KIRGIZ DİLİNDE SOYA DAYALI AKRABALIK TERİMLERİ

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 19, 01.06.2021

Gülzura Jumakunova

Öz

Akrabalık terimleri, aile ilişkilerini ifade etmek için kullanılan kelimeler olarak Türk toplumunun temel kelime dağarcığında önemli bir yere sahiptir. Soya dayalı akrabalık, çekirdek aileyle bağlı tüm üyelerinin birbirleriyle kan bağlarının olduğu bir tür topluluktur. Kırgız toplumunda kabul gören akrabalık sistemi tek soylu akrabalık sisteminden gelen babasoylu akrabalığa dayandırılmaktadır. Babasoylu akrabalık sisteminde, aile üyeleri baba akrabalarıyla çok daha yakından ilişkilendirilir ve bu yönüyle soyun kadın üyelerinin çocuklarından ayrı tutulur. Makalenin amacı, Kırgız dilinin soya dayalı akraba terimlerinin oluşum ve evrim sürecinin önemli noktalarına değinmek ve onları bu süreçte etkin bir rol alan faktörler ışığında değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Kırgız dili, akrabalık terimler, soya dayalı akrabalık terimler, çekirdek aile, babasoylu akrbalık sistemi

Kaynakça

• Acıpayamlı, O. (1978). Halkbilimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yay.
• Balaman, A.R. (1982). Evlilik, Akrabalık ve Türleri. İzmir: İleri Kitap Yay.
• Develioğlu, F., (2013). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi.
• DLT (1999). Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi. C. I-II-III-IV, Çev. Besim Atalay. Ankara: TTK Basımevi.
• DTS (1969). Drevnetyurkskiy Slovar’. Leningrad: Nauka.
• Jumakunova, G. (2014). “Socio-Cultural Identity of Kinship Terms of the Kyrgyz Languages”. International Journal of Central Asian Studies. Ed. Choi Han-Woo. Korea University of International Studies. 18: 51-67.
• KRS (1965). Yudahin, K.K. Kirgizsko-Russkiy Slovar. Moskva: İzdatel’stvo. Sovetskoy Entsiklopedi.
• MOT (1957). Mongol Oros Tol. Moskva: Gosudarstvennoye İzdatel’stvo. İnostrannıh i Natsional’nıh Slovarey.
• Ozankaya, Ö. (1975). Toplumbilimler Sözlüğü. Ankara: TDK Yay.
• Özder, M.A. (1981). Türk Halk Biliminde Düğün-Evlilik-Akrabalık Terimleri Sözlüğü. Ankara: Ziya Gökalp Derneği Yay.
• Pokrovskaya, L.A. (1961). ”Terminı Rodstva v Tyurkskih Yazıkah”. İstoriçeskoye Razvitiye Leksiki Tyurkskih Yazıkov. Moskva.
• SİGTY (1988). Sravnitel’no-İstoriçeskaya Grammatika Tyurkskih Yazıkov. Moskva: Nauka. Türkçe Sözlük. (1988). Ankara: TDK Yay.
• Yong-Söng Li (1999). Türk Dillerinde Akrabalık Adları. İstanbul: Simurg.