Cinsiyet Açısından Siyasal Katılım

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 177 - 191, 15.05.2022

A.vahap Uluç , Ayşe Küçük

https://doi.org/10.33712/mana.1059542

Öz

Cinsiyet, kadın ve erkek arasındaki fiziksel özellik farklılıklarını ifade etse de kadın ve erkek sosyolojik ilişkilerle birbirine bağlanmış, bu sosyolojik ilişkiler tarafından tanımlanmıştır. Kadın ve erkek, bu bağlamda cinsiyet özelliklerinin ötesinde toplumun kendileri için belirlemiş olduğu roller ve beklentiler tarafından kimlik kazanmışlardır. Kadın ve erkeğin bu toplumsal konumları aynı zamanda onların siyasal tutum ve davranışlarını da biçimlendirmektedir. Siyaset bilimi literatüründe kadın ve erkeklerin siyasal tutum ve davranışları önemli bir konuyu oluşturmaktadır. Bu çerçevede, bu çalışmanın amacı, cinsiyet özellikleri açısından kadın ve erkeklerin siyasal katılım özelliklerini ortaya koymaktır. Çalışmanın sonuçlarına göre, kadınlar hem dar hem de geniş anlamda erkeklere göre daha az siyasal katılımda bulunmaktadırlar. Erkeklere göre daha az oy verme davranışında bulunan kadınlar, aynı zamanda erkeklere göre siyasete daha az ilgi göstermekte, daha az bilgiye sahip olmakta ve daha az eylemde bulunmaktadırlar. Siyasal değerleri açısından da kadınlar erkeklere göre daha muhafazakâr bir eğilim içindedirler. Bununla birlikte, kadınlar, eğitim düzeyleri ve sosyo-ekonomik koşulları iyileştiği ölçüde daha katılımcı bir tutum içine girmekte ve siyasal değerlerinde daha liberal bir eğilim sergilemektirler.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet, Toplumsal cinsiyet, Siyasal katılım, Oy verme davranışı, Uyarılmış katılım

Teşekkür

Şimdiden ilginiz için teşekkür ederiz.

Political Participation by Gender

Öz

Although gender indicates the differences between man and woman in terms of physical characteristics, man and woman are connected to each other with sociological relationships, and are defined through these sociological relationships. In this context, man and woman have acquired their identities through the roles and expectations of the society beyond their characteristics related to gender. Societal positions of the man and woman also form their political attitudes and behaviors. Political attitudes and behaviors of the man and woman constitute an important subject in the political sciences literature. In this frame, the objective of this study is to find out the political participation characteristics of man and woman as regards their gender characteristics. Based on the results of the study, women’s political participation is less as compared to men in both broad and narrow senses. Women display the voting behavior less as compared to men, and they are also less interested in politics than men, are less informed in this area, and they have actions to a lesser degree. Also, as regards their political values, women tend to be more conservative than men. Together with this, women adopt more participatory attitudes with the increasing level of education and socio-economic conditions, and display more liberal tendency in their social values.

