CUMHURİYET ELEŞTİRİSİ İLE ORYANTALİZMİN İŞBİRLİĞİ: HASTA ADAMIN HASTA ŞİİRİ

Yıl 2008, Cilt: 10 Sayı: 20, 159 - 171, 01.10.2008

Fırat Caner

Öz

Cumhuriyet dönemindeki Divan edebiyatı eleştirileri, temelde Elias Gibb’in görüşlerine, Elias Gibb’in görüşleri de Namık Kemal’in Divan edebiyatına karşı çıktığı manifestosuna dayanır. Bu eleştirilerin Cumhuriyet dönemi eleştirmen ve akademisyenlerce yeterince sorgulanmadan kabul edilmesi, oryantalist eleştirmenler ile Cumhuriyet eleştirmenlerinin bu konuda ağız birliği yapmışçasına aynı şeyleri söylemeleri ile sonuçlanmıştır. Oysa iddialar teker teker sorgulandığında, Divan edebiyatı ile ilgili genellemelerin ne derece yanıltıcı oldukları ortaya çıkar

Anahtar Kelimeler

Eleştiri, Divan, edebiyat, Oryantalizm.

COLLABORATION OF REPUBLIC CRITICS WITH ORIENTALISM: SICK POETRY OF THE SICK MAN

Öz

Critics on the Classical Ottoman Literature in the Turkish Republic era refers to Elias Gibb’s opinions and his opinions refer to the poetic manifest of an avangard poet, Namık Kemal, who was against the Ottoman literary tradition. Supposing that Gibb’s opinions are all true, Republic critics’ seem as they have all the same ideas with orientalists. But by questioning those ideas one by one, it can be realized that the generalizations about Ottoman literature are not trustworthy

Anahtar Kelimeler

Criticism, Divan, literature, Orientalism.

Kaynakça

• Adıvar, Halide Edip. “Önsöz”. Elias Gibb. Osmanlı Şiiri Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1943. V-XXI.
• Andrews, Walter G. Şiirin Sesi, Toplumun Şarkısı. Çev. Tansel Güney. İstanbul: İletişim Yayınları, 2000.
• Ataç, Nurullah. “Eski Şiir ve Devrim”. Ahmet Necdet. Bugünün Diliyle Divan Şiiri Antolojisi. İstanbul: Papirüs Yayınevi,1999. 54-55.
• Çavuşoğlu, Ali. “Sunuş”. Elias Gibb. Osmanlı Şiiri Tarihi. İstanbul: Akçağ Yayınları, ty. Davison, Andrew. “Alternatif Modernlikleri Yorumlamak”. Türkiye’de Sekülerizm ve Modernlik. Çev. Tuncay Birkan. İstanbul: İletişim Yayınları, 2002. 33-82.
• Eagleton, Terry. İdeoloji. Çev. Muttalip Özcan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1996.
• –––. Eleştirinin Görevi. Çev. İsmail Serin. Ankara: Ark, 1998.
• Eyüboğlu, Sabahattin. “Yeni Türk San’atkârı Yahut Frenkten Türk’e Dönüş”. Yahya Kemal İçin Yazılanlar. Haz. Kâzım Yetiş. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, 1998. 79-92.
• Gibb, Elias. Osmanlı Şiiri Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1943.
• Gökyay, Orhan Şâik. “Divan Edebiyatı Kimin?”. Kalpaklı 171-78.
• Gölpınarlı, Abdülbâki. “Hayat Bağlılığı ve Divan Edebiyatı”. Divan Edebiyatı Beyanındadır. 38-47.
• –––. “Türkçe ve Divan Edebiyatı”. Divan Edebiyatı Beyanındadır. 95-99.
• –––. Divan Edebiyatı Beyanındadır. İstanbul: Marmara Kitabevi, 1945.
• Holbrook, Victoria R. Aşkın Okunmaz Kıyıları. Çev. Erol Köroğlu ve Engin Kılıç. İstanbul: İletişim Yayınları, 1998.
• İpekten, Haluk. Divan Edebiyatında Edebi Muhitler. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı, 1996.
• İsen, Mustafa. “Tezkirelerin Işığında Divan Edebiyatına Bakışlar: Divan Şairlerinin Meslekî Konumları”. Kalpaklı. 310-314.
• Kalpaklı, Mehmet haz. Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1999.
• Köprülü, Fuad. “Hayat ve Edebiyat”. Kalpaklı 64-67.
• Levend, Agâh Sırrı. “Divan Edebiyatı Nedir/Ne Değildir?”. Ahmet Necdet. Bugünün Diliyle Divan Şiiri Antolojisi. İstanbul: Papirüs Yayınevi, 1999. 27-29.
• Necdet, Ahmet. Bugünün Diliyle Divan Şiiri Antolojisi. İstanbul: Papirüs Yayınevi,1999.
• Sılay, Kemal. “Müzik-Edebiyat Eleştirisi ve Divan Şiiri”. Edebiyat ve Eleştiri 3-4 (1992): 61-73. Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler. Haz. Mehmet Kalpaklı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1999. 445-53.
• Şardağ, Rüştü. “Divan Şiirine Toplum Açısından Bakış”. Kalpaklı 187-89.
• Tietzse, Andreas. “The Poet as Critique of Society: A 16-Century Ottoman Poem”. Turcica IX/1 (1977): 120-160.
• Ülgener, Sabri F. “Bir Deneme: İki Devir ve İki ‘Terkib-i Bend’”. Zihniyet, Aydınlar ve İzmler... Ankara: Mayaş, 1983.
• Yavuz, Hilmi. “Divan Şiiri Simgeci Bir Şiir mi?”. Necdet. 98-100.
• –––. “Divan Şiiri, Bir ‘Saray Şiiri’ midir”. Zaman Gazetesi (27 Şubat 2002).
• –––. “Osmanlı’nın ‘Edebî Tahayyül’ü”. Özel Hayattan Küreselleşmeye. İstanbul: Boyut, 2001.