A Semiotic Analysis of Public Service Announcements Published in the Context of Sharenting

Yıl 2025, Cilt: 28 Sayı: 56, 396 - 433, 30.09.2025

Evrim Demirel

https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.1734225

Öz

Today, social networks have become a communication centre for people who have access to these environments, where good or bad news is announced. In this context, parents, as loyal users of social media, announce their children to all the inhabitants of the digital world with ultrasound photos before they are even born. Moreover, children start taking their first steps in the digital world with their digital footprints before they take their first steps in the real world, and they already have their digital identities. After birth, all their privacy is disregarded and their ordinary lives are exhibited to the user masses who are the inhabitants of the digital world. These posts made by parents about their children through social networks are defined by the concept of "Sharenting" in the literature. These posts reveal the problem of children's privacy and bring it to the fore, making it necessary to conduct informative studies to raise parental awareness of the issue. Since "Sharenting" behaviour is a common problem on a global scale, this study aims to analyse public service announcements (PSAs) published in different countries in the context of "Sharenting". Accordingly, the study analysed PSAs on "Sharenting" in three different countries (Turkey, Norway and Germany) representing the research population using the semiotic analysis technique. After doing the research, it was found that although the way the idea is dealt with in each country is different, the common theme in all the PSAs looked at is the negative results of "Sharenting" and the risks that children may face in their current or future lives. However, while the negative consequences of “sharenting” behaviour are a common problem for all children, regardless of gender, highlighting only girls in PSAs creates the impression that the problem is unique to girls. Therefore, while the PSAs aim to draw attention to the drawbacks of “Sharenting”, it has also been determined that they negatively contribute to the reproduction of gender stereotypes.

Anahtar Kelimeler

Children , public service announcements , semiotic analysis , sharenting

Sharenting Bağlamında Yayınlanan Kamu Spotları Üzerine Göstergebilimsel Bir Analiz

Öz

Sosyal ağlar bugün iyi ya da kötü haberlerin müjdelendiği ve bu ortamlara erişim sağlayabilen insanlar için bir iletişim merkezi hâline gelmiştir. Bu bağlamda sosyal medyanın sadık kullanıcısı olarak ebeveynler çocukları daha doğmadan onları ultrason fotoğraflarıyla dijital dünyanın bütün sakinlerine müjdelemekte, dahası, çocuklar henüz gerçek dünyada ilk adımlarını atmadan dijital ayak izleriyle dijital dünyada ilk adımlarını atmaya başlamakta, dijital kimliklerine çoktan kavuşmaktadırlar. Doğum sonrası ise tüm mahremiyetleri hiçe sayılarak olağanca bütün yaşamları dijital dünyanın sakinleri olan kullanıcı kitlelerine sergilenmektedir. Ebeveynlerin sosyal ağlar aracılığıyla çocuklarına dair yaptıkları bu paylaşımlar literatürde “Sharenting” kavramıyla tanımlanmaktadır. Çocuğun mahremiyeti sorununu açığa çıkaran bu paylaşımlar, çocuğun dijital mahremiyetini gündeme getirmekte ve soruna yönelik ebeveyn bilinci oluşturulması anlamında bilgilendirici çalışmalar yapılmasını gerekli kılmaktadır. Bu çalışma “paylaşan ebeveynlik” davranışının küresel ölçekte yaygın bir sorun olması sebebiyle, “Sharenting” bağlamında farklı ülkelerde yayınlanan kamu spotlarını analiz etmeyi amaçlamıştır. Buna göre çalışmada araştırma evrenini temsil eden üç farklı ülkede (Türkiye, Norveç ve Almanya) “Sharenting” özelinde yayınlanan kamu spotları göstergebilimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda her bir ülkede kavramın ele alınış biçimi farklılıklar gösterse de incelenen bütün kamu spotlarında ortak paydada “Sharenting” davranışının meydana getirdiği olumsuz sonuçlar üzerinde durulmuş, çocukların şimdiki veya gelecekteki yaşamlarında karşılaşabilecekleri risklere dikkat çekilmiştir. Ancak her ne kadar “Sharenting” davranışının meydana getirebileceği olumsuz sonuçlar cinsiyet fark etmeksizin tüm çocuklar için ortak bir sorun olsa da bütün kamu spotlarında yalnızca kız çocuklarının ön plana çıkarılması, sorunun yalnızca kız çocuklarına özgüymüş gibi bir imaj yaratmaktadır. Dolayısıyla kamu spotları aracılığıyla “paylaşan ebeveynliğin” sakıncalarına dikkat çekmek amaçlansa da toplumsal cinsiyet inşasının yeniden üretimine olumsuz katkılar yapıldığı ayrıca tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocukların dijital mahremiyeti , göstergebilimsel analiz , kamu spotları , sharenting

