A Comparative Study Of Ideal and Self Characteristics Of Teacher Candidates

Yıl 2005, Cilt: 42 Sayı: 42, 211 - 236, 01.03.2005

Yrd. Doç. Dr. Nilüfer Özabacı Doç. Dr. M. Bahaddin Acat

Öz

The aim of this study was to determine perceptions of self and ideal characteristics of teacher candidates of teaching carrier. This study indicated that to determine differences between self and ideal teacher characteristics of teacher candidates among demographical characteristics like sex and faculty. The sample of the study consists of 500 teacher candidates that selected randomly from Eskişehir Osmangazi University, Faculty of Education, Faculty of Science and Literature, Master degree students without thesis. Data was collected by “Scale of Ideal Characteristics of Teacher Candidates” that adapted from “Scale of Ideal Characteristics of Counselors” developed by Çifçi (1991) with demographical information form t-test were employed to analyze the data. The results of the study indicated that, 43 characteristics have a high mean level of 4, 45 among 126 characteristics. According to students, teachers should have characteristics as informative, to like the vocation, to like teaching, to be reliable, to be skillful, to be democratically, to be genuine, and to be objective. Finally suggestions were included for teacher selection and teacher education.

Anahtar Kelimeler

teacher characteristics , ideal teacher characteristics , qualities of teachers

Öğretmen Adaylarının Kendi Özellikleri İle İdeal Öğretmen Özelliklerine Dönük Algılarının Karşılaştırılması

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlik mesleğine ilişkin kişisel özelliklerin ne şekilde algılandığı ve bireylerin bu özelliklere ne derece de sahip olduklarına ilişkin algılarını belirlemektir. Araştırma, Eğitim Fakültesi, Tezsiz Yüksek Lisans Programları ile Fen-Edebiyat Fakültelerine devam eden öğretmen adaylarının kendi-ideal özellikleri arasındaki fark ile kendi-ideal özelliklerinin cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Fen-Edebiyat Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Öğrencilerinden rastgele örnekleme yoluyla seçilen 362 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Çiftçi (1991) tarafından geliştirilen “Danışmanların İdeal Özelliklerine Ait Sıfat Listesi Ölçeği”, “Öğretmen adaylarının İdeal Özelliklerine Ait Sıfat Listesi Ölçeği” olarak düzenlenerek, Demografik bilgi formu ile birlikte kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi tekniğinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgularla öğretmende bulunması gereken özelliklerle ilgili öğrencilere sunulan 126 sıfat arasında 4,45 ten yüksek ortalamaya sahip 43 özelliğin bulunduğu görülmektedir. Öğrencilere göre ideal öğretmende mutlaka bulunmasını gereken özellikler. Bilgilendirici, Mesleğini Seven, Dile Hakim, İşini Seven, Güvenilir, Bilgili, İletişim Kurabilen, Demokratik, Dürüst, Tarafsız özellikleri olmuştur. Ulaşılan sonuçlara dayalı olarak öğretmen seçimine ve eğitimine yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öğretmen özellikleri , ideal öğretmen özellikleri , öğretmenlik sıfatları

