Polonya Siyasetinde Ulusal Azınlıklar ve Doğu Komşuları

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 22 - 36, 26.04.2018

Jan A. Wendt , Marek Barwınsky

Öz

The political changes after the Second World War left
the eastern Polish border, hundreds of thousands of Poles. Addressing the
former Polish lands, and their incorporation into the Soviet Union has created
one of the largest Polish minority in the former USSR. Subsequent political changes
since 1989, the emergence of independent states, Lithuania, Belarus and
Ukraine, the diversified situation of Poles living now in three different
countries. Likewise, political changes in Lithuania, Belarus and Ukraine was
accompanied by changes in the position of the Polish minority in these
countries. Lithuania, together with the Polish passed the road to membership in
the European Union and NATO. Despite EU legislation increase national sentiment
caused the deterioration of the position of the Polish minority in Lithuania.
Assumption of power by President Lukashenko has led to a reduction of business
activity of Polish organizations in Belarus. Even in Ukraine, the country with
the relatively best possible relations with the Polish There was a time increase
of nationality, which influenced the position of the Polish minority in this
country. Once again, the position of the Polish minority changed the Polish
accession to the Schengen countries, which resulted in a tightening of visa
policy for the entrance of the Polish citizens of Belarus and Ukraine. The
situation of the Polish minority in Ukraine worsened seizure of the Crimea by
Russia, which triggered a new wave of Ukrainian nationalism. While the
deterioration of the economic situation of Russia resulted in easing relations
with Belarus in Poland. In 2016 Belarus has decided to implement the previously
signed agreement on small border traffic with Polish, which greatly facilitate visits to Polish citizens of this country, including
Poles living in Belarus. 

Anahtar Kelimeler

Minorities, Belarus, Lithuania, Poland, Ukraine

National minorities in Polish politics and its eastern neighbors

Öz

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonraki siyasi
değişimler sonucunda yüz binlerce Polonyalı doğu Polonya sınırını terk etti. Bu
toplulukların eski Polonya toprakları ile olan ilişkileri ve Sovyetler
Birliği'ne dahil olmaları eski SSCB'deki en büyük Polonyalı azınlıklardan
birini meydana getirdi. 1989'dan beri devam eden siyasi değişimler ile Litvanya,
Belarus ve Ukrayna'nın bağımsız bir devlet olarak ortaya çıkışı, Polonyalıların
farklılaşarak şu anda üç farklı ülkede yaşamasına neden olmuştur. Litvanya,
Belarus ve Ukrayna'daki siyasi değişimler bu ülkelerdeki Polonyalı azınlığın mevcut
durumlarında farklılıkların yaşanmasına sebep olmuştur. Litvanya, Polonya ile
birlikte Avrupa Birliği ve NATO üyeliğine giden yolu onayladı. AB mevzuatının
yükselmesine rağmen, ulusal duyarlılık Litvanya'daki Polonyalı azınlığın
konumunun bozulmasına neden oldu. Başkan Lukashenko'nun iktidar varsayımı,
Belarus'taki Polonya kuruluşlarının ticari faaliyetlerinin azaltılmasına yol
açtı. Polonya ile nispeten mümkün olan en iyi ilişkilere sahip ülke olan
Ukrayna'da bile bu ülkede Polonyalı azınlığın pozisyonunu etkileyen bir
milliyetçi düşünce hakim oldu. Polonyalı azınlığın konumu, Polonya'nın Schengen
ülkelerine katılımını değiştirdi ve bu da Belarus ve Ukrayna'nın Polonya
vatandaşlarının girişine yönelik vize politikasının sıkılaştırılmasıyla
sonuçlandı. Ukrayna'daki Polonyalı azınlığın durumu, yeni bir Ukrayna
milliyetçiliğinin dalgasını tetikleyen Rusya'nın Kırım'a el koymasını
kötüleştirdi. Rusya’nın ekonomik durumundaki bozulma, Polonya’daki Beyaz Rusya
ile ilişkileri kolaylaştırdı. Belarus, Belarus'ta yaşayan Polonyalılar da dahil
olmak üzere, bu ülkenin Polonyalı vatandaşlarına yaptığı ziyaretleri büyük
ölçüde kolaylaştıracak olan Polonya ile küçük sınır trafiği konusunda daha önce
imzalanan anlaşmayı uygulamaya karar verdi.