Kaynakça

• Allmer, T., Sevignani, S. and Prodnik, J. A. (2015), “Mapping Approaches to User Participation and Digital Labour: A CriticalPerspective”, Reconsidering Value and Labour in the Digital Age, (Eds. Fisher, E. and Fuchs, C.), Palgrave Macmillan: UK.
• Arnetta, L. D., Fathyasani, G. A. and Suryawijaya, T. (2023), Children Privacy in the Digital World: A Review of the Law on the Use of Technology Child, Seminar Nasional Teknologi Dan Multidisiplin Ilmu (SEMNASTEKMU), 3(1): 132-141. DOI: https://www.doi.org/10.20944/preprints202311.0031.v1
• Barthes, R. (1979), Göstergebilim İlkeleri, (Çev. Vardar, B. ve Rifat, M.), Kültür Bakanlığı Yayınları: Ankara.
• Battersby, L. (2015), Millions of social media photos found on child exploitation sharing sites, The Sydney Morning Herald: https://www.smh.com.au/national/millions-of-social-media-photos-found-on-child-exploitation-sharing-sites-20150929-gjxe55.html Erişim: 14.11.2023
• Bessant, C. and Schnebbe, M. (2022), Does the GDPR offer a solution to the ‘problem’ of sharenting?, Datenschutz und Datensicherheit – DuD, 46(6): 352-356. DOI: https://doi.org/10.1007/s11623-022-1618-3
• boyd, d. (2010), “Social Network Sites as Networked Publics: Affordances, Dynamics, and Implications.” (Ed. Zizi Papacharissi), Networked Self: Identity, Community, and Culture on Social Network Sites, p. 39-58.
• Brosch, A. (2016), When the Child is Born into the Internet: Sharenting as a Growing Trend among Parents on Facebook, The New Educational Review, 43(1): 225-235. DOI: https://doi.org/10.15804/tner.2016.43.1.19
• Campana, M., Van den Bossche, A. and Miller, B. (2020), #dadtribe: Performing Sharenting Labour to Commercialise Involved Fatherhood, Journal of Macromarketing, 40(4). DOI: https://doi.org/10.1177/0276146720933334
• Damkjaer, M. J. (2018), “Sharenting = Good Parenting? Four Parental Approaches to Sharenting on Facebook”, Digital Parenting: The Challenges for Families in the Digital Age, (Eds. Mascheroni, G., Ponte, C. and Jorge, A.), Göteborg: Nordicom.
• Davis, D. M., Clark, S. J., Singer, D. C., Matos-Moreno, A., Kauffman, A. D. and Hale, K. (2015), Parents on Social Media: Likes and Dislikes of Sharenting, C.S. Mott Children’s Hospital National Poll on Children’s Health, 23(2).
• Demirel, E. (2023), Çocukluğun Yok Oluşu: YouTube’daki Çocuk Kanalları Üzerine Nitel Bir Çalışma. (Tez No: 795529), (Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi), YÖK Tez Merkezi.
• Erkman, F. (1987), GÖSTERGEBİLİME GİRİŞ, Alan Yayıncılık: İstanbul.
• Fiske, J. (2003), İletişim Çalışmalarına Giriş, (Çev. İrvan, S.), Bilim ve Sanat Yayınları: Ankara.
• Fuchs, C. (2012a), With or Without Marx? With or Without Capitalism? A Rejoinder to Adam Arvidsson and Eleanor Colleoni, TripleC: Commuınication, Capitalism & Critique, Journal for a Global Sustainable Information Society, 10(2): 633-645. DOI: https://doi.org/10.31269/triplec.v10i2.434
• Fuchs, C. (2012b), Dallas Smythe Today – The Audience Commodity, the Digital Labour Debate, Marxist Political Economy and Critical Theory, TripleC: Commuınication, Capitalism & Critique, Journal for a Global Sustainable Information Society, 10(2): 692-740. DOI: https://doi.org/10.31269/triplec.v10i2.443
• Fuchs, C. (2014), Digital prosumption labour on social media in the context of the capitalist regime of time, Time & Society, 23(1): 97 123. DOI: https://doi.org/10.1177/0961463X13502117
• Fuchs, C. (2015), “The Digital Labour Theory of Value and Karl Marx in the Age of Facebook, YouTube, Twitter, and Weibo”, Reconsidering Value and Labour in the Digital Age, (Eds. Fisher, E. and Fuchs, C.), Palgrave Macmillan: UK.
