Hareketli İmgelerde Punctum

Yıl 2019, Sayı: 10, 31 - 39, 13.12.2019

Kadir Kayserilioğlu

https://doi.org/10.35333/Sanat.2019.86

Öz

Bu makalede Roland Barthes’ın Camera Lucida adlı kitabında açıklamış olduğu Punctum kavramının hareketli görüntü alanındaki karşılığı incelenecektir. Roland Barthes Punctum’u anlatırken “kaza” kelimesini kullanmış ve sadece gerçek yaşamdan alınmış sabit görüntülerde bulunabileceğini iddia etmiştir. Günümüzde ise görüntüler çoğunlukla geri sarılabilir ve durdurulabilir durumdadır. Bu yüzden Punctum hareketli görüntünün her alanında fark edilebilir. Bu iddia üzerine kurulacak olan makaleye Punctum kavramı detaylıca açıklanıp örnekler verilerek başlanacaktır. İkinci bölümde ise imgelerin zaman ile olan ilişkisi göz önüne alınarak Punctum kavramının sınırları genişletilecektir. Son bölümde ise “kaza” olgusunun sanatsal konjoktürdeki yeri incelenecektir. Hareketli imge ve kaza arasındaki bağın oluşturabileceği sanatsal ve sosyolojik potansiyeller tartışmaya açılacaktır. Makale genelinde incelenecek video örnekleri video sanatı, sinema, animasyon, buluntu videolar ve canlı yayın kayıtları gibi hareketli görüntünün birçok alanından seçilmiş, Punctum’un kavramsal bütünlüğünü karşıladığı düşünülen örneklerdir.

Anahtar Kelimeler

Roland Barthes, Camera Lucida, Punctum, Studium, video sanatı, hareketli imge, kaza, fotoğraf

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2014). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Antmen, A. (2014). Kimlikli Bedenler Sanat, Kimlik, Cinsiyet. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Baker, U. (2017). Derleyen: Berensel, E. içinde, Beyin Ekran (s. 66). İstanbul: Birikim Kitapları.
• Barthes, R. (2016). Camera Lucida. İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.
• Debord, G. (2014). Gösteri Toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ergün, K. (2012, Ocak 27). Hayat performansı / Hayattan Performans. kokenergunswritings: https://kokenergunswritings.wordpress.com/turikish-texts/hayat-performansi-hayattan-performans/ adresinden alındı
• Foucault, M. (2000). Özne ve İktidar. Derleyenler: Ergüden, I., Birkan, T. içinde, Özne ve İktidar (s. 63). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Halberstam, J. (2013). Çuvallamanın Queer Sanatı. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Hylton, R. (2010). The Moving World of Janette Parris. Derleyen: Feuvre, L., L. içinde, Failure Documents of Contemporary Art (s. 147). Londra: Whitechapel Gallery.
• Lazzarato, M. (2017). Videofelsefe Zamanı Kristalleştirme Makineleri. İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Reason, M. (2006). Documentation, Disappearance and the Representation of Live Performance. New York: Palgrave Macmillan.
• Robins, K. (2013). A. “Fotoğrafın Ölümü”. K. Robins içinde, İmaj Görmenin Kültür ve Politikası (s. 251). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sayın, Z. (2013). İmgenin Pornografisi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Sontag, S. (2011). Fotoğraf Üzerine. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Tiedemann, R. (2018). “Pasajlar Yapıtı”na Giriş. W. Benjamin içinde, Pasajlar (s. 33). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2019, Mart 13). Türk Dil Kurumu: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&kelime=kaza adresinden alındı
• Yetişkin, E. (2017). Bir Armağan Sanatı Olarak Video: Ulus Baker’İn Notlarıyla Video Sanatı. N. Ç. Derleyenler: Bikiç içinde, Belgesel / Kısa Film / Video Sanatı (s. 203). İstanbul: Doruk Yayınları.