Anahtar Kelimeler

Sex, Gender, Political Participation, Voting Behavior, İnduced Participation

Kaynakça

• ABADAN, Nermin (1965), “Ankara Şehir Nüfusunun Siyasi Eğilimlerinden Bazı Örnekler Nisan 1964”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S.20(2), ss.496-516.
• ALMOND, Gabriel ve VERBA, Sidney (1963), The Civic Culture, Princeton University, New Jersey.
• ARAT, Necla (1986), Kadın Sorunu, Say Yayınları, İstanbul.
• ATABEY, Güllü ve HASTA, Derya (2018), “Siyasal Katılım, Siyasal Yeterlik ve Toplumsal Cinsiyet”, Nesne Psikoloji Dergisi, S.6(13), ss.484-515.
• BAYKAL, Deniz (1970), Siyasal Katılma Bir Davranış İncelemesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
• BHASIN, Kamla (2003), Toplumsal Cinsiyet Bize Yüklenen Roller (Çev. Kader Ay), Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları, İstanbul.
• BEKTAY, Fatmagül (1996), Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, Metis Yayınları, İstanbul.
• BOURDIEU, Pierre (2015), Eril Tahakküm (Çev. Bediz Yılmaz), Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
• CAMPELL Rosie ve WINTERS, Kristi (2008), “Understanding Men’s and Women’s Political Interest: Evidence From a Study of Gendered Political Attitutes”, Journal of Elections, Public Opinion and Parties, S.18(1), ss.53-74.
• CARR, Robert K. ve BERNSTEIN’S, Marver H. (1974), American Democracy, The Dryden Press, Illinois.
• CASCIO, Elizabeth U. ve SHENHAY, Na'ama (2020), “A Century of the American Woman Voter: Sex Gaps in Political Participation, Preferences, and Partisanship since Women’s Enfranchisement”, Journal of Economic Perspectives, S.34(2), ss.24-48.
• CONNELL, Robert William (1998), Toplumsal Cinsiyet ve İktidar (Çev. Cem Soydemir), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• ÇAHA, Ömer, TOPRAK, Metin ve DALMIŞ, İbrahim (1996), “Siyasal Parti Üyelerinde Siyasi Katılım Düzeyi: Kırıkkale Örneği”, Yeni Türkiye, S.9, ss.205-224.
• ÇUKURÇAYIR, Mehmet Akif (2002), Siyasal Katılma ve Yerel Demokrasi, Çizgi Kitabevi, Konya.
• DAHL, Robert (1976), Modern Political Analysis, Prentice Press, New Jersey.
• DEMİR, Zekiye (2015), Türkiye’de Kadın ve Siyaset, Kadim Yayınları, Ankara.
• DOLAN, Kathleen (2011), “Do Women and Men Know Different Things? Measuring Gender Differences in Political Knowledge”, Journal of Politics, S.73(1), ss.97-107.
• DONOVAN, Josephine (2015), Feminist Teori (Çev. Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek, Fevziye Sayılan), İletişim Yayınları, İstanbul.
• DÖKMEN, Zehra (2009), Toplumsal Cinsiyet, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• DUVARGER, Maurice (1955), The Political Role of Women, Unesco Publisher, Paris.
• ERDER, Necat (1996), Türkiye’de Siyasal Parti Seçmenlerinin Nitelikleri, Kimlikleri ve Eğilimleri, TÜSES Yayınları, Ankara.
• ERDOĞAN, Murat (1992), “Olağandışı Oy Verme Davranışı ve Mobilize Katılım: Güneydoğu Anadolu Projesi Bölgesi’nde Toplu Oy veren Köyler Üzerine Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S.47(1-2), ss.277-310.
• ESER, Hamza M. ve SARIŞAHİN, Pınar (2016), “Cinsiyet-Siyasal Katılım İlişkisi: SDÜ Örnek Olayı”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, S.7(15), ss.38-58.
• GIDDENS, Anthony (2006), Sosyoloji (Çev. Mine Turhan Kara), Kırmızı Yayınları, İstanbul.
