Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Uygulamalarının Şizofreni Hastalığının Sürecine Klinik Değişkenler Temelinde Etkisi

Yıl 2020, , 82 - 88, 01.08.2020

Onur Durmaz Neslihan Akkişi Kumsar

https://doi.org/10.35365/ctjpp.20.02.12

Öz

Bu çalışmada amaç, Toplum Ruh Sağlığı Merkezi (TRSM) uygulamalarının şizofreni hastalarında çeşitli klinik değişkenlere olan etkisini değerlendirmektir. Mayıs-Temmuz 2018 tarihleri arasında Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne bağlı bir TRSM merkezine başvurmuş ve aynı dönem TRSM takibinde olmayan ve yatırılarak tedavi almış şizofreni tanılı hastaların hastane sistemi üzerinden geriye dönük dosya incelemeleri yapılmıştır. Toplam 69 TRSM takipli ve 75 TRSM takibi olmayan hastanın verilerine ulaşılmıştır. Madde kullanım öyküsü, vesayet kararı TRSM takibi olmayan hastalarda belirgin olarak yüksek saptandı(p=0.01, p=0.005). Ortanca zorunlu yatış sayıları, TRSM takibi olmayan grupta TRSM takipli gruba göre anlamlı daha yüksek idi (p<0.001). TRSM takibi öncesi ortanca acil başvuruları kıyaslandığında iki grup arasında anlamlı fark bulundu (TRSM takipli grup=2(1-5), TRSM takibi olmayan grup=5(2-11); p<0.001). TRSM takipli grupta, TRSM takibi öncesi ve sonrası acil servis başvurularına bakıldığında hastaların ortalama acil başvurularının önemli kısmının TRSM takibi öncesinde olduğu gözlenmiştir (TRSM takibi öncesi ortalama başvuru sayısı= 4.2±6.2, TRSM takibi sonrası başvuru sayısı=1.3±3.1). Bulgular, TRSM takibiyle yatırılarak tedavi ve acil servis müracaat miktarlarında anlamlı düşme olabileceği lehinedir. Ayrıca vesayet kararlarının ve zorunlu yatış sayılarının da TRSM takibi olmayan hastalarda daha yüksek olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rehabilitasyon, Şizofreni, Toplum Ruh Sağlığı

