Danıştay Birinci Daire Kararları Doğrultusunda Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumları Yöneticileri ve Personeli Ceza Soruşturma Usulü: Eleştiriler ve Öneriler

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 470 - 483, 31.10.2024

Rıdvan Işık , İsmail Sevinç , Ayhan Gürbüzer

https://doi.org/10.33712/mana.1477566

Öz

Yükseköğretim üst kuruluşları ile yükseköğretim kurumları yöneticilerinin, kadrolu ve sözleşmeli öğretim elemanlarının, bu kuruluş ve kurumların 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi memurların, görevleri dolayısıyla ya da görevlerini yaptıkları sırada işledikleri ileri sürülen suçların ceza soruşturması ve yargılama aşaması, 4483 sayılı Kanun’dan farklıdır. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda yükseköğretim kurum ve kuruluşlarında görev yapan personel için özel soruşturma usulü düzenlenmiştir. 2547 sayılı Kanun uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığı doğrudan ceza soruşturması başlatamaz. Cumhuriyet Başsavcılığı görevsizlik kararı vererek, hakkında şikâyet yapılan yönetici ya da personelin görev yaptığı yükseköğretim üst kuruluşu veya kurumuna şikâyet dosyasını gönderir. Yükseköğretim personelinin görevleri dolayısıyla ya da görevleri sırasında işlemiş olduğu iddia edilen suçlarda, 2547 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesinin (c) bendinin 8 alt bendinde yer alan özel soruşturma usulü uygulanır. Danıştay Birinci Daire tarafından ceza soruşturmasında eksik ya da hataların bulunması halinde, soruşturma dosyası iade edilerek bunların düzeltilmesi için yeniden soruşturma yapılır. Danıştay Birinci Dairenin kararları, ceza soruşturmalarının tam ve hızlı olarak tamamlanmasında, usul yönünden yapılan hata nedeniyle zaman kaybının önlenmesinde, gereksiz soruşturmaların açılmasında, ceza soruşturmalarının nasıl yapılacağı ya da görev ile ilgisi olmayan suçların doğrudan Cumhuriyet Başsavcılığınca soruşturmanın yürütülmesinin tespit edilmesinde önemli bir kaynaktır. Bu çalışmanın amacı, yükseköğretim personeli hakkında yürütülen ceza soruşturması kapsamında soruşturmanın tam ve eksiksiz tamamlanması amacıyla Danıştay Birinci Dairenin kararları doğrultusunda ceza soruşturmasının nasıl olması gerektiğine yönelik görüş ve öneriler sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Yükseköğretim Personeli, Ceza Soruşturması, 2547 Sayılı Kanun, 5271 Sayılı Kanun, Danıştay Birinci Daire.

Criminal Investigation Procedure for Higher Education Superior Institutions and Higher Education Institutions’ Administrators and Staff in Accordance with the Decisions of the Council of State of the First Chamber: Criticisms and Suggestions

Öz

The criminal investigation and prosecution phase of the alleged crimes committed by the administrators of higher education supreme organizations and higher education institutions, permanent and contracted academic staff, civil servants subject to the 657th State Civil Servants Law in these institutions and organizaitions, due to their duties or while performing their duties, is different from the Law No 4483. The Higher Education Law No. 2547 has established a special investigation procedure for personnel working in higher education institutions and organizations. Pursuant to Law No. 2547, the Chief Public Prosecutor's Office cannot directly initiate a criminal investigation. The Chief Public Prosecutor's Office decides on the lack of jurisdiction and sends the complaint file to the higher education supreme organization or institution where Complained administrator or staff member is employed. In cases where higher education personnel are alleged to have committed crimes due to or during their duties, the special investigation procedure specified in the 8th subparagraph of the (c) clause of Article 53 of Law No. 2547 is applied. If deficiencies or errors are found in the criminal investigation by the Council of State's First Chamber, the investigation file is returned and a new investigation is conducted to correct them. The decisions of the First Chamber of the Council of State are an important source in completing criminal investigations fully and quickly, preventing loss of time due to procedural errors, avoiding unnecessary investigations, determining how to conduct criminal investigations should be conducted, or identifying that crimes unrelated to duty should be investigated directly by the Chief Public Prosecutor’s Office. The purpose of this study is to provide opinions and suggestions on how the criminal investigation should be in line with the decisions of the First Chamber of the Council of State in order to complete the investigation fully and completely within the scope of the criminal investigation carried out against higher education personnel.

