Altı yaş ve altındaki çocuklarda ve altı yaşından büyük çocuklarda karşılaşılan zehirlenmelerin araştırılması

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 1, 35 - 41, 07.03.2014

Narin Akıcı Duygu Bayoğlu Tamay Gürbüz Esra Önal Çağatay Nuhoğlu Ahmet Akıcı

Öz

Bütün yaş gruplarındaki çocuklarda ilaç ve diğer maddelere bağlı zehirlenmelerle karşılaşabilmektedirler.
Bu çalışmada bir eğitim ve araştırma hastanesinin çocuk kliniğinde zehirlenme
tanısıyla yatış almış olan 6 yaş altı ve üstü olarak iki ayrı yaş grubundaki çocuklarda
gözlenen zehirlenmelerin araştırılması amaçlandı.
Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kliniği’nde 2011 yılında zehirlenme
nedeniyle yatan toplam 75 hastanın tıbbi kayıtları retrospektif olarak incelendi. Zehirlenme
nedenleri ve etkenleri; olayın oluş ve hastaneye başvuru zamanı; hastanede kalış süresi,
akıbeti ve hastaların bazı demografik özellikleri incelendi. Yaş gruplarına göre zehirlenme
karşılaştırmalarında 2-6 yaş grubunda bulunan ve küçük çocuklar (KÇ) olarak adlandırılanların
verileri, 7-15 yaş grubunda bulunan ve büyük çocuklar (BÇ) olarak adlandırılanlarınkiyle
karşılaştırıldı.
Araştırma periyodunda zehirlenmeye bağlı ölüm olgusuna rastlanmadı. Olguların %88’inin
ilaçla gerçekleştiği, (en sık parasetamol, %13.8), sinir sitemi ilaçlarının en sık zehirlenme
aracı ana-ilaç grubunu oluşturduğu (%52.9) görüldü. Zehirlenmelerin daha çok kaza (%80.0)
ve özkıyım girişimi (%18.7) nedeniyle gerçekleştiği saptandı. Cinsiyete göre zehirlenmelerin
görülme oranlarının birbirine çok yakın olduğu (kızlarda %50.7) ancak ayrıntılı incelemede
toplam özkıyım girişimlerinin erkeklere göre kızlarda çok daha fazla olduğu (%85.7) görüldü.
KÇ’lerde erkeklerin, BÇ’lerde ise kızların daha fazla olduğu (p<0.05) ve zehirlenme olayı
yaşanmasının ardından KÇ’lerin BÇ’lerden daha erken hastaneye getirildiği saptandı
(p<0.05).
Çocuklardaki zehirlenmelerde yaş grubuna göre farklılıkların önemli olduğu dikkati çekmektedir.
Sinir sitemine etki eden ilaçlarla bu denli sık karşılaşılıyor olması, çocukların ve ebeveynlerinin
bu konudaki duyarlıklarının artırılmasına yönelik girişimlere olan ihtiyacı
göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

zehirlenme, çocuklar, ilaç, özkıyım, altı yaş.

