Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Veteriner Hekimliği Eğitimi: Bir Mektup Analizi

Yıl 2017, Cilt: 10 Sayı: 2, 121 - 128, 01.03.2017

Recep Aslan

Öz

Nikolaki Mavroğlu tarafından 8 Mayıs 1946 tarihinde çalıştığı kuruma takdim edilen mektupta,

Osmanlı'dan Cumhuriyet'e veteriner hekimliği eğitimi süreçleri hakkında bilgiler yer almaktadır. Çalışmanın

materyali, olayları kronolojik bir çıktı kontrolü mantığıyla ele alan, yıllık niteliğindeki bu mektuptur.

Mektubun bir diğer özgün yanı özet bir veteriner hekimlik tarihi kitapçığı niteliğinde olmasıdır. Çalışmada

mektubun veteriner hekimliği eğitimi ile ilgili bölümleri doküman incelemesi tekniği ile analiz edilmiştir.

Osmanlı'dan Cumhuriyet'e sivil veteriner okullarının açılma süreci; tarihi, mekânlar, eğitim müfredatı,

eğitim süresi, hocaları, öğretim elemanı ve öğrenci hareketliliği gibi bulgular, diğer kaynaklardaki bilgilerle

büyük oranda örtüşmekte, veteriner hekimliği eğitiminin kuruluş yıllarındaki asıl formatını koruyarak

geliştiği görülmektedir. Osmanlı'dan Cumhuriyet'e eğitim sürecini aşamalarıyla aktaran mektup, öğrencilik

yıllarından itibaren kurumsal ve bireysel gelişmeleri not etme alışkanlığı açısından önemli bir belgesidir.

Ayrıca, veteriner hekimliği eğitimi ve tarihi üzerine akademik çalışma yapmanın tüm anabilim dalları için

önemli olduğunu da göstermektedir. Uzman Mavroğlu bakteriyoloji hocası olduğu halde, veteriner

hekimlik tarihi niteliğindeki mektubu ile bu konuda bize yol gösteriyor. Veteriner hekimliği eğitimi verilen

okulların "tek tıp, tek sağlık" algısından giderek uzaklaştığı söylenebilir. Veteriner fakültelerinin hekim

yetiştiren asıl misyonu toplumda ve yüksek öğretim kurumları nezdinde iyi algılanamadığı için, ziraat,

orman ve su ürünleri gibi disiplinlerle ilişkilendirilmektedir. Fakültelerin adının mutlaka "veteriner

hekimliği" olarak değiştirilmesi gerekmektedir. Bu değişiklik öğrenci ve öğretim üyesi motivasyonu yanı

sıra EAEVE akreditasyonu süreçlerini de olumlu etkileyecektir. Olguları, gelişmeleri ve gözlemleri not

etmek, onları akademik aktiviteye dönüştürerek bilimsel formatta paylaşmak, eğitim kültürü, akademik

zaman yönetimi ve sürdürülebilir akademik kalkınma süreçleri için önemli çıktılar sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

veteriner hekimliği eğitimi, tek tıp tek sağlık, sürdürülebilir akademik kalkınma, not tutma alışkanlığı

Veterinary Medicine Education From Ottoman to Republic of Turkey: A Letter Analysis

Öz

In this study, Nikolaki Mavroğlu's letter 8 May 1946 about the veterinary education from

Ottoman to Turkish Republic was investigated. This yearbook type letter which covers chronological

events by an output control way is our material in the study. Another character of the letter is its being a

booklet that summaries the veterinary medicine history. Findings were evaluated by document analysis

122

method. The findings in the letter regarding civilian veterinary medicine education such as foundation of schools, locations, training curricula, duration of education, academicians, teaching staff and students mobility largely coincides with the information of the other sources. It is seen that the original format of veterinary education is maintaining today but developed and updated. The letter which reflects the educational stages from Ottoman to Turkish Republic indicates that taking notes on events of the educational and occupational life and carrying out multidisciplinary scientific projects on education history are necessary to improve corporate culture in veterinary medicine. This is the first result to draw a conclusion from this historic letter by a bacteriology expert in veterinary medicine. However, "one medicine, one health" perception is weakened. Due to the insufficient perception of training veterinary surgeons mission, faculty of veterinary medicine is associated with the disciplines such as agriculture, forestry and fisheries. Therefore, the name of the faculty should necessarily be updated as Faculty of Veterinary Medicine. This will positively influence the EAEVE accreditation process. Scientific recording of events and observations will provide significant contribution for educational culture, academic time management and sustainable academic development.

