Psikolojik Sözleşme Algısının Örgüte Bağlılığa Etkisi: Özel Eğitim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlere Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 376 - 396, 30.09.2020

Ahmet Yıldırım

https://doi.org/10.31200/makuubd.794137

Öz

Bu araştırma, psikolojik sözleşme algısının örgüte bağlılığa etkisini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın verileri, Isparta İl merkezinde eğitim-öğretime devam eden özel okullarda öğretmen olarak görev yapan eğitim çalışanlarından toplanmıştır. Bu kapsamda bahse konu olan okullarda görev yapan tüm öğretmenlere dijital ortamda ulaştırılan formlardan 134 anket formu değerlendirmeye alınmıştır.
Ulaşılan sonuçlara göre, Psikolojik sözleşme işlemsel psikolojik sözleşme boyutu ile örgüte bağlılığın duygusal bağlılık boyutu ve devam bağlılığı boyutu arasında pozitif ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Bu bağlamda katılımcıların ilişkisel ve işlemsel psikolojik sözleşme algısı arttıkça duygusal ve devam bağlılığına ilişkin algıları da artmaktadır.
Psikolojik sözleşmenin işlemsel ve ilişkisel sözleşme boyutlarının örgüte bağlılığın duygusal ve devam bağlılığı üzerinde olumlu ve anlamlı yordayıcısı olduğu, katılımcıların psikolojik sözleşmeye yönelik algıları arttıkça örgüte bağlılıkları artacağı ifade edilebilir. Bu bağlamda psikolojik sözleşmenin örgüte bağlılık üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisi tespit edilmiştir. Ulaşılan bulgular literatür doğrultusunda tartışılmış ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Sözleşme, Örgüte Bağlılık, Öğretmenler

The Effect of Psychological Contract Perception on Organizational Commitment: A Research on Teachers Working in Private Education Institutions

Öz

This research was carried out to determine the effect of psychological contract perception on organizational commitment. The data of the study were collected from education staff who worked as teachers in private schools continuing education in Isparta city center. In this context, 134 questionnaires from the forms that were delivered to all teachers working in the said schools in digital environment were evaluated.
According to the results, a positive and significant relationship was found between the operational psychological contract dimension of the psychological contract and the emotional commitment dimension of the organizational commitment and the continuation commitment dimension. In this context, as the relational and transactional psychological contract perception of the participants increases, their perception of emotional and continuance commitment also increases.
It can be stated that the operational and relational contract dimensions of the psychological contract are positive and significant predictors of the emotional and attendance commitment of the organization, and as the participants' perceptions of the psychological contract increase, their commitment to the organization will increase. In this context, a positive and significant effect of psychological contract on organizational commitment has been determined. The findings were discussed in line with the literature, and recommendations were made for future studies.

Anahtar Kelimeler

Psychological Contract, Organizational Commitment, Teachers

Kaynakça

• Cassar, V. (2001). Violating Psychological Contract Terms amongst Maltese Public Service Employees: Occurrence and Relationships, Journal of Managerial Psychology, Vol. 16, No. 3, 194-208.
• Çetinkaya, F.F.,(2014). Hizmet İşletmelerinde Psikolojik Sözleşme İhlalleri ve Örgütsel Sinizm İlişkisi; Kapadokya Bölgesi 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
• Demiral, Özge (2008), Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirme ve Psikolojik Sözleşmenin Etkisine İlişkin Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Dikili, A., Bayraktaroğlu, S. (2013). Psikolojik Sözleşme İle İş Tatmini İlişkisine Yönelik Bir Araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2), 205- 227.
• Erdil, O. Keskin, H. (2003). Güçlendirmeyle İş Tatmini, İş Stresi ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiler: Bir Alan Çalışması, İ.Ü.İşletme Fakültesi Dergisi, 32 (1),7-24.
• Gefen, D. ve C.M. Ridings (2002). Implementation Team Responsiveness and User Evaluation of Customer Relationship Management: A Quasi-Experimental Design Study of Social Exchange Theory, Journal of Management Information Systems, Vol. 19, No. 1, 47-69.
• Gouldner, A.W. (1960), The Norm of Reciprocity, American Sociological Review, Vol.25, 161.
• J. P. Meyer, N. J. Allen, A.(1991). Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment, Human Resource Management Review, 1 (1), 61-89.
• Karcıoğlu, F. ve Türker, E.(2010). Psikolojik Sözleşme İle Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt.24, Sayı.2, 121-140.
• Kidder, D. L., & Buchholtz, A. K. (2002). Can excess bring success? CEO compensation and the psychological contract. Human Resource Management Review, 12(4), 599–617.
• Kotter, J. (1973). The Psychological Contract: Managing the Joining-up Process, California Management Review, Vol. 15, No. 9, 91-99.
• Lemire, L. ve Christian R (2005). An Empirical Exploration of Psychological Contract Violation and Individual Behaviour: The Case of Canadian Federal Civil Servants in Quebec, Journal of Managerial Psychology, Vol. 20, No. 2, 150- 163.
• Mimaroğlu, H. (2008). Psikolojik Sözleşmenin Personelin Tutum ve Davranışlarına Etkileri: Tıbbi Satış Temsilcileri Üzerinde Bir Araştırma, Basılmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Mowday, R. T.; Steers, R. M., (1979). The Measurement Of Organization Commitment”, Journal Of Vacational Behavior.
• McCormick, E.J. ve D.R. Ilgen (1980). Industrial Psychology, Prentice Hall, New Jersey
• Millward, L.J., P. Brewerton (2000). International Review of Industrial and Organizational Psychology, Psychological Contracts: Employee Relations for the 21st Century, Derl: C. Cooper ve I. Robertson (Chichester: John Wiley & Sons, Inc.) 231-248.
• N. J. Allen, J. P. Meyer, John P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization, Journal of Occupational Psychology, 63, 1-18.
• Özgen, M. H.,(2010). Psikolojik Sözleşme ve Boyutlarının Güven Üzerindeki Etkileri: Sivas İli Kamu Personeli Üzerine Bir Araştırma, 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi.
• Rousseau, D.M. (1990). New Hire Perceptions of Their Own And Their Employer’s Obligations: A Study Of Psychological Contracts, Journal of Organizational Behaviour, Vol. 11, 389-400.
• Selekler, O.Z. (2007). Öğretmenlerde Örgütsel Adalet ve Psikolojik Sözleşme İhlâl Algısı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Schein, E H (1980). Organisational Psychology. Englewood Cliffs, NJ: PrenticeHall.
• Saylı, H. (2002). Örgütsel Değişimde Psikolojik Sözleşme İhlâlleri ve Bir Uygulama Örneği, Basılmamış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Vroom, V.H. (1964). Work and Motivation, John Wiley & Sons, New York.
• Ward, S. G., Brooke R. Langford, E. and M. (2007), On The Theory of Psychologıcal Contracts in Famıly Firms”, The Entrepreneurial Executive, 2007, Vol:12, 37-50.
• Willems, I., R. Janvier ve E. Henderickx (2006). New Pay in European Civil Services: Is the Psychological Contract Changing?, International Journal of Public Sector Management, Vol. 19, No. 6, 609-621.
• Zhoa, H. W., Sandy J.; Glibkowski, B. C.; Bravo, J. (2007). The Impact Of Psychological Contract Breach On Work-Related Outcomes: A Meta-Analysis, Personel Psychology; Durham, Vol. 60, 3.