Kaynakça

• Rodgers GC, Matyunas NJ. Poisonings: Drugs, chemicals, and plants. In: Nelson Textbook of Pediatrics. Editors: Behrman RE, Kliegmen RM, Jenson HB, W.B. Saunders, Philadelphia. 2004, pp. 2362-74.
• Sarıkayalar F. Zehirlenmeler. Katkı Pediatri Dergisi 2001; 22:377-95.
• Aji DY, İlter Ö. Türkiye’de çocuk zehirlenmeleri. Türk Ped Arş 1998;33:154-8.
• Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. T.C. Sağlık Bakanlığı, Birinci Basamağa Yönelik Zehirlenmeler Tanı ve Tedavi Rehberleri.2007. Bakanlık Yayını ISBN:978-975-590-228-9.
• Gülez P, Ağın H, Apa H, Gülez NN, Hızarcıoğlu M, Kayserili E. Çocuklarda ilaç zehirlenmelerinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi 2011;1:105-9
• Sümer V, Güler E, Karanfil R, Dalkıran T, Gürsoy H, Garipardıç M, Davutoğlu M. Çocuk acil servisine başvuran zehirlenme olgularının geriye dönük olarak değerlendirilmesi. Türk Ped Arş 2011;46:34
• Binay Ç, Şahin GT, Biçer S, Gemici H, Şahin S, Bahar S, Şiraneci R, Engerek N. Çocuk acil ünitesi 2006 yılı zehirlenme vakalarının değerlendirilmesi. JAEM 2010;9:31-40.
• Yılmaz HL, Derme T, Yıldızdaş D, Alhan E. Çukurova Bölgesi’ndeki çocukluk çağı zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Nobel Med 2009;5:35-44.
• Kondolot M, Akyıldız B, Görözen F, Kurtoğlu S, Patıroğlu T. Çocuk acil servisine getirilen zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2009;52:68-74.
• Biçer S, Sezer S, Çetindağ F, Kesikminare M, Tombulca N, Aydoğan G, Aldemir H. Acil Çocuk Kliniği 2005 yılı zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Marmara Med J 2007;20:12-20
• Genç G, Saraç A, Ertan Ü. Çocuk hastanesi acil servisine başvuran zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Nobel Med 2007;3:18-22.
• Öner N, İnan M, Vatansever Ü, Turan Ç, Çeltik C, Küçükuğurluoğlu Y, Duran R, Karasalihoğlu S. Trakya bölgesinde çocuklarda görülen zehirlenmeler. Türk Ped Arş 2004;39:25-30.
• İnalhan M, Sabuncu TA, Sümer B, Akarçayı S, İnan S. Son 4,5 yıllık dönemde yatan pediatrik zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Kartal Eğitim ve Araştırma Klinikleri 1997;8:649-52.
• Sunay YM, Faruk OI. Okul öncesi dönem zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Adli Tıp Dergisi 2003;17:22-7.
• Kendirci HNP, Çolakoğlu YE, Hızlı Ş, Koçak M, Saylam E, Polat E, Yılmaz G. Hastanemiz çocuk acil servisine başvuran zehirlenme olgularının değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hast Derg 2011;5:29-35.
• Polat S, Özyazıcıoğlu N, Tüfekçi FG, Yazar F. Çocuk acil kliniğine başvuran 0-18 yaş grubu olguların incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005;8:55-62.
• Kivistö JE, Arvola T, Parkkari J, Mattila VM. Paediatric poisonings treated in one Finnish main university hospital between 2002 and 2006. Acta Paediatr 2008;97:790-4.
• Jacobsen P, Juel K. Poisoning mortality in Danish children and adolescents, 1970-2006 - a registry-based study. Acta Paediatr 2012;101:873-6.
• Orton E, Kendrick D, West J, Tata LJ. Independent risk factors for injury in pre-school children: three population-based nested case-control studies using routine primary care data. PLoS One 2012;7:e35193:1-8.
• Jepsen F, Ryan M. Poisoning in children. Curr Pediatr 2005;15:563–8.
• Ghosh VB, Jhamb U, Singhal R, Krishnan R. Common childhood poisonings and their outcome in a tertiary care center in Delhi. Indian J Pediatr 2012:DOI:10.1007/ s12098-012-0879-5.
• Akıcı N, Karatoprak N, Akıcı A, Şardas S, Ceran Ö. Çocuklarda amitriptilin toksisitesinin diğer toksisite nedenleriyle karşılaştırılması. I. Ulusal Farmakovijilans Kongresi, 4-6 Haziran 2008, Antakya, Turkey, Published in: Kongre Kitapçığı 2008.
• Pajoumand A, Talaie H, Mahdavinejad A, Birang S, Zarei M, Mehregan FF, Mostafazadeh B. Suicide epidemiology and characteristics among young Iranians at poison ward, Loghman-Hakim Hospital (1997-2007). Arch Iran Med 2012;15:210-3.
• Akbay-Öntürk Y, Uçar B. Eskişehir Bölgesinde çocukluk çağı zehirlenmelerinin retrospektif değerlendirilmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003;46:103-13.
• Akar T, Derinöz O, Demirel B. İlaç zehirlenmeleri ve hastane maliyetleri. Turk Arch Ped 2007;42:103-6.
• Lin YR, Liu TH, Liu TA, Chang YJ, Chou CC, Wu HP. Pharmaceutical poisoning exposure and outcome analysis in children admitted to the pediatric emergency department. Pediatr Neonatol 2011;52:11-7.
• Maklad AI, Emara AM, El-Maddah EI, El-Refai MAM. Pediatric poisoning in Egypt. JAPS 2012; 2:1-6.
• Tekin D, Suskan E. Çocuklarda sık rastlanan zehirlenmeler ve tedavileri. Klin Pediatr 2005;4:77-83.
• Melli M, Kayaalp SO. Non-steroidal antiinflamatuvar ilaçlar. Akılcıl Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji. 2. Cilt Ed. Kayaalp SO, Pelikan Yayıncılık, Ankara. 2012.
• Katrivanou A, Lekka NP, Beratis S. Psychopathology and behavioural trends of children with accidental poisoning. J Psychosom Res 2004;57:95-101.