Anahtar Kelimeler

Veterinary medicine education, one medicine one health, sustainable educational development, taking note habits

Kaynakça

• Alkan RM, Suiçmez M, Aydınkal M, Şahin M. 2014. Meslek Yüksekokullarındaki Mevcut Durum: Sorunlar ve Bazı Çözüm Önerileri. Yüksek Öğretim ve Bilim Dergisi, 2014; 4(3): 133-140. DOI: 10.5961/jhes.2014.096.
• Anonim. http://www.bilimtarihi.org/pdfs/ veteriner_ tarihi.pdf. Erişim tarihi 25. Kasım 2015.
• Anonim. http://vetkontrol.tarim.gov.tr/pendik /Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=32. Erişim tarihi.11. Ekim 2016.
• Bekman M. 1940. Veteriner Tarihi. Ankara Basım ve Ciltevi. Ankara.
• Colin AR. 2005. Bilim Tarihi, TÜBİTAK Yayınları, Ankara, ISBN 975-403-275-0 Syf; 259-264.
• Dilgimen H. 1947. Veteriner Hekimliği Tarihi, Bozkurt Matbaası, İstanbul, Syf; 66-120.
• Dinçer F. Türkiye’de Bilimsel Veteriner Hekimliğin Başlaması, Evreleri ve İlim Tarihimizdeki Yeri. Elazığ Vet. Fak. Derg. 1975; 2(1): 81-91.
• Dinçer F. Türkiye'de Askeri Veteriner Hekimlik Tarihi Üzerinde Araştırmalar I. Bölüm. A.Ü. Vet. Fak. Derg. 1979; 26(3-4): 1-13.
• Dinçer F, Yerlikaya H. 1999. Dünyada Veteriner Hekimliği Tarihi Çalışmaları ve Tıp Tarihi Açısından Önemi. III. Türk Tıp Tarihi Kongresi, 20–23 Eylül 1993, İstanbul. Kongreye Sunulan Bildiriler, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 119–131.
• Dunlop RH, Williams DJ. Veterinary Medicine, An Illustrated History. Mosby Year Book Inc. Missouri, 1996; 24, 692.
• Erk N. 1966. Veteriner Tarihi. AÜ Veteriner Fakültesi Yayınları, I. Baskı, 195, Ders Kitabı 97, Ankara.
• Erk N, Dinçer F. 1970. Türkiye’de Veteriner Hekimlik Öğretimi ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Tarihi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları 259, Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Göksel FA. Tıp Tarihinde Yöntem. Psikiyatri Bülteni. 1980; 1(1): 5–23.
• İşli EN. 2005. Hekimbaşızade'nin Tıbbi Yemek Kitabı; Rehber-i Mekülat. Asklepios Tıp Kült. Derg. Sayı 8, p; 63-66.
• Karasar N. 1995. Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınevi, İstanbul, Syf; 70-77.
• Melikoğlu Gölcü B, Erer S. Osmanlı Devleti'nde Kurulan Veteriner Dernekler Üzerine Yeni Araştırmalar. Türkiye Klinikleri J Med Ethics. 2013; 21(2):88-94.
• Özgür A. "Kadim" Bir Eserden Veteriner Hekimliği Tarihine Bakış. Vet Hekim Der Derg. 2010; 80(4): 31-39.
• Sander O. Tarihte Yöntem. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 1974; 28(1-2): 59-71.
• Yiğit A, Çağlar Sinmez Ç, Yaşar A. A Study on ‘‘Bloodletting” Practices in Veterinary Medicine. Lokman Hekim Dergisi, 2015; 5(3):90-98.
• Yiğit A, Yaşar A, Menteş Gürler A. 2015. International Veterinary Congresses in Ottoman Era Archives. 32nd World Veterinary Congress. September 13-17, 2015. İstanbul, Abstract Book, 101.
• Young A. 1976. Internalizing and Externalizing Medical Beliefs Systems: An Ethiopian Example. Social Science and Medicine. 10: 147-51.