Lübnan Hükümeti’nin Güvenlik Sorununa Dönüşen Filistinli ve Suriyeli Mülteciler

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 244 - 256, 15.05.2022

Rüveyda Andırırbu

https://doi.org/10.33712/mana.1057084

Cited By: 1

Öz

1943 yılında bağımsızlık mücadelesini kazanan Lübnan, 1975-1990 arasında iç savaş yaşamış ve bu iç savaş toplumda var olan kutuplaşmayı daha da derinleştirmiştir. Demografik özelliklerin ve siyasi dinamiklerin arasında karşılaşılan gerginlikler Lübnan’a destek verirken aslında kendi nüfuzunu koruyup güçlendirmek amacında olan Suriye’nin ve İran’ın müdahalelileri ile giderek büyümüştür. 1948 yılında Filistinlilere ait topraklar üzerinde İsrail devletinin kurulması Arap ülkelerine yayılacak olan krizin başlangıcı olmuş ve Lübnan’a mülteci akını başlamıştır. Bölgede yaşanan siyasi bunalımlardan ve savaşlardan en çok etkilenen ülkelerin başında olan Lübnan, 2011’de Suriye’de demokrasi ve özgürlük talebi ile ayaklanan halkın yönetime karşı başlatmış olduğu mücadeleden de payını almıştır. Filistinli sığınmacılar ve onların etkisi ile başlayan İç Savaşın enkazından henüz kurtulamamış olarak kendini onarmakla meşgul olan ülkeye ikinci sığınmacı darbesi de Suriye Krizi sonrası ülkeye akın eden Suriyeli mülteciler ile olmuştur. Sahipsiz bir kitle olarak ülkede bulunan Filistinli ve Suriyeli mültecilerin, dış göçler sebebiyle Lübnan’da azalan yerli nüfusun boşluğunu doldurmasından endişe edilmekte, ancak maddi yükümlülükleri karşılayamayan hükümetin gerekli mülteci politikası yürütememesi durumu engelleyememektedir. Bu çalışmada, Lübnan’ın; toplumsal uzlaşmadan uzak, etnik-mezhepsel farklılıklar üzerine kurulu, “Lübnanlılık” kimliğinin benimsenmediği, İç Savaşın yıkımının halen onarılamadığı yapısına bir darbe olarak Filistinli-Suriyeli mültecilerin eklenmesi beraberinde yaşanan toplumsal, ekonomik, siyasi meseleleri ve bu meselelerin birinci düzeyde etkisinde olan mültecilerin yaşam koşulları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mülteciler, Lübnan iç Savaşı, Suriye, Filistin, Arap Baharı

Palestinian and Syrian Refugees Who Have Become a Security Issue of the Lebanese Government

Öz

In Lebanon, which became independent in 1943, the civil war between 1975- 1990, deepened the current polarization in the society. Tensions between demographics and political dynamics have grown with interventions from Syria and Iran, which were intended to support and strengthen Lebanon, in fact to protect and strengthen its own influence. In 1948, the establishment of the Israeli state on Palestinian lands was the beginning of the crisis that would spread to the Arab countries, and the influx of refugees began in Lebanon. Lebanon, which is the most affected by the political crisis and the wars in the region, has also received its share of the struggle in 2011, in which the people who rose up against the government, with a demand for democracy and freedom in Syria. Palestinian refugees and Syrian refugees who have been busy repairing themselves, who have not yet survived the wreckage of the Civil War, which started with their influence, have also been hit by Syrian refugees who have flown into the country after the Syrian crisis. Palestinian and Syrian refugees in the country as an unclaimed mass are concerned that the local population falling in Lebanon due to foreign migrations will fill the gap, but the government's failure to meet financial obligations cannot prevent the situation from carrying out the necessary refugee policy. In this study, it was seen that Lebanon; far from social reconciliation, based on ethnic-sectarian differences, the identity of “Lebanese” has not been adopted and the destruction of the Civil War has stil not been repaired. As a blow to its structure, social, economic, political issues related to the addition of Palestinian-Syrian refugees and the living conditions of refugees who are under the influence of these issues at the first level have been studied.

