“Tehzîbü’l-Ahlâk” Eserlerinin Ahlâk Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 2, 237 - 256, 31.12.2017

Sibel Kandemir

Öz

Tarih boyunca ahlâk, her toplumda ve her dinde önem verilen bir
konu olmuştur. Bu nedenle tüm eğitim sistemleri bireylerin ahlaki bakımdan
geliştirilmesini temel bir ilke olarak benimsemektedir. Ülkemizde de Milli
Eğitimin temel amaçları arasında ahlaklı nesillerin yetiştirilmesi yer
almaktadır. Ancak bu hedefe ulaşabilmek ancak ahlak ile ilgili güçlü bir
kuramsal altyapıya sahip olmakla mümkündür. Bu makalede ülkemizdeki ahlâk
eğitimi ile ilgili araştırmalara bir katkı sunmak amacıyla Yahya İbn Adî (ö. 970)
ve İbn Miskeveyh’in (ö. 1030) “Tehzîbu’l Ahlâk” adlı eserleri ahlak eğitimi
açısından değerlendirilmiştir. Fârâbî ekolüne mensup ve ona çok yakın
tarihlerde yaşamış bu iki filozofun eserlerinden hareketle insana ve ahlâka
bakışları, eğitime verdikleri önem, ahlâk eğitiminde benimsedikleri yöntemler
tespit edilmiş ve edinilen bilgiler günümüz ahlâk eğitiminin problemleri
açısından yorumlanmaya çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Yahya İbn Adi, İbn Miskeveyh, ahlak eğitimi, insan, ahlak

The Evaluation of “Tehzîbü'l-Ahlâk”’ Works in terms of Moral Education

Öz

Throughout history, morality has been an important issue in every
society and every religion. For this reason, all educational systems set
targets for ethical maintenance of individuals. It is among the main purposes of
National Education to train ethic generations in our country too. However,
achieving this goal is possible with a strong theoretical background on ethics.
In order to offer a contribution to the research on moral education in our
country, the works of Yahya Ibn Adî (d. 970) and Ibn Miskeveyh (d. 1030) titled
"Tehzîbu'l Ahlâk" were evaluated in terms of moral education in this
research. Based on the works of these two philosophers, who belonged to the
Farabi school, have been determined their views of human beings and moral, importance
of education and methods of moral education, then the information obtained has
been tried to be interpreted in terms of the problems of today's moral
education.

Anahtar Kelimeler

Yahya İbn Adi, İbn Miskeveyh, moral education, human being, morality

Kaynakça

• Alper, Ömer Mahir, “İbn Sinâ”, DİA, 1999, c. XX, ss. 319-322.
• Altıntaş, Ramazan, “ İbn Miskeveyh’in Adalet Anlayışı”, C.Ü.İ.F.D., 2 (1998), ss. 237-249.
• Aydın, İbrahim Hakkı, “Seküler Ahlak Bağlamında Din Ahlak İlişkisi” A.Ü.İ.F.D., Erzurum, 35 (2011), ss. 1-23.
• Aydın, Mehmet, “İbn Sînâ’da Ahlâk” Uluslarası İbn Sînâ Sempozyumu (17-20 Ağustos 1983), Başbakanlık Basımevi, Ankara, 1984, ss. 117-118.
• Bayrakdar, Mehmet, “ İbn Miskeveyh” DİA, c. XX, 1999, ss. 201-208.
• Çağrıcı, Mustafa,”Kindî’nin Def’u’l-Ahzân Adlı Risâlesi, Kaynakları ve Tesirleri” M.Ü.İ.F.D., 7(1989), ss. 220-241.
• Çelikkol, Suat, “Fârâbî’de Ahlak ve Ahlak Eğitimi”, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 2010.
• Çiftçi, Nermin “Kohlberg’in Bilişsel Ahlak Gelişimi Teorisi: Ahlak ve Demokrasi Eğitimi”, Değerler Eğitimi Dergisi, 1, ss. 43-77.
• Çubukçu, Îbrahim Âgâh, “İbn Sinâ ve Felsefesi”, Uluslarası İbn Sînâ Sempozyumu (17-20 Ağustos 1983), Başbakanlık Basımevi, Ankara 1984.
• Demir, Ömer “Felsefe ve Din Eğitimi İlişkisinde Felsefi Kazanımlar”, Ekev Akademi Dergisi, 64, ss. 195-224.
• Deniz, Gürbüz “İbn Sînâ’nın Ahlâka Ait Risalesi (Risale fi’l-birr ve’l-ism)”, Diyanet İlmi Dergisi, 50/1, ss. 229-243.
• Doru, Mehmet Nesim, “Yahya İbn Adî”, DİA, 2013, c.43, , ss. 237-240.
• Durusoy, Ali, “İbn Sinâ (Felsefesi)” DİA, c.20, 1999, ss. 322-33.
• Fahri, Macid, İslam Ahlâk Teorileri, Litera Yayıncılık, İstanbul 2014.
• Görkaş, İrfan, “Fârâbî’nin İnsan Tasavvuru”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 50 (2013), ss.289-304.
• İbn Miskeveyh, Ebu Ali Ahmed b. Muhammed b. Ya'kub b. Miskeveyh el-Hazin, Ahlakı Olgunlaştırma (Tehzîbü’l-ahlâk), çev. Abdulkadîr Şener, İsmet Kayaoğlu, Cihat Tunç, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1983.
• İzmirli, İsmail Hakkı, “Ebu Ali Miskeveyh İbn Miskeveyh el-Hazin”, Dâr’ul-Fünûn İlahiyat Fakültesi Mecmuası, 10 (1928), ss.17-33.
• Kaya, Mahmut, “Fârâbî”, DİA, c.12, 1995, ss. 145-162.
• Kaya, Mahmut, Kindî Felsefî Risaleleri, 3. Bs., Klasik Yayınları, İstanbul 2014.
• Köylü, Mustafa, “Çocukluk Dönemi Ahlak Gelişimi”, Din Eğitimi Araştırmalar Dergisi, 12 (2003), ss. 69-87.
• Tokat, Latif, “Fârâbî Felsefesinde Mutluluğun Araştırılması”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, VI/3 (2006), ss.133-157.
• Uludağ, Süleyman, “Nefis”, DİA, c. XXXII, 2006, ss. 529-531.
• Ülken, Hilmi Ziya - Burslav, Kivamettin; Fârâbî, Kanaat Kitabevi, 1940.
• Yahya İbn Adî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Adî b. Hamîd b. Zekeriyyâ, Tehzibul Ahlak, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, İstanbul 2013.
• Yayla, Ahmet, “Kant’s View On Moral Education”, Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 38, 1 (2005), ss.73-86.