Taekwondo Hakemlerinin Atletik Zihinsel Enerji Ve Bilişsel İmgeleme Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 3, 1158 - 1171, 31.12.2023

Cengizhan Pakyardım , Tamer Karademir

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1338881

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türk taekwondo hakemlerinin atletik zihinsel enerji ve bilişsel imgeleme düzeylerinin incelenmesidir. Araştırma tarama yöntemiyle gerçekleştirilmiş betimsel bir araştırmadır. Örneklem grubunu 2022 yılında Türkiye Taekwondo Federasyonu tarafından gerçekleştirilmiş olan hakem terfi kursunda başarılı olanlar arasından gönüllü 81 hakem oluşturmuştur. Araştırmada kişisel bilgi formunun yanı sıra, Lu ve ark. (2018) tarafından geliştirilmiş ve Türkçe uyarlaması Yıldız ve ark. (2020) tarafından yapılmış 6 boyutta toplam 18 maddeden oluşan Atletik Zihinsel Enerji Ölçeği ile Hall (2001) tarafından geliştirilen Kızıldağ ve Tiryaki (2012) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Sporda İmgeleme Envanteri (Sport Imagery Questionnaire-SIQ) bilişsel imgeleme boyutunu içeren maddelerin yer aldığı online anket formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda araştırmaya katılan taekwondo hakemlerinin atletik zihinsel enerji ve bilişsel imgeleme düzeylerinde; cinsiyet, eğitim durumu, hakemlik statüsü, maç günü yeterli beslenme, olumsuz tezahürata maruz kalma ve hatalı karar vermede mod (ruh hali) değişkenlerine bağlı olarak istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Buna ek olarak, atletik zihinsel enerji ölçeği toplam boyutu ile bilişsel imgeleme ölçeği toplam boyutları arasında yüksek düzeyde ve pozitif yönde doğrusal bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Taekwondo, Hakem, Atletik Zihinsel Enerji, Bilişsel İmgeleme

Investigation of the Athletic Mental Energy and Cognitive Imagery Levels of Taekwondo Referees

Öz

The aim of this study is to examine the athletic mental energy and cognitive imagery levels of Turkish taekwondo referees. The study is a descriptive research conducted by scanning method. The sample group consisted of 81 referees voluntarily, who were successful in the referee promotion course held by the Turkish Taekwondo Federation in 2022. In addition to the personal information form, Athletic Mental Energy Scale and the Sports Imagery Questionnaire (SIQ) was used. As a result of the research, in the athletic mental energy and cognitive imagery levels of the taekwondo referees; It has been determined that there are statistically significant differences depending on gender, education status, refereeing status, adequate nutrition on match day, exposure to negative cheering and mood in making wrong decisions variables. In addition, it was determined that there was a high level and positive linear relationship between the total dimensions of the athletic mental energy scale and the total dimensions of the cognitive imagery scale.

