarafından “absürt tiyatro” terimi altında sınıflandırılan eserlerle Rus avangart dönem OBERİU topluluğunun tiyatro eserlerinin benzerliklerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Farklı Batılı kaynaklarda OBERİU topluluğunun absürt tiyatro türünün zamansal sınırlarını genişletebileceği yönünde değerlendirmeler yapılsa da OBERİU topluluğunun sanatı daha çok avangart sanat bağlamında değerlendirilmiştir. Avrupa’nın farklı ülkelerinde II. Dünya Savaşı sonrasında kaleme alınan tiyatro eserlerinin içerdikleri absürt ögelerin ortaklığından yola çıkılarak ortaya atılan absürt tiyatro kavramı, I. Dünya Savaşı ve Ekim Devrimi’ne şahitlik etmiş OBERİU sanatçılarının ürettiği tiyatro eserleriyle de benzerlikler göstermektedir. Grup üyelerinin “saçma” anlamına gelen Rusça sözcüklerle kendilerine takma adlar alması, bunu çağrıştıran söz oyunlarına başvurmaları ve sanatlarında absürt bir dünya yaratmaları da bu benzerliği perçinlemektedir. Makalede Batılı bir kavram olan absürt tiyatro türünün Rusya’daki habercileri olarak nitelendirebileceğimiz OBERİU grubunun İvanovlar’ın Çam Ağacı oyunu üzerinden absürt temalar ve eser dilindeki absürt uygulamalar gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Absürt, absürt tiyatro, OBERİU, saçma

Kaynakça

• Burenina, O. (2004). Şto takoe absurd; ili po sledam Martina Esslina, Absurd i vokrug: sbornik statey, Moskva: Yazıki slavyanskoy kulturı google scholar
• Ertuğrul E.A. (2021). Rus Absürd Tiyatrosu. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul google scholar
• Esslin, M. (1961).The Theatre of the Absurd, New York: Doubleday google scholar
• Girba, Y. (2000). Dvijenie - neizvestnogo puteşestvennika: Telo, jest i plastika v poetike teatra OBERİU. D. Sarabyanov (Ed) , Poeziya i jivopis:Sb. Trudov pamyati N.İ. Harciyeva içinde (s.604-638). Moskova: Yazıki russkoy kulturi. google scholar
• İsayeva, Ye. (2002). Gruppa ‘OBERİU’ vo vzaimodeistvii s teatrom i jivopisyu. Litteraria Humanitas, Moderna-Avantgarda- Postmoderna, 12, 413-420. google scholar
• Jaccard, J.P. (1995). Daniil Harms i konets russkogo avangarda, (çev. F.A. Perovskaya) Peterburg: Gumanitarnoe Agenstvo “Akademiçeskiy proyekt” google scholar
• Meylah, M. (1993). Şto takoe est potets?. Meylah M. (Ed), Sobranie soçinenii v dvuh tomah VVedenskogo içinde (s.1-62) Moskva: Gileya google scholar
• Parer, M. Ö. (2013). Rus Modernleşmesinde Son Avangart Fenomen: OBERİU (Bir OBERİU Günlüğü), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, s. 532, ss.531-548. google scholar
• Peterburgskiy teatralnıy jurnal (2021,15 Nisan). Erişim adresi: http://ptj.spb.ru/archive/81/walk-with-classics/teatr-iego-oberiu/ google scholar
• Raspapou, A. (2016). Aleksandr Vvedensky i traditsia absurda, Wydzial Neofilologii UAM w Poznaniu, Poznan. google scholar
• Stahorskiy, S. (2008). Taetralnaya estetika Russkogo avanarda, Voprosi teatra PROSCAENİUM, No:1-2, ss. 200-225. google scholar
• Şener, S. (2006). Abdüsrd Tiyatro, Dünden Bugüne Tiyatro Düşüncesi, 4. Baskı, Ankara: Dost Kitabevi. google scholar
• OBERİU (2020, 06 Mayıs). Manifest. Erişim adesi: OBERİU (2020, 06 Mayıs). Manifest. Erişim adesi: http://xapmc.gorodok.net/documents/1423/default.htm google scholar
• Tarşis, N. A. (2015). Oberuitov teatr, Valentina M.M. (Ed) Teatralnıe terminı i ponyatiya: materialı k slovaryu içinde (s.162-164), Moskova: Rİİİ google scholar
• Ternova, T. A. (2014). OBERİU: istoriya, estetiçeskaya praktika, Lingvistika i mejkulturnaya kommunikatsiya, 12, 64-73 google scholar
• Vvedenski, A. (1938). Yolka u İvanovıh, Sobranie soçinenii v dvuh tomah, cilt 2, Moskova: Gileya. google scholar
• Walter W. S. (1967). Absurd, A Concise Etimological Dictionary of the English Language, London: Oxford University Press, 3 google scholar