ORTAÖĞRETİM COĞRAFYA EĞİTİMİNDE ULUSLARARASI EĞİLİMLER VE TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2007, Sayı: 16, 109 - 130, 26.09.2013

Süleyman İncekara

Öz

Günümüz dünyasında coğrafya eğitimi yeni teknolojiler, araştırma
temelli öğrenim, problem çözmeye yönelik eğitim, standart temelli öğretim
programları ve sürdürülebilirlilik eğitimi gibi yaklaşımlarla bir canlanma ve
gençleşme sürecini yaşamaktadır. Bugün dünyada coğrafya eğitimi ile ilgili
yapılan son çalışmalar dijital oyun temelli öğretim, son teknolojinin coğrafya
derslerine adaptasyonu, coğrafi yeteneklerin geliştirilmesi, ortaöğretimde CBS
uygulamaları ve CBS temelli toplum projelerinin yaygınlaştırılması, çevre ve
vatandaşlık eğitimi gibi konular üzerinde yoğunlaşmaktadır. Duruma Türkiye
açısından baktığımızda ise müferedat değişiklikleri, öğretmen eğitimindeki
gelişmeler, coğrafya eğitimi çalışmalarının sayı ve kalitesinin artması gibi son
gelişmelere rağmen ortaöğretim kurumlarının dünya standartlarında bir
coğrafya eğitim ve öğretimi sunduğu söylenemez. Bu çalışmayla coğrafya
eğitiminde uluslararası eğilimler ile Türkiye’deki durum karşılaştırılmış ve
coğrafya eğitiminde yaşanan gelişmeler ulusal ve uluslararası bakış açısıyla
kapsamlı olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya Eğitimi, Ortaöğretim, Uluslararası Eğilimler, Türkiye