Anahtar Kelimeler

Azınlıklar, Belarus, Litvanya, Polonya, Ukrayna

Kaynakça

• ATASOY E., SOYKAN A., GALAY E., WENDT J.A., 2017, Etnocoğrafya Penceresinden Belarus Cumhuriyeti’ndeki Polonyalılar, [in:] [in:] ATASOY E., WENDT J.A. (eds.), Sosyal Bilimler Işığında Polonya Cumhuriyeti,, Beta Basım Yayım Dağıtım, Istanbul, p. 125-143.
• BAŃSKI, J., 2008, Polska i Europa Środkowo-Wschodnia w koncepcjach podziału Europy, [in:] Eberhardt P. (ed.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Warszawa, p. 121–134.
• BARWIŃSKI M., WENDT J.A., ALIASKAROV D., 2017, Polonya’daki Azınlıklar Açısından Polonya’nın Ukrayna, Belarus ve Litvanya ile Uluslararası İlişkileri, [in:] [in:] ATASOY E., WENDT J.A. (eds.), Sosyal Bilimler Işığında Polonya Cumhuriyeti, Beta Basım Yayım Dağıtım, Istanbul, p. 525-546.
• BARWIŃSKI, M., 2009, The contemporary Polish-Ukrainian borderland – its political and national aspect, [in:] Sobczyński M. (ed.), Historical Regions Divided by the Borders. General Problems and Regional Issue, "Region and Regionalism", 9 (1), Łódź–Opole, p. 187–208.
• BIEŃKOWSKA-PTASZNIK, M., 2007, Polacy – Litwini – Białorusini. Przemiany stosunków etnicznych na północno-wschodnim pograniczu Polski, Białystok.
• BUDYTA-BUDZYŃSKA, M., 2010, Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Warszawa
• EBERHARDT, P., 2004, Koncepcja granicy między cywilizacją zachodniego chrześcijaństwa a bizantyjską na kontynencie europejskim, Warszawa, p. 169–188.
• EFE R., ATASOY E., BARWIŃSKI M., WENDT J.A., 2017, Polonya Siyasetinde Ulusal Azınlıklar ve Doğu Komşuları, [in:] ATASOY E., WENDT J.A. (eds.), Sosyal Bilimler Işığında Polonya Cumhuriyeti, Beta Basım Yayım Dağıtım, Istanbul, p. 203-222.
• HUNTINGTON, S.P., 1997, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszawa.
• KOWALSKI, M., 1999, Kulturowe uwarunkowania stosunków polsko-litewsko-biało-ruskich, [in:] Kitowski J. (ed.), Problematyka geopolityczna Europy Środkowej i Wschodniej, Rzeszów, p. 77–88.
• KOWALSKI, M., 2008, Wileńszczyzna jako problem geopolityczny w XX wieku, [in:] Eberhardt P. (ed.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Warszawa, p. 267–298.
• PAWLUCZUK, W., 1999, Pogranicze narodowe czy pogranicze cywilizacyjne?, Pogranicze. Studia Społeczne, 8, p. 23–32.
• RYKAŁA, A., 2008, Sytuacja społeczno-kulturalna Litwinów w Polsce i ich wpływ na relacje między krajem zamieszkania a Litwą, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 9, Łódź, p. 89–113.
• SADOWSKI, A., 1995, Pogranicze polsko-białoruskie. Tożsamość mieszkańców, Biały-stok.
• SOBCZYŃSKI, M., 2001, Perception of Polish-Ukrainian and Polish-Russian trans-border co-operation by the inhabitants of border voivodships, [in:] Koter M. and Heffner K. (eds.), Changing role of border areas and regional policies, "Region and Regionalism", 5, Łódź–Opole, p. 64–72.
• WENDT J., 1998, Communication connections between Poland, Kaliningrad Region, Beylorussia and Lithuania, [in:] KOTER M., HEFFNER K. (eds.), Borderlands or transborder regions - geographical, social and political problems, “Region and Regionalism”, 3, p. 165-172.
• WENDT J., 2004a, Difference between Eastern and Western Polish Euroregions, [in:] WENDT J., BENTE F., BODOCAN V. (eds.), Poland and Romania before enlargement of European Union and NATO, Carta Blanca, Warsaw, p. 105-110.
• WENDT J., 2004b, Przestrzenne zróżnicowanie i uwarunkowania przenikania systemu demokratycznego w Polsce i w Rumunii. Carta Blanca, Warszawa.
• WENDT J., ILIEŞ A., 2003, Mniejszości etniczne a dyfuzja innowacji w Polsce i w Rumunii, [in:] Pieniądze i więź, 3(20), p. 146-154.
• WENDT J., RACZYŃSKI M., 1999, Granice Polski w XX wieku, Kwartalnik Geograficzny, 3 (11), p. 14-25.
• WENDT J.A., CZERWIONKA J., 2015, Contemporary research problems of Polish minority in western Ukraine, [in:] SZYMAŃSKA W. (ed.), Regional Development and Public Administration in the Context of General Tendencies of XXI century, Publishing House “ADNDU, Słupsk-Kharkov, p. 118-130.
• WOJAKOWSKI, D., 2002, Polacy i Ukraińcy. Rzecz o pluralizmie i tożsamości na pograniczu, Kraków.