TÜRKÇE HUKUK YAZININDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (2000-2020)

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 25 - 37, 30.06.2022

Oğuzhan Yeşiltuna

Öz

Kişisel verilerin korunması, bilişim teknolojilerindeki gelişmelerle doğrudan ilişkisi nedeniyle dikkati üzerinde toplayan bir hukuk alanıdır. Buna koşut olarak Türkçe hukuk yazınında kişisel verilerin korunmasına ilişkin çalışmaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Ancak bu yazının seyrini nicel verilere dayanarak saptayan kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Araştırmamızın amacı kişisel verilerin korunmasına gösterilen yazınsal ilginin yoğunlaştığı noktaların nicel verilerle gösterilmesidir. Bu kapsamda 2000-2020 yılları arasında konuyla ilgili yayınlanmış 471 çalışmanın literatür taraması sunulmaktadır. Seçilen veritabanlarında taranan çalışmalar listelenerek tür, tarih, disiplin ve konu bakımından sınıflandırılmıştır. Sınıflandırma sonuçları çözümlenerek kişisel verilerin korunmasında öne çıkan noktalar saptanmıştır. Araştırmanın çıktılarının Türkçe hukuk yazınındaki mevcut durumu ortaya koyarak alandaki bilgi yaratımına ve birikimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda kişisel verilerin korunması alanındaki yeni çalışmaların seyrinde belirleyici olabilecek gelişmelere ilişkin öngörülerde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kişisel Verilerin Korunması, Türkçe Hukuk Yazını, Bilişim Teknolojileri

A Research on Personal Data Protection in Turkish Legal Literature (2000-2020)

Öz

Personal data protection is a legal field that draws attention due to its direct relationship with developments in information technologies. Concordantly, the number of studies on personal data protection in Turkish legal literature is increasing day by day. However, there is no comprehensive research that depicts the course of this literature based on quantitative data. This article, therefore, aims to map the points where the literary interest is concentrated with such data. In this context, a literature review of 471 studies published on the subject between 2000 and 2020 is presented. The studies indexed in the selected databases are listed and classified in terms of genre, date, discipline, and subject. The classification results are analyzed and the prominent issues in personal data protection are determined. We are of the opinion that the outputs of the research will contribute to the creation and accumulation of knowledge in the field by revealing the current situation in the Turkish legal literature. In this regard, a number of developments that might potentially have an impact on future research in the personal data protection field are predicted.