Kaynakça

• Alim, M. (2003). “9. Sınıf Coğrafya Öğretim Programının Öğretmen ve Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
• Audet, R., Ludwig, G. (2000). GIS in Schools, p13–55, ESRI Press, California.
• Beatley, et al. (1995). The Many Meanings of Sustainability: Introduction to a Special Issue of JPL. Journal of Planning Literature 9(4): 339–342.
• Bednarz, R. S. (2006). Environmental Research and Education in US Geography. Journal of Geography in Higher Education, Vol. 30, No. 2, p237–250.
• Bednarz, S. W. (2003). Citizenship in Post–9/11 United States: A Role for Geography Education? International Research in Geographical & Environmental Education, Vol. 12, Issue 1, p72–80.
• Demirci, A. (2005). Küreselleşen Dünyamızda Coğrafyanın Siyasal Gücü ve Türkiye Ölçeğindeki Rolü, Marmara Coğrafya Dergisi, No. 12, s. 1-16
• Doğanay, H. (2000). Coğrafyaya Giriş (6. baskı), s. 31–32, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya.
• Doğanay, H. (1993). Coğrafyada Metodoloji: Genel Metotlar ve Özel Öğretim Metotları, MEB Yayınları, Öğretmen Kitapları Dizisi, 187, İstanbul.
• Engin, İ., Akbaş, Y., & Gençtürk, E. (2003). I. Coğrafya Kongresinden Günümüze Liselerimizde Müfredat Programlarındaki Değişimler. Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 157, Kış 2003.
• ESRI. (2003). Making Community Connections, p121–145, Redlands, CA ESRI.
• Fairgrieve, J. (1926). Geography in School, University of London Press, London.
• GESP (Geography Education Standards Project). (1994). Geography for Life: National Geography Content Standards, 1994, p11–61, Washington DC: National Geographic Society.
• Gillespie, F. (1998). Instructional Design for the New Technologies. The Impact of Technology on Faculty Development, Life, and Work. New Directions for Teaching and Learning, 76, p39– 52.
• GIS Resource List. (2007). Edinburg University, retrieved 04.07.2007, http://www.geo.ed.ac.uk/home/giswww.html
• Hardwick, S. W. & Holtgrieve, D. G. (1996). Geography for Educators: Standards, Themes, and Concepts, p1–30, Prentice-Hall, U.S.A.
• Hodgins, J. G. (1857). The Geography and History of British America and the Other Colonies of the Empire. (2nd Ed.) Toronto: Maclear & Co.
• Hodgins, J.G. (1865). Easy Lessons in General Geography, with Maps and Illustrations: Being Introductory to Lovell's General Geography, Montreal: John Lovell, 1865.
• İncekara, S. “Türkiye ve Kanada’da Ortaöğretim Coğrafya Eğitim ve Öğretiminin Müfredat, Metot ve Araç-Gereçler Açısından Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 2006.
• Kent, A. (2006). Histories of Geographical Education. International Research in Geographical & Environmental Education, 2006, Vol. 15, Issue 4, p307–323,
• Lindstone, J. & Stoltman, J. (2007). Sustainable Environments or Sustainable Cultures. Research Priorities. International Research in Geographical & Environmental Education, Vol. 16, Issue 1, p1–4.
• Marran, J.F. (1994). Discovering Innovative Curricular Models for School Geography. Journal of Geography, 93, p7–10.
• MEB. (2005). Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar), Ankara.
• Morgan, J. (2006). Discerning Citizenship in Geography Education. In J. Lindstone and M. Williams, (eds.) Geographic Education in a Changing World. IGU Commission on Geographical Education, p213–226, Springer, The Netherlands.
• OSA. (1871). Ontario School Act. Legislative Assembly of Ontario, Ontario, 1871.
• Özey, R. (1996). Osmanlı Döneminden Bugüne Coğrafya, 21. Yüzyıla Doğru Türkiye, III. Coğrafya Sempozyumu, 15–19 Nisan 1996, Ankara.
• Özgüç, N., Tümertekin, E. (2000). Coğrafya: Geçmiş, Kavramlar, Coğrafyacılar, Çantay Kitapevi, İstanbul.
• RCGS. (2001). Canadian National Standards for Geography: A Standards-Based Guide to K – 12 Geography, p59, the Royal Canadian Geographical Society, Ontario.
• Sekin, S. (1999). Cumhuriyetin 75. Yılında Coğrafya. M.Ü. Öneri Dergisi, Sayı 11, Cilt 2, İstanbul.
• Şahin, C. (2006). Milli Eğitim Bakanlığınca Hazırlanan 2005 Yılı “Coğrafya Dersi Öğretim Programı” Hakkında Görüşler ve Öneriler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 3, Cilt 26, s. 279-304.
• Şahin, C. (2001). Türkiye’de Coğrafya Öğretimi: Sorunlar-Çözüm Önerileri, Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara.
• Taş, H. İ. (2005). Cumhuriyetin Kuruluşundan Günümüze İlköğretim II. Kademe ve Liselerde Coğrafya Dersi ve Müfredatının Değişimi, Doğu Coğrafya Dergisi, sayı: 14, s. 311–330. Konya.
• Tebliğler Dergisi. (2005). MEB Yayınları, Ağustos 2005, s. 2575, Ankara. Tebliğler Dergisi. (1993). MEB Yayınları, Eylül 1993, s. 2390, Ankara.
• Tilbury, D. & Wortman, D. (2006). Geography and Sustainability The Future of School Geography. In J. Lindstone and M. Williams, (eds.) Geographic Education in a Changing World. IGU Commission on Geographical Education, p195–211, Springer, The Netherlands.
• Tomkins, G. (1980). School Geography in Canada: An Historical Perspective, In R. Choquette, J. Wolforth & M. Villemure (eds.) Canadian Geographical Education, Canadian Association of Geographers, p3–17, University of Ottowa Press, Ottowa.
• UN. (1993). Report of the United Nations Conference on Environment and Developoment, Rio De Janeiro, Brazil, 3–14 June, 1992.
• UN. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development. General Assembly Resolution 42/187, Our Common Future, Oxford University Press.
• Van der Schee, J. (2006). Geography and New Technologies. In J. Lindstone and M. Williams, (eds.) Geographic Education in a Changing World. IGU Commission on Geographical Education, p185–193, Springer, The Netherlands.
• Van der Schee, J. (2003). New media will accelerate the renewal of geographic education. In R. Gerber, (ed.) International Handbook on Geographical Education. IGU Commission on Geographical Education, p205–213, Kluwer Academic Publishers, The Netherlands.
• Williams, M. (2006). Introduction: Whither school geography. In J. Lindstone and M. Williams, (eds.) Geographic Education in a Changing World. IGU Commission on Geographical Education, p181–183, Springer, The Netherlands.
• Young, J., Levin, B. (2002). Understanding Canadian Schools: An Introduction to Educational Administration, p197, Thomson and Nelson, Ontario, Canada.
• Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı.(1998). Eğitim Fakülteleri öğretmen Yetiştirme Programlarının Yeniden Düzenlenmesi. Mart 1998, Ankara.
• Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı.(1998). Eğitim Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılması. Ekim, 2001, Web: http:// www.yok.gov.tr/