Anahtar Kelimeler

Refugees, Lebanon Civil War, Syria, Palastine, Arab Spring

Kaynakça

• ARI, Tayyar (2017), Geçmişten Günümüze Ortadoğu Siyaset, Savaş ve Diplomasi, Alfa Yayınları, Bursa.
• ARMAOĞLU, Fahir (2019), Filistin Meselesi ve Arap-İsrail Savaşları 1948-1988, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• ATACAN, Fulya (2004), Değişen Toplumlar Değişmeyen Siyaset Ortadoğu, Bağlam Yayıncılık, Ankara.
• ATLIOĞLU, Yasin (2018), “Suriye İç Savaşı ve Müzmin Toplumsal Çatışma” , Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S.73(1), ss.129-156.
• AYYOUBI, Maha (2020), Lübnan’daki Suriyeliler ve Göç Yönetiminde Belediyelerin Rolü, UCLG- MEWA Yayını, İstanbul.
• BMMYK - BİRLEŞMİŞ MİLLETLER MÜLTECİ YÜKSEK KOMİSERLİĞİ (2017), Mültecileri Korumak: Kıbrıs, BMMYK Kıbrıs Ofisi Yayını, Nicosia (Kıbrıs), https://www.unhcr.org/cy/wp-content/uploads/sites/41/2018/05/UNHCR_Brochure_TR.pdf (Erişim Tarihi: 03.08.2020).
• CLARK, Janine A. ve ZAHAR, Marie-Joelle (2011), “Critical Junctures and Missed Opportunities: The Case of Lebanon’s Cedar Revolution”, Ethnopolitics, S.14(1), ss.1-18.
• CLEVELAND, William L. (2008), Modern Ortadoğu Tarihi (Çev. Mehmet Harmancı), Agora Yayıncılık, İstanbul.
• ÇELİK, Ümit (2012), “İç Çatışmalar ve Dış Müdahaleler Arasında Lübnan”, History Studies, S.4(1), ss.125-155.
• DOĞRUSÖZLÜ, Cüneyt (2013), “Lübnan 2013”, Ortadoğu Yıllığı (Ed. Kemal İnat, İsmail Numan Telci), Açılım Kitap Yayınları, İstanbul, ss.98-112.
• DOĞRUSÖZLÜ, Cüneyt ve ÜÇAĞAÇ, Ahmet (2011), “Lübnan 2011”, Ortadoğu Yıllığı (Ed. Kemal İnat, Muhittin Ataman, Fuat Aydın, Bilal Yıldırım), Açılım Kitap Yayınları, İstanbul, ss.122-144.
• EBREM, İlker Salih (2021), “Suriye Krizinin Etki Alanındaki Ülke: Lübnan”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, S.10(3), ss.2077-2090.
• EFEGİL, Ertan (2013), “Suriye ve Lübnan’ın Dış Politikalarını Etkileyen Faktörler”, Ortadoğu Analiz Dergisi, S.5(50), ss.91-101.
• ELİK, Süleyman (2016), “Lübnan Konsosiyonel Demokratik Siyasal Sisteminin Açmazları ve Başarısızlığı”, Akademik Orta Doğu Araştırmaları Dergisi, S.10(2), ss.32-56.
• GÖKÇİMEN, Tülay (2021), “Lübnan'daki Mülteci Kampları”, Kriter Dergisi, S.5(55), https://kriterdergi.com/dis- politika/lubnandaki-multeci-kamplari (Erişim Tarihi: 03.08.2021).
• KENAR, Nesrin ve ABDULLAHOĞLU, Zehra (2021), “Ürdün’ün Suriyeli Mülteci Politikası”, Sakarya İktisat Dergisi, S.10(3), ss.296-320.
• KÖPRÜLÜ, Nur ve EBREM, İlker Salih (2013), “Lübnan’da Çoklu Güç Paylaşımı ve Ortaklıkçı Demokrasi Zemininin Arap Ayaklanmaları Sonrası Geleceği”, Akademik Orta Doğu Araştırmaları Dergisi, S.8(1), ss.1-24.
• KÖSE, Talha (2006), “Değişen Ortadoğu Denkleminde İsrail-Lübnan Krizi ve Türkiye’nin Rolü”, Akademik Ortadoğu Dergisi, S.1(2), ss.55-89.
• KURT, Veysel (2014), “Tunus, Mısır, Libya ve Suriye Orduların Arap Baharına Etkisi”, SETA Analiz, S.107, ss.7-21.
• LEWIS, Bernard (2017), Ortadoğu-İki Bin Yıllık Ortadoğu Tarihi, Arkadaş Yayınları, Ankara.
• MADEN, Tuğba Evrim (2014), “Lübnan'da Yaşanan Su Sorununda İklim Değişimi ve Göçmenlerin Rolü”, Ortadoğu Analiz Dergisi, S.6(65), ss.62-63.
• MURADOĞLU, Abdullah (2016), “Farklı Coğrafyalarda Eğitim Sorunları”, Dünya Bülteni (E-Makale), https://www.dunyabulteni.net/dubam/farkli-cografyalarda-egitim-sorunlari-h379398.html (Erişim Tarihi: 03.08.2020).
• MURAN, Aygül (2013), “Hizbullah Devlet Olan Örgüt”, 21.YY Türkiye Enstitüsü Dergisi, S.16, ss.1-64.
• ODEH, B. J. (1986), Lübnan’da İç Savaş (Çev. Yavuz Alogan), Belge Yayınları, İstanbul.
• ORHAN, Oytun (2015), “Suriye Krizinin Lübnan’a Etkisi: Lübnan’dan Gözlemler”, ORSAM (E-Makale), https://orsam.org.tr/tr/suriye-krizinin-lubnan-a-etkisi-lubnan-dan-gozlemler/ (Erişim Tarihi: 03.08.2021).
• ÖZDEMİRCİ, Ayşe Selcan (2016), “Suriye İç Savaşı’nın Lübnan’a Etkileri (2011-2016)”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, S.3(2), ss.76-105.
• PİRİNÇÇİ, Ferhat (2018), “Suriye'ye Komşu Ülkelerin Suriyeli Mültecilere Yönelik Politikaları”, TESAM Akademi Dergisi, S.5(2), ss.39-60.
• SAĞLAM, Zeliha (2014), Türk Dış Politikasında Lübnan, İNSAMER (E-Rapor), https://insamer.com/tr/turk-dis-politikasinda-lubnan_77.html (Erişim Tarihi: 03.08.2021).
• SEZER, Selim (2019). “Suriye Savaşının Yermuk Filistin Mülteci Kampı Üzerindeki Etkileri”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, S.6(2), ss.133-165.
• TINAS, Murat (2020), “Lübnan Hükümeti ve Lübnan”, Türkiye Ortadoğu Çalışmaları Dergisi, S.7(2), ss.13-34.
• TRABOULSI, Fawwaz (2012), A History of Modern Lebanon, Pluto Press, London.
• ULUSLARASI GÖÇ ÖRGÜTÜ (2009), Göç Terimleri Sözlüğü, Uluslarası Göç Örgütü Yayını, Cenevre.