ERGENLİK ÇAĞINDAKİ ÖĞRENCİLER ÖĞRETMENLERİNİN SİGARA İÇMESİNDEN ETKİLENİYOR

Yıl 2010, Cilt: 23 Sayı: 1, 1 - 8, 22.04.2015

Çiğdem Apaydın Kaya Mehmet Akman Kübra Saçar Selçuk Kaya Muhammed Sulukaya

Öz

Amaç: Bu çalışmada İstanbul’da düşük sosyoekonomik seviyedeki bir bölgede bulunan okullarda eğitim
gören ergenlik çağındaki öğrencilerin sigara konusundaki bilgi ve davranışları ile öğretmenlerinin sigara
içmesinden etkilenme durumları araştırılmıştır.
Yöntem: Çalışma, Şubat-Mayıs 2007 tarihleri arasında İstanbul-Taşdelen Beldesi’nde bulunan ilköğretim
okullarında gerçekleştirilmiş olan tanımlayıcı bir araştırmadır. Bölgede bulunan 3 ilköğretim okulunun 6.-8.
sınıflarında öğrenim gören öğrencileri alınmıştır. Gözlem altında anket yöntemi ile sigara içmeyi deneme ve
ilişkili faktörler ile öğretmenlerinin sigara içme davranışından etkilenip etkilenmedikleri sorgulanmıştır.
Veriler, tanımlayıcı ve karşılaştırmalı analizlerin ardından lojistik regresyon analizi ile değerlendirilmiştir.
Sonuçlar: Çalışmaya, yaş ortalaması 13±1,08 (11-15) yıl olan 560 kişi katılmıştır. Sigara içmeyi deneme
oranı %12 idi. Öğrencilerin %83,8’i’ü öğretmenlerinden en az birini okulda sigara içerken gördüğünü,
%16’sı öğretmenlerinin sigara içmesinin onları sigarayı deneme konusunda olumsuz etkilediğini ifade etti.
Sigara deneme ile ilişkili faktörlerin (anne ve babanın eğitim durumu, aile bireylerinin, arkadaşlarının veya
öğretmenlerinin sigara içmesi) çoklu analizi ile öğretmenlerin sigara içiyor olması sigara denemeyi etkileyen
en önemli faktör olarak tespit edildi (p=0,008, OO 7,476, %95 GA 1,703-32,826).
Tartışma: Öğretmenlerin okulda sigara içiyor olması ergenlik çağındaki öğrencileri etkilemektedir. 2008’de
yürürlüğe giren ve 19 Temmuz 2009’dan itibaren tüm kapalı ortamlarda sigara içmeyi tamamen yasaklayan
5727 nolu yasanın uygulanması ile bu etkilenmenin azalacağını düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Adolesan, okul sağlığı, sigara