Kaynakça

• Alataş, G., Karaoğlan, A., Arslan, M. ve Yanık, M. (2009). Toplum Temelli Ruh Sağlığı Modeli ve Türkiye'de Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri Projesi, Archives of Neuropsychiatry/Noropsikiatri Arsivi, Suppl. 4625-29.
• Annamalai, A., Staeheli, M., Cole, R.A. ve Steiner, J.L. (2018). Establishing an Integrated Health Care Clinic in a Community Mental Health Center: Lessons Learned, Psychiatr Q, 89(1), 169-181.
• Asher, L., Hanlon, C., Birhane, R., Habtamu, A., Eaton, J., Weiss, H.A., Patel, V., Fekadu, A. ve De Silva, M. (2018). Community-based rehabilitation intervention for people with schizophrenia in Ethiopia (RISE): a 12 month mixed methods pilot study, BMC Psychiatry, 18(1), 250.
• De Jong, M.H., Kamperman, A.M., Oorschot, M., Priebe, S., Bramer, W., van de Sande, R., Van Gool, A.R. ve Mulder, C.L. (2016). Interventions to Reduce Compulsory Psychiatric Admissions: A Systematic Review and Meta-analysis, JAMA Psychiatry, 73(7), 657-664.
• De Jong, M.H., Oorschot, M., Kamperman, A.M., Brussaard, P.E., Knijff, E.M., van de Sande, R., Van Gool, A.R. ve Mulder, C.L. (2017). Crucial factors preceding compulsory psychiatric admission: a qualitative patient-record study, BMC Psychiatry, 17(1), 350.
• De Macedo Rodrigues, L.S., Soares Santos, A., Guerra Júnior, A.A., Mascarenhas Alemão, M., de Oliveira, H.N., Afonso Reis, E., Leal Vidal, C.E. ve Ruas Brandão, C.M. (2016). Hospitalization of schizophrenic patients in the public health system of Minas Gerais, Brazil, JBES: Brazilian Journal of Health Economics/Jornal Brasileiro de Economia da Saúde, 8(3).
• Ensari, H., Gültekin, B.K., Karaman, D., Koç, A. ve Beşkardeş, A.F. (2013). Bolu Toplum Ruh Sağlığı Merkezi hizmetlerinin şizofreni hastalarındaki yaşam kalitesi, yeti yitimi, genel ve sosyal işlevsellik üzerine etkisi: Bir yıllık izleme sonuçları, Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(2), 108-114.
• Hughes, R., Hayward, M. ve Finlay, W. (2009). Patients’ perceptions of the impact of involuntary inpatient care on self, relationships and recovery, Journal of Mental Health, 18(2), 152-160.
• Jaeger, S., Pfiffner, C., Weiser, P., Langle, G., Croissant, D., Schepp, W., Kilian, R., Becker, T., Eschweiler, G. ve Steinert, T. (2013). Long-term effects of involuntary hospitalization on medication adherence, treatment engagement and perception of coercion, Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 48(11), 1787-1796.
• Law, M.R., Soumerai, S.B., Ross-Degnan, D. ve Adams, A.S. (2008). A longitudinal study of medication nonadherence and hospitalization risk in schizophrenia, J Clin Psychiatry, 69(1), 47-53.
• Lay, B., Blank, C., Lengler, S., Drack, T., Bleiker, M. ve Rossler, W. (2015). Preventing compulsory admission to psychiatric inpatient care using psycho-education and monitoring: feasibility and outcomes after 12 months, Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci, 265(3), 209-217.
• Lay, B., Kawohl, W. ve Rossler, W. (2018). Outcomes of a psycho-education and monitoring programme to prevent compulsory admission to psychiatric inpatient care: a randomised controlled trial, Psychol Med, 48(5), 849-860.
• Lee, S., Chiu, M.Y., Tsang, A., Chui, H. ve Kleinman, A. (2006). Stigmatizing experience and structural discrimination associated with the treatment of schizophrenia in Hong Kong, Soc Sci Med, 62(7), 1685-1696.
• Marco, C.A. ve Vaughan, J. (2005). Emergency management of agitation in schizophrenia, Am J Emerg Med, 23(6), 767-776.
• Putz, J.W., Sapir, H.E., Macy, J.T., Lieberman, T.E., Forster, S.E., Reece, M., Mathes, K.A., Sheese, M., Andry, J.M. ve Frasure, K.A. (2015). Integrated healthcare in a community-based mental health center: A longitudinal study of metabolic risk reduction, Journal of Social Service Research, 41(5), 584-593.
• Shim, R.S., Compton, M.T., Zhang, S., Roberts, K., Rust, G. ve Druss, B.G. (2017). Predictors of Mental Health Treatment Seeking and Engagement in a Community Mental Health Center, Community Ment Health J, 53(5), 510-514.
• Sun, S.X., Liu, G.G., Christensen, D.B. ve Fu, A.Z. (2007). Review and analysis of hospitalization costs associated with antipsychotic nonadherence in the treatment of schizophrenia in the United States, Current medical research and opinion, 23(10), 2305-2312.
• Thornicroft, G.T.M. (2003). What are the arguments for community-based mental health care? . Copenhagen, WHO Regional Office for Europe, Copenhagen, WHO Regional Office for Europe.
• Tsigebrhan, R., Shibre, T., Medhin, G., Fekadu, A. ve Hanlon, C. (2014). Violence and violent victimization in people with severe mental illness in a rural low-income country setting: a comparative cross-sectional community study, Schizophr Res, 152(1), 275-282.
• Yanık, M. (2007). Türkiye ruh sağlığı sistemi üzerine değerlendirme ve öneriler, ruh sağlığı eylem planı önerisi, Reviews, Cases And Hypotheses in Psychiatry Özel Sayısı, 1(3), 9-