Kaynakça

• Acat,B.,Balbağ, Z., Demir ,B.,Görgülü, A. ( 2003). Fen Edebiyat Fakültesi, Eğitim Fakültesi Ve Tezsiz Yüksek Lisans Programına Devam Eden Öğrencilerin Öğretmenlik Meslek Algıları, Eğitimde Bilime Katkı: Lisansüstü Eğitim Sempozyumunda Sunulan Bildiri, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
• Arends,R.I. (1991).Learning to Teach. 3rd ed.Newyork:Mc Graw Hill.
• Bayrak, C. (2001). Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: PegemA Yayınları.
• Confery ,J.(1990) What Constructivism Implies for Teaching. In Constructivist Views on The Teaching and Learning of Mathematics, ed.R.Davis, C.Maher,& N.Noddingo. Reston, VA: National Council Of Teachers of Mathmatics.
• Çiftçi, N. (1991). Danışmanların ideal özellikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dembo, M.H. (1988) Applying Educational Pschology in the Classroom. (third edition) Longman: NY&London.
• Firestone W.A.(1996). Images of teaching and proposals for reform: A comparision of ideas from cognitive and organisational research. Educational Administration Quarterly, (32) 209-235.
• Good, T.L. ve D.A. Grouws (1979). The Missouri Mathmatics Effectiveness Project. Journal of Educational Pschology 71(79) 357-375.
• Güçlü, N. (1996) Öğretmen Olma Süreci:Sosyalleşme. Eğitim ve Bilim. 20(99) 55- 63.
• Kelchtermans G. (1993). Getting the story, understanding the lives: From career stories to teachers’ Professional development. Teacher and Teacher Education, (9) 443-456.
• Kıllıçcı, Y. (1999) 6-15 Yaş Öğrencilerinin Gelişimsel Güçleri, İlköğretimde Rehberlik, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kısakürek, M. A. (1985) Sınıf Atmosferinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Eğitim Fakülteleri Üzerine Bir araştırma. Ankara: A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, No:144.
• Kulaksızoğlu, A. (1995). Öğretmenlik Mesleğinin Ahlaki İlkeleri Konusunda Bir Deneme. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 185-188.
• Louis K. S. (1998) Effects of teacher quality of work life in secaondary schools on commitment and sense of efficancy. School Effectiveness and School Improvement, (9) 1-27.
• Miron, M. (1983) What Makes a Good Teacher? Higher Education in Europe. VIII,2:45-53.
• Oğuzkan A.F.(1988). Öğretmenliğin Üç Yönü. Ankara.
• Proctor, T.J.;Clarke, C.M. ve Mygdal, W.K. (1989). Teacher Education Student’ Perceptions of Self and Ideal Teacher.Educational Research Quarterly.13,3:44-53.
• Reiman J. A.& Peace Deangelis S. (2002). Promoting Teachers’ Moral Reasoning and Collaborative Inquiry Performance:a developmental role-taking and quided inquiry study. Journal of Moral Education.31 (1) 51-64 .
• Rogers, C. (1969) Freedom To Learn. Columbus, Ohio. C.E. Merrill Comp.
• Rosenshine, B.ve R. Stevens (1986); Teaching Functions, In Handbook of Research on Teaching, ed.M.C. Wittrock,3rded.New York:Macmillan.
• Ryan, D. (1960). Characteristics of Effective Teachers. Washington, DC: American Council on Education.
• Saracaloğlu, A.S. (2000)Fen ve Edebiyat Fakülteleri Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Görüşleri. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Schuttenberg, E.M. (1983) Preparing The Educated Teachers for the 21 st Century. Journal of Teacher Education.XXXIX,4:14-17.
• Sönmez (1986) Türkiye’de Eğitimin Kalitesi ve Geleceği. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi.I:49-63.
• Sönmez, V.(1994). Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı. Ankara: Anı
• Sözer, E. (1989) Türk Üniversitelerinde Öğretmen Yetiştirme Sistemlerinin Öğretmenlik Davranışlarını Kazandırma Yönünden Etkililiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sünbül, A.M. (1996). Öğretmen Niteliği ve Öğretimdeki Rolleri. Eğitim Yönetimi. 2(4) 597-607
• Şişman, M., Acat, B. M. (2003).Öğretmenlik Uygulaması Çalışmalarının Öğretmenlik Mesleğinin Algılanmasındaki Etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(1) 235-250
• Thoma S. (1994). Moral judgments and moral actions,in: J.Rest & D. Narvaez (Eds.) Moral Devalopment in Proffessions, pp.199-212, Hillsdale, NJ; Lawrence Erlbaum Associates.
• Turgut, İ.(1996). Öğretmen Yetiştirme Sorunları. Ankara: Sempozyum 96.
• Varış,F. (1973). Öğretmen Yetiştirme Üzerine. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Weinstein, C.S. (1990) Prospective Elementary Teachers’ Belief about Teaching: Implications for Teacher Education. Teaching and Teacher Education. 6,3:279-290.