Kaynakça

• 1. World Bank. Curbing the Epidemic: Governments and the Economics of Tobacco Control. 1999 Washington, World Bank.
• 2. Yüksel, EG, Uzaslan, EK, Balkanlı H,et al.Orta dereceli okul öğretmenlerinde uygulanan Sigara Anketi Sonuçlan. Solunum Hastalıkları 1999;10:55-60.
• 3. Karlıkaya C. Edirne’de lise öğrencilerinde sigara içme prevalansı. Kaçakçılık, reklamlar ve ergenlerin sigaraya ulaşması? Tur Toraks Der 2002;3:6-12.
• 4. Çelik P, Esen A, Yorgancıoğlu A, Şen FS, Topçu F. Manisa ilinde lise öğrencilerinin sigaraya karşı tutumları. Toraks Dergisi 2000;1:61-6.
• 5. Göksel T, Cirit M, Bayındır Ü. İzmir ili lise öğrencilerinin sigara alışkanlığını etkileyen faktörler. Tur Toraks Der 2001;2:49-53.
• 6. Öğüş C, Özdemir T, Kara A, Şenol Y, Çilli A. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I ve VI Öğrencilerinin Sigara İçme Alışkanlıkları. Akciğer Arşivi 2004;5:139-42.
• 7. Ünlü M, Orman A, Şen TA, Doğan N, Tuncer GZ. Factors Affecting the Cigarette Smoking Habits Among Students in Afyon-Turkey. Akciğer Arşivi 2004; 5(1): 15–19.
• 8. Stephens MB. Preventive Health Counseling for Adolescents. Am Fam Physician 2006;74:1151-6.
• 9. Turgut T, Deveci F, Altuntafi E, Muz MH. Elazığ’da lise ve dengi okul öğretmenlerine uygulanan sigara anketi sonuçları. Solunum 2001;3:295-9.
• 10. Fidan F, Sezer M, Demirel R, Kara Z, Ünlü M. Öğretmenlerin Sigara İçme Durumu ve Sigara Yasağı Karşısındaki Tutumları. Tur Toraks Der 2006;7(3):196-199.
• 11. Ögel K, Taner S, Eke CY, Erol B. Madde bağımlılığını önlemede öğretmen ve ebeveyn eğitimlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Derg 2004;5:213-221.
• 12. Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun. Resmi Gazete tarihi: 26/11/1996, sayısı: 22829, kanun no: 4207.
• 13. Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi Ve Kontrolü Hakkında Kanun. Resmi Gazete tarihi: 19/01/2008, sayısı: 26761, kanun no: 5727.
• 14. Kutlu R, Çivi S. Konya İli Lise Öğretmenlerinin Sigara İçme Sıklığı ve Etkileyen Faktörler. TSK Kor Hek. 2007;6 (4):273-278.
• 15. Demirel Y, Toktamış A, Nur N, Kara Z. İlköğretim okullarındaki öğretmenlerde sigara içme durumu. T Klin Tıp Bilimleri 2004;24:492-7.
• 16. Wakefield MA, Chaloupka FJ, Kaufman NJ, et al. Effect of restrictions on smoking at home, at school, and in public places on teenage smoking: cross sectional study. BMJ 2000;321:333–7.
• 17. Warren CW, Jones NR, Eriksen MP, et al. fort the Global tobacco Surveillance System (GTSS) collaborative gropue. Patterns of global tobacco use in young people and implications for future chronic disease burden in adults. Lancet 2006;367:749-53.
• 18. Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A, et al. Tobacco, Alcohol and Substance Use Prevalence Among Elementary and Secondary School Students in Nine Cities of Turkey. Turkish Journal of Psychiatry 2004;15(2):112-118.
• 19. Erguder T, Çakir B, Aslan D, Warren CW, Jones NR, Asma S. Evaluation of the use of Global Youth Tobacco Survey (GYTS) data for developing evidence-based tobacco control policies in Turkey. BMC Public Health 2008;8(Suppl 1)S:4.
• 20. Celik M, Ekerbicer HC, Ergun UG, et al. Prevalence of passive smoking in children and adolescents in Kahramanmaras, Turkey. Saudi Med J. 2007;28(7):1143-5.
• 21. Lewis PJ., Harrell JS., Bradley C., Deng S. Cigarette use in adolescents: the Cardiovascular Health in Children and Youth Study. Res Nurs Health 2001;24(1): 27-37.
• 22. United States Department of Health and Human Services. Healthy People 2010. Understanding and Improving Health. 2nd ed. Washington, DC: US. Government Printing Office, 2000.
• 23. Cook, DG, Strachan, DP. Health effects of passive smoking. 3. Parental smoking and prevalence of respiratory symptoms and asthma in school age children. Thorax 1997; 52:1081-94.
• 24. Svanes C, Omenaas E, Jarvis D, Chinn S, Gulsvik A, Burney P. Parental smoking in childhood and adult obstructive lung disease: results from the European Community Respiratory Health Survey. Thorax 2004;59:295-302.
• 25. Poulsen LH, Osler M, Roberts C, Due P, Damsgaard MT, Holstein BE. Exposure to teachers smoking and adolescent smoking behaviour: analysis of cross sectional data from Denmark. Tob Control. 2002;11(3):246-51.
• 26. Keskinoğlu P, Karakuş N, Pıçakçıefe M, Giray H, Bilgiç N, Kılıç B. İzmir’de Lise öğrencilerinde Sigara İçme Sıklığı ve İçicilik Davranışı Üzerine Sosyal Öğrenmenin Etkisi. Tur Toraks Der 2006;7(3):190-195.
• 27. Wiehe SE, Garrison MM, Christakis DA et al. A systematic review of school-based smoking prevention trials with longterm follow up. J Adolesc Health 2005;36:162–9.