• GIDDENS, Anthony ve SUTTON, Philip W. (2018), Sosyolojide Temel Kavramlar (Çev. Ali Esgin), Phoenix Yayınevi, Ankara.
• GIDENGIL, Elisabeth, BLAIS, André, NADEAU, Richard ve NEVITTE, Neil (2003), “Women to the Left? Gender Differences in Political Beliefs and Policy Preferences”, Gender and Elections Canada (Ed. Manon Tremblay, Linda Trimble), Oxford University Press, New York, ss.140-159.
• GÜLDÜ, Özgür ve ERSOY KART, Müge (2009), “Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Siyasal Tutumlar: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, S.64(3), ss.97-116.
• HOOKS, Bell (2016), Feminizm Herkes İçindir (Çev. Aysel Yıldırım, Ece Aydın, Berna Kurt), Bgst Yayınları, İstanbul.
• HUNTINGTON, Samuel P. ve NELSON, Joan M. (1976), No Easy Choice Political Partipation in Developing Countries, Harvard University Press, London.
• KAHRAMAN, Ahmet Burak (2011), Siyasal Katılımın Sosyolojik Analizi, Çizgi Kitabevi, Konya.
• KALAYCIOĞLU, Ersin (1979), “Siyasal Katılmanın Koşullarına Genel Bir Bakış”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, S.37(1-4), ss.160-199.
• KALAYCIOĞLU, Ersin (1983), Karşılaştırmalı Siyasal Katılma, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• KALAYCIOĞLU, Ersin (1984), Çağdaş Siyasal Bilim, Beta Yayınları, İstanbul.
• KANDIYOTI, Deniz (2015), Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar (Çev. Aksu Bora, Fevziye Sayılan, Şirin Tekeli, Hüseyin Tapınç, Ferhunde Özbay), Metis Yayınları, İstanbul.
• KAPANİ, Münci (1992), Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• KARAKAYA, Handan (2021), “Toplumsal Cinsiyet Kavramı Bağlamında Panopticon”, Toplumsal Cinsiyete Dair (Ed. Handan Karakaya, Veda Bilican Gökkaya), Nobel Yayıncılık, Ankara, ss.1-42.
• KARP, Jeffrey A. ve BANDUCCI, Susan A. (2008), “When Politics is Not Just a Man's Game: Women's Representation and Political Engagement”, Electoral Studies, S.27(1), ss.105-115.
• KAYMAKÇI, Ramazan (2018), “Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Siyasal Değer: Şanlıurfa Örneği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• KIŞLALI, Ahmet (1976), “Siyasal Tutumlarda Kuşak ve Cinsiyet Etkenleri”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S.31(1), ss.116-130.
• KIŞLALI, Ahmet (1992), Siyaset Bilimi, İmge Kitabevi, Ankara.
• KIŞLALI, Ahmet (1995), Siyasal Çatışma ve Uzlaşma, İmge Kitabevi, Ankara.
• KITTILSON, Miki Caul (2016), Gender and Political Behaviour, Oxford University Press, Oxford.
• KÜÇÜK, Ayşe (2020), “Toplumsal Cinsiyet Açısından Siyasal Kültür: Şanlıurfa Örneği”, Yayınlamış Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• LIPSET, Seymour Martin (1986), Siyasal İnsan (Çev. Mete Tuncay), Teori Yayıncılık, Ankara.
• LIZOTTE, Mary Kate ve SIDMAN, Andrew H. (2009), “Explaning the Gender Gap in Political Knowledge”, Politics & Gender, S.5(2), ss.127-151.
• MARINI, Margaret Mooney (1990), “Sex and Gender: What Do We Know?”, Sociological Forum, S.5(1), ss.95-120.
• MEULENBENT, Anja (1987), Feminizm ve Sosyalizm (Çev. Erman Demirci), Yazın Yayıncılık, İstanbul.
• MICHELL, Andree (1993), Feminizm (Çev. Şirin Tekeli), İletişim Yayınları, Ankara.
• MILBRATH, Lester W. (1965), Political Participation: How and Why Do People Get Involvel in Politics?, Rand McNally and Company Press, Chicago.