• Garmendia, M., Martínez, G. and Garitaonandia, C. (2021), Sharenting, parental mediation and privacy among Spanish children, European Journal of Communication, 37(2). DOI: https://doi.org/10.1177/02673231211012146
• Guiraud, P. (1994), Göstergebilim, (Çev. Yalçın, M.), İmge Kitabevi: Ankara.
• Keith, B. E. and Steinberg, S. (2017), Parental Sharing on the Internet: Child Privacy in the Age of Social Media and the Pediatrician’s Role, JAMA Pediatrics, 171(5): 413-414. DOI: https://www.doi.org/10.1001/jamapediatrics.2016.5059
• Leaver, T. (2021), “Balancing Privacy: Sharenting, Intimate Surveillance, and the Right to Be Forgotten”, The Routledge Companion to Digital Media and Children, (Eds. Green, L., Holloway, D., Stevenson, K., Leaver, T. and Haddon, L.), Routledge: New York and Abingdon.
• Minkus, T., Liu, K. and Ross, K. W. (2015), Children Seen But Not Heard: When Parents Compromise Children's Online Privacy, Proceedings of the 24th International Conference on World Wide Web. DOI: https://doi.org/10.1145/2736277.2741124
• Moser, C., Chen, T. and Schoenebeck, S. Y. (2017), Parents’ and Children’s Preferences about Parents Sharing about Children on Social Media, CHI '17: Proceedings of the 2017 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems. DOI: https://doi.org/10.1145/3025453.3025587
• Na, Y. (2015), “Advertising on Social Media: The Reality behind the Ideology of “Free Access”: The Case of Chinese Social Media Platforms”, Reconsidering Value and Labour in the Digital Age, (Eds. Fisher, E. and Fuchs, C.), Palgrave Macmillan: UK.
• Otero, P. (2017), Sharenting... should children's lives be disclosed on social media?, Archivos argentinos de pediatria, 115(5): 412–413. DOI: https://doi.org/10.5546/aap.2017.eng.412
• Ouvrein, G. and Verswijvel, K. (2021), Child Mediation: effective education or conflict stimulation? Adolescents’ child mediation strategies in the context of sharenting and family conflict, Journal of e-Learning and Knowledge Society, 17(3): 70-79. DOI: https://doi.org/10.20368/1971-8829/1135555
• Parsa, A. F. ve Olgundeniz, S. S. (2014), “İLETİŞİMDE GÖSTERGEBİLİM VE ANLAMLANDIRMA SÜRECİNİ ÖRNEKLERLE DEĞERLENDİRME”, İletişim Araştırmalarında Göstergebilim: Yazınsaldan Görsele Anlam Arayışı”, (Ed. Güneş, A.), Literatürk Academia: Konya.
• Parsa, A. F. ve Akmeşe, Z. (2019), Sosyal Medya ve Çocuk İstismarı: Instagram Anneleri Örneği, Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 5(1): 163-191. DOI: 10.21798/kadem.2019153622
• Ronchi, E. and Robinson, L. (2019), “Child protection online”, Educating 21st Century Children: Emotional Well-Being in the Digital Age, (Eds. Burns, T. and Gottschalk, F.), OECD Publishing: Paris.
• Tosuntaş, Ş. B. and Griffiths, M. D. (2024), Sharenting: A systematic review of the empirical literatüre, Journal of Family Theory & Review, 16(3). https://doi.org/10.1111/jftr.12566
• Walrave, M., Robbé, S., Staes, L. ve Hallam, L. (2023), Mindful sharenting: how millennial parents balance between sharing and protecting, Frontiers in Psychology, 14: 1171611. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1171611
• Williams-Ceci, S., Grose, G. E., Pinch, A. C., Kizilcec, R. F. and Lewis Jr. N. A. (2021), Combating sharenting: Interventions to alter parents’ attitudes toward posting about their children online, Computers in Human Behavior, 125: 106939. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chb.2021.106939
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık: Ankara.