The Popular Religious Typology in Turkish TV Series: The Example of the TV Series “Kızıl Goncalar”

Yıl 2025, Sayı: 119, 247 - 266, 25.09.2025

Kazım Kandemir

https://doi.org/10.36484/liberal.1675683

Öz

Television series and films are powerful mass communication tools that shape public consciousness, influence attitudes and behaviors, and construct images of individuals and communities. This also applies to the portrayal of religious typologies, whose attitudes, behaviors, and discourses in TV series affect how religious audiences perceive them, often resulting in positive or negative labeling. This study examines the religious image in the context of the TV series Kızıl Goncalar. The method employed is content analysis, with the population consisting of the first two seasons of the series. All episodes up to the thirty-third episode of the second season form the research sample. The analysis focuses on dialogues of religious typologies that contribute to the construction of positive or negative religious images. Findings show that religious characters in Kızıl Goncalar reflect both favorable and unfavorable labels, shaping viewers’ perceptions of the religious segment of society in multifaceted ways.

Anahtar Kelimeler

Television , Series , Religion , Religious Typology , Kızıl Goncalar Series

Türk Dizilerinde Popüler Dindar Tipolojisi: “Kızıl Goncalar” Dizisi Örneği

Öz

Televizyon, dizi ve filmleri aracılığıyla insanların bilinçlerini yönlendiren, izleyicilerin tutum ve davranışlarına etki eden, kişi ve mekanlarla ilgili imajlar üreten kitle iletişim araçlarından biri olarak görülmektedir. Bu durum dizilerdeki dindar tipolojilerin tutumları, davranışları ve söylemleri için de geçerlilik göstermektedir. Ayrıca dizilerde dindar tipolojilerin sunuluş biçimi izleyenlerin dindar kesimi algılayış biçimini etkileyen, olumlu ya da olumsuz etiketlerle damgalamasını sağlayan önemli bir etmendir. Bu çalışmanın amacı televizyondaki dindar imajını Kızıl Goncalar dizisi bağlamında incelemektir. Çalışmada yöntem olarak içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini Kızıl Goncalar dizisinin ilk iki sezonu oluşturmaktadır. Dizinin ikinci sezonunun otuz üçüncü bölümüne kadarki tüm bölümleri ise araştırmanın örneklemini kapsamaktadır. Belirlenen örneklem dindar tipolojilerin diyaloglarından yola çıkarak olumlu ya da olumsuz dindar imajı oluşturan içeriklerin analizini içermektedir. Çalışmanın sonucunda Kızıl Goncalar dizisinin dindar tipolojileri izleyenlerin dindar kesimi algılayış biçimini etkileyecek şekilde hem olumlu hem de olumsuz etiketlerle yansıttığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Televizyon , Dizi , Din , Dindar Tipolojisi , Kızıl Goncalar Dizisi.

Kaynakça

• Arslan, M. (2004). Türk Popüler Dindarlığı. İstanbul: DEM Yayınları.
• Aydınalp, H. (2010). Sosyal çatışma ve din. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19(2), 187-215.
• Aydos, S. S. (2024). Türkiye’de politik kutuplaşmanın kızıl goncalar dizisinde temsili. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 12(41), 434-460. https://doi.org/10.33692/avrasyad.1537816
• Brown, W. J. (1992). Sociocultural Influences of Prodevelopment Soap Operas in the Third World. Journal of Popular Film and Television, 19(4), 157-164. https://doi.org/10.1080/01956051.1992.10662035
• Dertli, O. (2021). Televizyonda (diziler bağlamında) din adamı imajı (kertenkele dizisi örneği). İlsam Akademi Hakemli Dergisi, 1(1), 85-106.
• Donaldson, M. (1993). What is hegemonic masculinity? Theory and Society, 22(5), 643-657. https://doi.org/10.1007/BF00993540
• Fraenkel, J., Wallen, N., & Hyun, H. (1993). How to Design and Evaluate Research in Education 10th ed. New York: McGraw-Hill Education.
• Gökalp, Y., Elitaş, T., & Elitaş, S. K. (2024). Televizyon dizilerinde dini söylem ve ritüellerin “tarikat” üzerinden inşası: Kızıl goncalar üzerinden bir içerik analizi. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 24(2), 284-306. https://doi.org/10.30627/cuilah.1544824
• Güneş, A. (2018). Medyanın olumsuz din algısına etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(1), 203-216.
• Güven, A. M. (2009). Türk sinemasının din ve dindarlıkla 95 yıllık imtihanı. Din ve Hayat Dergisi, (104-109), 3.
• Karaerkek, A. (2008). Televizyon Karşısında Dindarlık Tutumları (Amasya Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaymak, A. (2024). Televizyon dizilerinde muhafazakâr ve seküler ayrımının alımlanması: Kızıl goncalar örneği. Türkiye Medya Akademisi Dergisi, (8), 25-54. https://doi.org/10.5281/zenodo.13856005
• Kazaz, A., & Say, B. (2024). Televizyon dizilerinde muhafazakâr ve seküler temsiller: Kızılcık şerbeti ve kızıl goncalar. Idil: Journal of Art & Language, 13(113), 125-154.
• Lüleci, Y. (2007). Sinema Ve Din: Türk Sineması Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Menekşe, Ö. (2005). Türk sinemasında din ve din adamı imajı. II. Uluslararası Dini Yayınlar Kongresi, 45-68.
• Neuman, W. L. (2013). Toplumsal Araştırma Yöntemleri, Nitel ve Nicel Yaklaşımlar (C. 2). Ankara: Yayınodası Yayınları.
• Okutan, B. B. (2009). Türk sinemasında popüler din ve din adamı imajı. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 20, 225-242.
• Okutan, B. B. (2018). Türkiye’de modern medya ve stereotipleştirilen dini kimlikler. İçinde M. Tekin (Ed.), İslam ve Modernlik. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Özkan, R. (2013). Televizyon dizilerinin üniversite öğrencileri üzerindeki etkilerinin belirlenmesi (niğde üniversitesi örneği). Electronic Turkish Studies, 8(12), 1017-1029.
• Postman, N. (2010). Televizyon Öldüren Eğlence (3. Basım; O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Scott, J. W. (2013). Feminist Tarihin Peşinde (F. Dinçer, Ö. Aslan, & A. Günaydın, Ed.). Bgst Yayınları.
• Sığın, A., & Canatan, A. (2020). Connell’in “erkeklikler” teorisinde işbirlikçi erkek, madun erkek ve marjinal erkek: Hegemonik erkekliğin kavramsal hegemonyası. The Journal of Social Sciences, 32(32), 163-175.
• Şahbaz, R. P., & Kılıçlar, A. (2009). Filmlerin ve televizyon dizilerinin destinasyon imajına etkileri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31-52.
• Tin, N., & Alptekin, D. (2022). Tarihsel süreçte babalık deneyimlerinin toplumsal cinsiyet analizi. Sosyoloji Dergisi, (43), 155-191.
• Turan, İ. (2007). Medyadaki din adamı imajı üzerine bazı düşünceler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24(24-25), 293-304. https://doi.org/10.17120/omuifd.86053
• Türk, H. B. (2015). Şiddete meyyalim vallahi dertten: Hegemonik erkeklik ve şiddet. İçinde B. Yarar (Ed.), Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri (ss. 85-111). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.