• MONDAK, Jeffery J. ve ANDERSON, Mary R. (2004), “The Knowledge Gap: A Reexamination of Gender-Based Differences in Political Knowledge”, The Journal of Politics, S.66(2), ss.492-512.
• NUHRAT, Cenap (1971), “Türkiye Köylerinde Olağandışı Oy Verme”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S.26(1), ss.219-244.
• ORUM, Anthony M., COHEN, Roberta S., GRASMUCK, Sherri ve ORUM, Amy W. (1974), “Sex, Socialization and Politics”, American Sociological Review, S.39, ss.197-209.
• OZANKAYA, Özer (1971), Köyde Toplumsal Yapı ve Siyasal Kültür, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara.
• ÖZBUDUN, Ergun (1975), Türkiye’de Sosyal Değişme ve Siyasal Katılma, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara.
• SCHLOZMAN, Kay Lehman, BURNS, Nancy ve VERBA, Sidney (1994), “Gender and the Pathways to Participation: the Role of Resources”, The Journal of Politics, S.56(4), ss.963-990.
• SELÇUK, F. Ülkü ve ERDEM TUZLUKAYA, Şule (2013), “Çalışma Yaşamı ve Kadın”, Toplumsal Cinsiyet ve Yansımaları (Ed. Lerzan Gültekin, Gül Güneş, Ceylan Ertung, Aslı Şimşek), Atılım Üniversitesi Yayınları, Ankara, ss.4-16.
• SENCER, Muzaffer (1974), Türkiye’de Sınıfsal Yapı ve Siyasal Davranışlar, May Yayınları, İstanbul.
• SEVİM, Ayşe (2005), Feminizm, İnsan Yayınları, İstanbul.
• SLATTERY, Martin (2014), Sosyolojide Temel Fikirler (Çev. Gülhan Demiriz), Sentez Yayıncılık, Bursa.
• SOUBLE, Suzanne ve NAIRNE, Jennifer (2006), “Are Girls Checking Out? Gender and Political Socialization in Transitioning Democracies”, A Paper Presented at the Midwestern Political Science Meeting, Center for Civic Education Publisher, Chicago, ss.1-16.
• ŞENTÜRK, Hulusi (2008), Seçmenin DNA’sı, Okutan Yayınları, İstanbul.
• TALASLI, Gülay (1996), Siyaset Çıkmazında Kadın, Ümit Yayıncılık, Ankara.
• TAYLAN, Gönül (1975), “Toplumda Kadının Rolü Üzerine”, Birikim Dergisi, S.1(3), ss.70-75.
• TEKELİ, Şirin (1982), Kadınlar ve Siyasal Toplumsal Hayat, Birikim Yayınları, İstanbul.
• TEKELİ, Şirin (1988), Kadınlar İçin, Alan Yayıncılık, İstanbul.
• TEKELİ, Şirin ve KORAY, Meryem (1991), Devlet-Kadın-Siyaset, TÜSES Vakfı Yayını, İstanbul.
• TURAN, İlter (1986), Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, Der Yayınları, İstanbul.
• ULUÇ, A. Vahap (2007), “Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Toplumsal ve Siyasal Yapısı: Mardin Örneğinde Siyasal Katılım”, Yayınlanmış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• VATANDAŞ, Celalettin (2007), “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı”, Sosyoloji Konferansları Dergisi, S.35, ss.29-56.
• VERBA, Sidney, BURNS, Nancy ve SCHLOZMAN, Kay Lehman (1997), “Knowing and Caring About Politics: Gender and Political Engagement”, The Journal of Politics, S.59(4), ss.1051-1072.
• WEDEL, Hiedi (2013), Siyaset ve Cinsiyet (Çev. Can Kurultay), Metis Yayınları, İstanbul.
• WEINER, Myron (1971), “Political Participation: Crisis of the Political Process”, Crises and Sequences in Political Development (Ed. L. Binder, S. Verba, J. Coleman), Princeton University Press, New Jersey, ss.159-204.
• YAPICI, Asım (2016), “Cinsiyete Göre Farklılaşan Dindarlıklar ve Kadınlarda Dinsel Yaşamın Farklı Görüntüleri”, Dini Araştırmalar Dergisi, S.(Kadın Özel Sayısı), ss.131-161.
• YEĞENOĞLU, Meyda (1995), “Oryantalist ve Milliyetçi Söylem Arasında Kadın ve Peçe Savaşı”, Toplum ve Bilim, S.(66), ss.168-194.