Türkiye’deki İlaç Firması Yöneticilerinin Liderlik Davranışları Üzerine Bir Araştırma

Year 2015, Volume: 19 Issue: 3, 174 - 180, 08.04.2015

Bilge Sözen Şahne , Sevgi Şar

Abstract

Organizasyonların zamana ayak uydurabilmeleri ve faaliyet gösterdikleri sektörde rekabet üstünlüğü sağlayarak başarıya ulaşmaları,  kendilerini yönetenlerin birer lider olması ve onların davranış ve tutumları ile yakından ilgilidir. Özellikle hayati öneme sahip çıktıları bulunan sağlık sektörünün bir bileşeni olan ilaç sanayiinde, bu durum ayrı bir yeri bulunmaktadır.

 Başlarda Özellikler Yaklaşımı, Davranışsal Yaklaşım ve Durumsallık Yaklaşımı çerçevesinde incelenen lider davranışları zaman içerisinde yerini modern yaklaşımlara bırakmıştır. Davranışsal yaklaşım içerisinde yer alan Ohio Liderlik Çalışmaları, günümüzde kullanılan 360^o Performans Değerlendirme Sisteminin de temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmalar kapsamında geliştirilen ve tez çalışması kapsamında uygulanan ankette yer alan ölçeklerden biri olan Liderlik Davranışları Betimleme Ölçeği, Ergun tarafından Türkçe’ye de uyarlanmış bir ölçektir. Bu çalışmada, AİFD, İEİS ve TİSD’e üye olan ve Türkiye’de faaliyet gösteren ilaç firmalarının yöneticilerinin liderlik yaklaşımlarını belirleyebilmek için içerisinde bu ölçeklerle birlikte çeşitli temel bilgilerin alınmasına yönelik soruların bulunduğu bir anket uygulanmıştır.

112 kişinin cevap verdiği anket çalışması incelendiğinde yaş, cinsiyet, meslek, liderlik eğitimi alma durumu açısından katılımcıların liderlik yaklaşımlarında bir farklılık bulunmadığı; çalışma süresi, üye olunan kuruluş, unvan ve görev yapılan birim açısından ise bazı farklılıkların bulunduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda, liderliğin sonradan öğrenilebilir ve geliştirilebilir bir olgu olduğu gerçeği göz önünde bulundurularak, Türkiye’de faaliyet gösteren ilaç firmalarının yönetim kademesinde yer alan kişilerin etkili birer lider olabilmesi ve sektörün ilerlemesinin sağlanabilmesi için firmaların bu kişilerin eğitimine gerekli önemi vermesi gerektiği düşünülmektedir. Söz konusu eğitimlerin kapsamının ise fark yaratacak şekilde düzenlenmesinin, amaca ulaşmada temel etken olduğu değerlendirilmektedir.