Anahtar Kelimeler

Personal Data Protection, Turkish Legal Literature, Information Technologies

Kaynakça

• ADALET BAKANLIĞI (2021). İnsan Hakları Eylem Planı. https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/1262021081030insan_haklari_eylem_plani.pdf [28.02.2022].
• AKÇALI GÜR, Berna (2019). “Uluslararası Hukuk ve AB Hukuku Boyutuyla Kişisel Verilerin Yurt Dışına Aktarılması”. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 25(2): 850-872.
• AKSOY, Hüseyin Can (2010). Medeni Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel Verilerin Korunması. Ankara: Çakmak.
• ANTALYA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 6. HUKUK DAİRESİ (13.11.2021). E. 2020/1149. K. 2020/905.
• ARASLI, Oya (1979). Özel Yaşamın Gizliliği Hakkı ve T. C. Anayasasında Düzenlenişi. Ankara.
• ARSLAN, Çetin (2010). “Avrupa Birliği Hukukunda Kişisel Verilerin Üçüncü Ülkelere Aktarılması”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9(1): 447-487.
• BAŞALP, Nilgün (2004). Kişisel Verilerin Korunması ve Saklanması. Ankara: Yetkin.
• BOSTANCI BOZBAYINDIR, Gülşah (2018). “Avrupa Birliği Ceza Hukuku’nda Polis ve Ceza Adaleti Otoritelerine Yönelik 2018/680 Sayılı Direktif: Kişisel Verilerin Ceza Adalet Mekanizmalarında Korunmasına Getirilen Standartlar ve Direktife Yönelik Eleştiriler”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2: 51-104.
• BURRIDGE, Helen vd. (2020). UKRI COVID-19 Student Consultation: Final Report. https://www.ukri.org/wp-content/uploads/2020/11/UKRI-11112020-NatCenUKRICOVID-19StudentConsultation.pdf [28.02.2022].
• BYGRAVE, Lee A. (2014). Data Privacy Law: An International Perspective. Oxford: OUP.
• DÜLGER, Murat Volkan (2020). Bilişim, Kişisel Verilerin Korunması ve İnternet İletişimi Mevzuatı. Ankara: Seçkin.
• DÜLGER, Murat Volkan-ÖZKAN, Onur (2020). “Kolluk Teşkilatında ve Ceza Yargılamalarında Kişisel Verilerin Korunması: Unutulan Direktifin Kapsamlı ve Karşılaştırmalı Analizi”. Ceza Hukuku Dergisi 15(42): 85-149.
• EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS (2021). Guide to the Case-Law of the European Court of Human Rights, https://www.echr.coe.int/Documents/Guide_Data_protection_ENG.pdf [28.02.2022].
• FLAHERTY, David H. (1984). Privacy and Data Protection: An International Bibliography. Londra: Mansell.
• GREENLEAF, Graham (2021). “Global Data Privacy Laws: Despite COVID Delays, 145 Laws Show GDPR Dominance”. Privacy Laws & Business International Report 169: 3-5.
• GÜLENER, Serdar (2012). “Dijital Hafızadan Silinmeyi İstemek: Temel Bir İnsan Hakkı Olarak Unutulma Hakkı”. TBB Dergisi 102: 219-240.
• GÜLTEKİN VÁRKONYİ, Gizem (2017). “Yolcu İsim Kayıtlarının Terörle Mücadele Kapsamında Yurt Dışına Yasal Aktarımı: Avrupa Birliği Uygulamaları ve Türkiye”. TBB Dergisi 132: 339-382.
• İLERİ, Çiğdem (2020). “Dijital Miras – Alman Federal Mahkemesi’nin Facebook Kararı Üzerine Bir İnceleme”. TBB Dergisi 146: 123-151.
• İNCE AKMAN, Nurten (2018). “Mirasbırakanın Dijital Bilgilerinin Mirasçılara Geçişi (Dijital Tereke)”. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 9(2): 527-560.
• KANGAL, Zeynel T. (2019). Kişisel Verilerin Ceza ve Kabahatler Hukukunda Korunması. İstanbul: On İki Levha.
• KAYA, Mehmet Bedii-TAŞTAN, Furkan Güven (2019). Kişisel Veri Koruma Hukuku – Mevzuat – İçtihat – Bibliyografya. İstanbul: On İki Levha.
• KESER BERBER, Leyla-BİLGİLİ, Ali Cem (der.) (2020). Güncel Gelişmeler Işığında Kişisel Verilerin Korunması Hukuku. İstanbul: On İki Levha.
• KETİZMEN, Muammer (2006). Türk Ceza Hukukunda Bilişim Suçları, Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• KETİZMEN, Muammer-KART, Aslıhan (2019). “Kabahatler Kanunu’nun İçtima Hükümleri Açısından Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Suç ve Kabahatler ile Kurul’un İdari Ceza Kararlarına İlişkin Bir Değerlendirme”. Kişisel Verileri Koruma Dergisi 1(2): 17-29.
• KİŞİSEL VERİLERİ KORUMA KURUMU (2021). Yapay Zeka Alanında Kişisel Verilerin Korunmasına Dair Tavsiyeler. https://kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/25a1162f-0e61-4a43-98d0-3e7d057ac31a.pdf [28.02.2022].
• KOCAGÖZ ÖZCAN, Müge (2020). Küçüklerin ve Kısıtlıların Kişisel Verilerinin Korunması, Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• KÜZECİ, Elif (2010). Kişisel Verilerin Korunması, Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• KÜZECİ, Elif (2020). Kişisel Verilerin Korunması. İstanbul: On İki Levha.
• KÜZECİ, Elif-KILIÇ, Şebnem (2019). “6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun İş Sözleşmesi Çerçevesinde Değerlendirilmesi: Veri Sorumlusu, Veri İşleyen ve Diğer Aktörler”. Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi 16(63): 947-992.
• KVKK Referans Listesi (2022). https://tinyurl.com/KVKK-Referans-Listesi [28.02.2022].
• LAÇİN, İrem (2014). “Unutulma Hakkı”. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 13(1): 391-418.
• NEGROPONTE, Nicholas (1995). Being Digital. New York: Vintage.
• SOCIAL SCIENCE RESEARCH NETWORK (2022a), Top 3000 Law Authors, https://hq.ssrn.com/rankings/Ranking_display.cfm?RequestTimeout=5000&TRN_gID=6&TMY_gID=1&runid=74644 [28.02.2022].
• SOCIAL SCIENCE RESEARCH NETWORK (2022b), Top 3000 Law Authors, https://hq.ssrn.com/rankings/Ranking_display.cfm?RequestTimeout=5000&TRN_gID=6&TMY_gID=2&runid=74644 [28.02.2022].
• SOCIAL SCIENCE RESEARCH NETWORK (2022c), https://papers.ssrn.com/sol3/JELJOUR_Results.cfm?form_name=journalBrowse&journal_id=2704098; https://papers.ssrn.com/sol3/JELJOUR_Results.cfm?form_name=journalBrowse&journal_id=1125502 [28.02.2022].
• SUSI, Mart (2020). “The Right to Be Forgotten”. The Cambridge Handbook of New Human Rights: Recognition, Novelty, Rhetoric. ed. A. Von Arnauld, K. Von der Decken, M. Susi. Cambridge: Cambridge University Press. 285-308.
• ŞİMŞEK, Oğuz (1999). Anayasa Hukukunda İnsan Onuru Kavramı ve Korunması, Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• TANSUĞ, Çağla (2018). “2016/679 Sayılı Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü Karşısında Kişisel Verileri Koruma Kurumunun Bağımsızlığı”. Legal Hukuk Dergisi 183.
• TAŞTAN, Furkan Güven (2017). Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması. İstanbul: On İki Levha.
• TEZCAN, Durmuş (1991). “Bilgisayar Karşısında Özel Hayatın Korunması”. Anayasa Yargısı Dergisi 8: 385-392.
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANLIĞI STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI (2019). On Birinci Kalkınma Planı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf [28.02.2022].
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ DİJİTAL DÖNÜŞÜM OFİSİ BAŞKANLIĞI-SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI (2021). Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025. https://cbddo.gov.tr/SharedFolderServer/Genel/File/TR-UlusalYZStratejisi2021-2025.pdf [28.02.2022].
• YILMAZ, Sabire Sanem (2016). “Tıp Alanında Kişisel Verilerin Açıklanması Suçu”. Terazi Hukuk Dergisi 11(119): 272-283.
• WARREN, Samuel D. – BRANDEIS, Louis (1890). “The Right to Privacy”. Harvard Law Review 4(5): 193-220.