Anahtar Kelimeler

Higher Education Personnel, Ciminal İnvestigation, Law No. 2547, Law No. 5271, First Chamber of the Council of State

Kaynakça

• AYTURAN, Berkan (2018), “Yükseköğretim Personelinin Göreve İlişkin Suçlarının Soruşturması”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S.35, ss.429-467.
• DUMAN, Bahattin (2016), Yükseköğretim Ceza ve Disiplin Soruşturması, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 6.Baskı.
• GÖZLER, Kemal (2021), Türkiye’nin Yönetim Yapısı (T.C. İdari Teşkilatı), Ekin Yayınevi, Bursa, 3. Baskı.
• İSMAİLOĞLU, Göksel Zekeriya (2017), Yükseköğretim Personeli ve Öğrencileri Hakkında Soruşturma Usulü ve Rapor Yazma Tekniği, Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• İSTANBULLU, Burhanettin (2009), “Devlet Üniversitelerindeki Kamu Görevlilerinin Görevleri Nedeniyle İşledikleri Suçlardan Dolayı Soruşturulması”, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• İZMİR, Barış (2019), “Memurların ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanmasında İdari Soruşturma Usulü (4483 Sayılı Kanun)”, Yüksek Lisans Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• MESCİ, Hatice (2011), “Yükseköğretim Kurumları ve Üst Kuruluşlarında Çalışan Kamu Görevlilerinin Yargılanmaları Öncesi Soruşturmaları”, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• MESCİ, Hatice ve AYDIN, Vahdettin (2017), “Yükseköğretim Kurumlarında Çalışan Kamu Görevlilerinin Ceza Soruşturma Usûlü”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.7(2), ss.1-91.
• PINAR, İbrahim ve ÇALIŞKAN, Öner (2020), Kamu Personeli Ceza Soruşturma Usulü, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• ŞAHİN, Alaaddin (2017), Yükseköğretim Kurumlarında Disiplin ve Ceza Soruşturması, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul, 2. Baskı.
• ŞAHİN, Mahmut (2018), “09.06.2010 Tarihli Kanun Tasarısı Işığında Türkiye’de Kamu Personel Sisteminin Sorunları ve Çözüm Önerileri”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• UZ, Abdullah (2014), “Yükseköğretim Personelinin Ceza Soruşturması Öncesinde 4483 Sayılı Kanunun Ön İnceleme ve İzin Müessesesinin Uygulanabilirliği Sorunu”, International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal, S.2(1), ss.1-14.
• YILMAZ, Dilşat (2013), “Yükseköğretim Personeli Ceza Soruşturması, Yasal Eksiklikler ve Çözüm Önerileri”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.17(1-2), ss.101-125.
• Danıştay 1. D. 2005/507 Esas, 2005/906 Karar ve 06.07.2005 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2005/1255 Esas, 2006/95 Karar ve 24.01.2006 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2008/1231 Esas, 2009/63 Karar ve 14.01.2009 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2009/1503 Esas, 2009/1722 Karar ve 10.12.2009 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2012/510 Esas, 2012/894 Karar ve 24.05.2012 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2014/821 Esas, 2014/809 Karar ve 29.05.2014 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2014/1686 Esas, 2014/2008 Karar ve 26.12.2014 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2015/2041 Esas, 2015/1851 Karar ve 23.12.2015 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2015/2034 Esas, 2015/2013 Karar ve 30.12.2015 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2016/775 Esas, 2016/588 Karar ve 21.04.2016 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2017/1447 Esas, 2017/1771 Karar ve 17.10.2017 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2018/1440 Esas, 2018/1476 Karar ve 25.09.2018 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2020/16 Esas, 2020/37 Karar ve 23.01.2020 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2020/114 Esas, 2020/60 Karar ve 28.01.2020 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2020/339 Esas, 2020/324 Karar ve 04.03.2020 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2020/423 Esas, 2020/730 Karar ve 24.06.2020 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2020/825 Esas, 2020/804 Karar ve 01.07.2020 tarihli kararı.
• Danıştay 1. D. 2021/673 Esas, 2021/621 Karar ve 22.04.2021 tarihli kararı.
• Uyuşmazlık M. 2019/603 Esas, 2019/818 Karar ve 23.12.2019 tarihli kararı.
• Yargıtay İBBGK 2019/2 Esas, 2020/3 Karar ve 20.11.2020 tarihli kararı.