Keywords

-

References

• Keklik B. Sağlık Hizmetlerinde Benimsenen Liderlik Tiplerinin Belirlenmesi: Özel Bir Hastane Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi. 2012;14(1):73-93.
• Hatch MJ, Kostera M, KoŹMiŃSki AK. The Three Faces of Leadership:: Manager, Artist, Priest. Organizational Dynamics. 2006;35(1):49-68.
• Uğurlu CT, Üstüner M. Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerine Yöneticilerinin Etik Liderlik ve Örgütsel Adalet Davranışlarının Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011;41:434-48.
• Ergun T. Türk Kamu Yönetiminde Önderlik Davranışı. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Sevinç Matbaası; 1981. 144 p.
• Koçel T. İşletme Yöneticiliği - Yönetim ve Organizasyon: Organizasyonlarda Davranış Klasik, Modern, Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar. Ankara: Arıkan Basım Yayım Dağıtım; 2005.
• Yukl G. Managerial Leadership - a Review of Theory and Research. J Manage. 1989;15(2):251-89.
• Sternberg RJ. The WICS approach to leadership: Stories of leadership and the structures and processes that support them. The Leadership Quarterly. 2008;19(3):360-71.
• Yukl GA. An Evaluative Essay on Current Conceptions of Effective Leadership. Eur J Work Organ Psy. 1999;8(1):33-48.
• Yukl GA, Gordon A, Taber T. A Hierarchical Taxonomy of Leadership Behavior: Integrating a Half Century of Behavior Research. Journal of Leadership & Organizational Studies. 2002;9(1):15-32.
• Hernandez M, Eberly MB, Avolio BJ, Johnson MD. The loci and mechanisms of leadership: Exploring a more comprehensive view of leadership theory. The Leadership Quarterly. 2011;22(6):1165-85.
• Özşahin M, Zehir C. Yüksek Performanslı İşletmelerde Liderlik, Girişim Odaklılık ve Örgütsel Performans İlişkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2011;9(2):43-73.
• Yukl G. Leadership in Organization. Fifth Edition ed. New Jersey: Prentince Hall; 2002.
• Yancey GB, Watanabe N. Differences in perceptions of leadership between U.S. and Japanese workers. The Social Science Journal. 2009;46(2):268-81.
• de Vries RE. What Are We Measuring? Convergence of Leadership with Interpersonal and Non-interpersonal Personality. Leadership-London. 2008;4(4):403-17.
• Lussier RN, Achua CF. Effective Leadership. Third Edition ed. Canada: Thomson South-Western; 2007.
• Özcömert GH, Özçelikay G, Şar S, Asil E. Yararlılık ve Zarar Vermeme İlkelerinin Eczacılık Etiği Açısından Değerlendirilmesi. T Klin J Med Ethics. 2000;8:101-4.
• Sánchez-Serrano I. 10 - Causes of the Pharmaceutical Crisis. The World's Health Care Crisis. London: Elsevier; 2011. p. 203-14.
• Busfield J. ‘A pill for every ill’: Explaining the expansion in medicine use. Social Science & Medicine. 2010;70(6):934-41.
• Lega F, Prenestini A, Spurgeon P. Is Management Essential to Improving the Performance and Sustainability of Health Care Systems and Organizations? A Systematic Review and a Roadmap for Future Studies. Value Health. (0).
• Sundgren M, Styhre A. Leadership as De-paradoxification: Leading New Drug Development Work at Three Pharmaceutical Companies. Leadership-London. 2006;2(1):31-52.
• Sánchez-Serrano I. 4 - The Biopharmaceutical Industry in the Twenty-first Century: Titanic Challenges Ahead. The World's Health Care Crisis. London: Elsevier; 2011. p. 71-99.
• Deeds DL, DeCarolis D, Coombs J. Dynamic capabilities and new product development in high technology ventures: An empirical analysis of new biotechnology firms. J Bus Venturing. 2000;15(3):211-29.
• Laínez JM, Schaefer E, Reklaitis GV. Challenges and opportunities in enterprise-wide optimization in the pharmaceutical industry. Computers & Chemical Engineering. 2012;47(0):19-28.
• Leslie JB, Palmisano K. The Leadership Challenge in the Pharmaceutical Sector: What Critical Capabilities are Missing When it Comes to Leadeship Talent and How Can They Be Developed?: Center for Creative Leadership; 2010.
• Upton J. Turkey: A Promise Restored: Pharmaceutical Executive; 2013 [21.03.2013].
• Şencan NS. Türk İlaç Sanayiinde Çalışan Yöneticilerin Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumlarına Yönelik Bir Araştırma. Ankara: Hacettepe Üniversitesi 2011.
• Çömlekçi N. Temel İstatistik. İstanbul: Bilim Teknik Yayınevi; 2005.
• Kearney E. Age differences between leader and followers as a moderator of the relationship between transformational leadership and team performance. J Occup Organ Psych. 2008;81:803-11.
• Vinkenburg CJ, van Engen ML, Eagly AH, Johannesen-Schmidt MC. An exploration of stereotypical beliefs about leadership styles: Is transformational leadership a route to women's promotion? Leadership Quart. 2011;22(1):10-21.
• Durmuş Arıcı A. Yönetici yaşının liderlik davranışları üzerindeki etkileri: Bankacılık sektöründen bir grup yönetici üzerine bir araştırma. Akdeniz İİBF Dergisi. 2002;3:1-20.
• Eagly AH. Achieving relational authenticity in leadership: Does gender matter? The Leadership Quarterly. 2005;16(3):459-74.
• Howell JP, Costley DL. Understanding Behaviors for Effective Leadership. Second Edition ed. New Jersey: Pearson; 2006.
• Brazeau GA. Leadership and Learning. Am J Pharm Educ. 2008;72(3):Article 56.