NEOKLASİK DİN SOSYOLOJİSİ: NİKLAS LUHMANN’DA SİSTEM OLARAK DİN

Yıl 2007, Cilt: 7 Sayı: 1, 193 - 220, 31.05.2007

Celaleddin Çelik

Öz

Bu makalede sistem teorisinin önemli temsilcisi Niklas Luhmann’ın din teorisi ve sosyolojik din yaklaşımları ele alınmıştır. Luhmann’ın din sosyolojisi, sistem teorisinde dinin nasıl ele alındığını ortaya koymaktadır. Oldukça soyut bir çerçevede işlenen teoride dinin tarihsel formlarının eksikliği hissedilmektedir. Sistem teorisinin din yaklaşımlarında en önemli sorun, insanın özne olarak bulunmayışıdır. Luhmann bu sorunu psişik sistem yaklaşımıyla aşmaya çalışır; ancak onun genel sistem perspektifinden dolayı, sosyal iletişim diline indirgenemeyen dindarlığın çeşitli boyutlarında teorik ve pratik sorunlarla karşı karşıyadır

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Din, Neoklasik Din Sosyolojisi, Niklas Luhmann

NEO-CLASSICAL SOCIOLOGY OF RELIGION: RELIGION AS A SYSTEM IN THE THOUGHT OF NIKLAS LUHMANN

Öz

In this article, theory of religion and approaches of sociological religion of
Niklas Luhmann who is an important representative of system theory will be handled.
Niklas Luhmann’s sociology of religion puts forward how to evaluate religion
as a system. Lack of historical forms of any religion is seen in this theory which is
studied in so abstract concept. The most important question of this system theory
on the approach of religion is not accepting the human as a subject. Niklas Luhmann
tries to solve this question with the method of psychical system; however,
because of his general perspective of system, it comes face to face with some theoretical
and practical gaps or questions in the non-organizational dimension of religious
experience which cannot be reduced to language of social communication

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Religion, Neo-classical Sociology of Religion, Niklas Luhmann