Anahtar Kelimeler

Taekwondo, Referee, Athletic Mental Energy, Cognitive Imagery

Kaynakça

• Aslan, V., (2014). Farklı yaş kategorilerindeki atletlerin depresyon düzeyleri ve imgeleme biçimlerine etkisinin araştırılması. [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Bayrak Ayaş, E. (2019). Kadın sporcularda imgelemenin sportif güven üzerine etkisinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Doktora tezi].Fırat Üniversitesi.
• Bezci, Ş. (2013). An examination of taekwondo referees coping styles with stress and problem solving skill levels with regard to gender and socio-demographic variables, International Journal of Academic Research, 5(5), 418-424.
• Bozdağ, B. ve Ergin, M. (2021). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin İmgeleme Kullanım Düzeylerinin İncelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 82-93.
• Bruch, H., Walter, F. and Voelpel, S. (2006). Charismatic leadership and collective mental energy: The Mediating role of emotional energy and job involvement climate. Critical Management Studies Research Workshop, In 66th Annual Academy of Management Conference book, August 11-12, Atlanta.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Deneysel desenler: Öntest-sontest, kontrol grubu, desen ve veri analizi, Pegem Akademi.
• Cook, D. B. and Davis, J. M. (2006). Mental energy: Defining the science. Nutrition Reviews, 64 (7), 1.
• Dammann, K. W., Bell, M., Kanter, M. and Berger, A. (2013). Effects of consumption of sucromalt, a slowly digestible carbohydrate, on mental and physical energy questionnaire responses, Nutritional neuroscience, 16, 83–95. doi: 10.1179/1476830512Y.0000000034
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş: Nitel, nicel ve eleştirel kuram metodojileri. Anı Yayıncılık.
• Guillén F. and Feltz, D. (2012). A conceptual model of referee efficacy. Frontiers in Psychology, 2, 1-5. doi:10.3389/fpsyg.2011.00025.
• Hall, CR. (2001). Imagery in sport and exercise. (2nd Edition). (RN Singer, HA Hausenblas, Eds.) Handbook of Research on Sport Psychology.s. 538. John Willy& Sons.
• İkizler, C. ve Karagözoğlu C. (1997). Sporda Başarının Psikolojisi (3. Baskı). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım, s.119.
• Kamuk, Y.U. (2020). A Self-Handicapping and Self-Esteem Levels of Taekwondo Referees. Turkish Journal of Sport and Exercise, 22 (1), 134-141. doi: 10.15314/tsed.689121
• Kaplan, E. ve Bozdağ, B. (2022). The relationship of use of imagery in sports with athletic mental energy. Mediterranean Journal of Sport Science, 5(4), 892-903. doi: https://doi.org/10.38021asbid.1162677.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Kızıldağ, E. (2007). Farklı spor branşındaki sporcuların imgeleme biçimleri. [Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi.
• Konter, E. (1999). Uygulamalı Spor Psikolojisinde Zihinsel Antrenman. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kumartaşlı, M., Gülen, Ö., Serçe, B., Madak, E. ve Bakır, Ş. (2021). Farklı branşlardaki sporcuların çeşitli değişkenlere göre imgeleme biçimlerinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 136-146.
• Lieberman, H. R. (2007). Cognitive methods for assessing mental energy. Nutritional neuroscience, 10(5-6), 229-242.
• Loehr, J. E. (2005). The sport psychology handbook. S. Murhpy (Ed.), Leadership: full engagement for success(157-158). Champaign, IL: Human Kinetics.
• Lu, F. J., Gill, D. L., Yang, C., Lee, P. F., Chiu, Y. H., Hsu, Y. W., Kuan, G. (2018). Measuring Athletic Mental Energy (AME): İnstrument Development and Validation. Frontiers In Psychology, 9, 2363.
• Lykken, D. T. (2005). Mental energy. Intelligence, 33(4), 331-335.
• Mohajeri, M. H., Wittwer, J., Vargas, K., Hogan, E., Holmes, A., Rogers, P. J., ... and Gibson, E. L. (2015). Chronic treatment with a tryptophan-rich protein hydrolysate improves emotional processing, mental energy levels and reaction time in middle-aged women. British Journal of Nutrition, 113(2), 350-365.
• Nabilpour, M., Samanipour, M. H., Baghurst, T., Bagha, S.M. (2020). A comparison of the emotional ıntelligence and psychological skills of national and ınternational taekwondo referees. Journal of Sport Pedagogy and Research, 6(3), 25-32.
• Nideffer, R. (1985). Athletes’ guide to mental training. Champaign, Human Kinetics.
• O'Connor, P. J. (2006) Mental energy: Assessing the mood dimension. Nutrition Reviews, 64(3), 7-9. https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.2006.tb00256.x
• Suinn, R. (1986). Seven steps to peak performance. Hans Huber.
• Tatlısu, B., Ozan, M., Uçan, İ., ve Kan, E. (2022). Elit boksörlerde farklı değişkenlerin atletik zihinsel enerji düzeylerine etkisinin incelenmesi, Anatolia Sport Research, 3(1), 1-13.
• Tiryaki, Ş. (2000). Spor Psikolojisi: Kavramlar, Kuramlar ve Uygulama. Eylül Kitap ve Yayınevi.
• Ulucan, H., ve Bölükbaşı, T. (2020). Üniversite Düzeyinde Farklı Branşlarla Uğraşan Sporcularda İmgeleme Biçimlerinin İncelenmesi, Uluslararası Bozok Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-10.
• Yıldız, A. B., Algun Doğu, G., Parlakkılıç Büyükakgül, S., and Yaman Yilmaz, C. (2020). The relationship between athletic mental energy and eating behaviors. Progress in Nutrition 22(2), e2020017. doi: 10.23751/pn.v22i2-S.10547
• Yıldız, A. B., Yarayan, Y. E., Yılmaz, B., and Kuan, G. (2020). Adaptation of the athletic mental energy scale to the Turkish language and investigation of its psychometric properties. Spormetre, The Journal of Physical Education and Sport Sciences, 18(3), 108-119.
• Yıldız, A. B. (2021). The mediating role of coach – athlete relationship in the effect of emotional ıntelligence of football players on athletic mental energy. [Yayımlanmamış Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.