Determination of Forest Engineering Candidates’ Tendencies Towards Reducing Their Ecological Footprint

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 63 - 75, 30.09.2024

Damla Yıldız , Yusuf Şenay

https://doi.org/10.59359/maujan.1549323

Öz

Recently, drawing attention to the increase in environmental problems and realizing the negative effects of people in causing environmental problems, it has been deemed extremely necessary and important to reveal the trends and awareness in society as well as the realization of ecological footprint measurements. In this study, it was aimed to determine the ecological footprint awareness levels of forest engineering students. For this purpose, 85 students continuing their education at Karabük University, Faculty of Forestry, Department of Forest Engineering participated in this study, which was conducted in the spring semester of the 2023-2024 academic year, and the data were collected by face-to-face survey method. In the study, a survey model was designed within the scope of quantitative research methods and “Ecological Footprint Awareness Scale” was applied in the data collection process.
In the five-point Likert-type scale with 40 items, the Cronbach’s Alpha reliability coefficient was found to be 0,888 and highly reliable. Statistical analysis of the obtained data was carried out using IBM SPSS Statistics 22 package program. Descriptive analysis, one-way analysis of variance (ANOVA) and independent groups t-test analysis were used to analyze the data. As a result of the study, it was determined that the scores of the students from the items of the ecological footprint awareness scale did not show a significant difference in terms of gender, age, grade level, parental education level and the place of residence for the longest time. However, it was found that there was a difference in the mean ecological footprint scores of the students in favor of the students aged 15-20, male, mother’s education level was high school, father’s education level was postgraduate, and the students who lived in the village/rural area for the longest time. It was found that the sub-dimension with the highest ecological footprint awareness level of the students was laws and energy, and the sub-dimension with the lowest level was transportation.

Anahtar Kelimeler

Environment, ecological footprint, forest engineering, Karabük University, student

Etik Beyan

Araştırmanın etik yönü açısından veri toplama aracı olan anket formu Karabük Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu tarafından 01.03.2024 tarih ve 2024/03 sayılı etik kurul kararı ile alınmıştır.

Orman Mühendisi Adaylarının Ekolojik Ayak İzini Azaltmaya Yönelik Eğilimlerinin Belirlenmesi

Öz

Son zamanlarda çevre sorunlarındaki artışa dikkat çekilmesi ve çevre sorunlarının oluşmasında insanların olumsuz etkilerinin farkına varılmasıyla, ekolojik ayak izi ölçümlerinin gerçekleştirilmesinin yanı sıra toplumdaki eğilimlerin ve farkındalıkların ortaya konması son derece gerekli ve önemli görülmüştür. Çalışmada, orman mühendisliği bölümü öğrencilerinin ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak, 2023-2024 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde yapılan bu çalışmaya, Karabük Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü’nde eğitimine devam eden 85 öğrenci katılmış ve veriler yüz yüze anket yöntemiyle toplanmıştır. Çalışmada, nicel araştırma yöntemleri kapsamında tarama modeli kurgulanmış olup veri toplama sürecinde “Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Ölçeği” uygulanmıştır.
Araştırmada uygulanan beşli likert tipi 40 maddenin yer aldığı ölçekte Cronbach Alfa güvenirlik katsayısının 0,888 çıktığı ve yüksek derecede güvenilir olduğu bulunmuştur. Elde edilen verilerin IBM SPSS Statistics 22 paket programı yoluyla istatistiksel analizleri gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız gruplar t-testi analizinden faydalanılmıştır. Çalışma sonucunda, öğrencilerin ekolojik ayak izi farkındalık ölçeği maddelerinden almış oldukları puanların, cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim düzeyleri ve en uzun süre yaşanan yer durumları bakımından anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Ancak öğrencilerin ekolojik ayak izi puan ortalamalarında; 15-20 yaş aralığındaki, erkek, anne eğitim düzeyi lise olan, baba eğitim düzeyi lisansüstü olan ve en uzun süre köy/kırsal alanda yaşayan öğrenciler lehine fark olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin en yüksek olduğu alt boyutun yasalar ve enerji, en düşük olduğu alt boyutun ise ulaşım olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çevre, ekolojik ayak izi, orman mühendisliği, Karabük Üniversitesi, öğrenci

Kaynakça

• Akıllı, H., Kemahlı, F., Okudan, K., & Polat, F. (2008). Ekolojik ayak izinin kavramsal içeriği ve Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde bireysel ekolojik ayak izi hesaplaması. Akdeniz Üniversitesi Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 15, 1-25.
• Akoğlu, A. (2009). Doğadaki ayak izimiz. Bilim ve Teknik Dergisi, 496, 46-51, https://services.tubitak.gov.tr/edergi/sayi.htm?dergiKodu=4&sayiId=630&yil=2009&ay=3 (Son erişim tarihi: 22.04.2024).
• Akyüz, C. A. (2019). Fen bilgisi ve biyoloji öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi].
• Bayram, M. (2022). Sosyal biligiler ve Türkçe öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi].
• Ceyhanlı, K. (2019). Turizm lisans öğrencilerinin ekolojik ayak izi farkındalıkları. [Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi].
• Çelik Coşkun, I. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi].
• Çıkrık, S., & Yel, M. (2019). Biyoloji öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. Turkish Studies-Social Sciences, 14(6), 2999-3008, DOI: 10.29228/TurkishStudies.39703
• Demirkol, M., & Aslan, İ. (2021). Ecological footprint awareness levels of classroom teachers. Journal of Computer and Education Research, 9(18), 904-928. DOI: 10.18009/jcer.901915
• Du, B., Zhang, K., Song, G., & Wen, Z. (2006). Methodology for an urban ecological footprint to evaluate sustainable development in China. The International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 13(4), 245-254. DOI: 10.1080/13504500609469676.
• Erol, G., (2005). Sınıf öğretmenliği ikinci sınıf öğrencilerinin çevre ve çevre sorunlarına yönelik tutumları. [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi].
• Gönel, F. (2006). Ekolojik Ayak İzi Nedir?. Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi, 11. Sayı https://www.suvecevre.com/yayin/530/ekolojik-ayak-izi-nedir-_15746.html (Son erişim tarihi: 04.05.2024)
• Günal, N., Yücel Işıldar, G., & Atik, A. D. (2018). Üniversite öğrencilerinin ekolojik ayak izi azaltılması konusundaki eğilimlerinin incelenmesi. Türk Bilim Araştırmaları Vakfı (TÜBAV), 11(4), 34-46.
• İslamoğlu, A. H., & Alnıaçık, Ü. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Beta Yayınları, 5. Basım, İstanbul.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (24. baskı). Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Keleş, Ö., (2007). Sürdürülebilir yaşama yönelik çevre eğitimi aracı olarak ekolojik ayak izinin uygulanması ve değerlendirilmesi. [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi].
• Keleş, Ö., Uzun, N., & Özsoy, S. (2008). Öğretmen Adaylarının Ekolojik Ayak İzlerinin Hesaplanması ve Değerlendirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 9(2), 1-15.
• Küçükbaş Duman, F., & Atabek Yiğit, E. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin ekolojik ayak izi farkındalıkları. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 27(4), 265-280, DOI:10.53434/gbesbd.1114228
• Marin, C. M., & Yıldırım, U. (2004). Sistem yaklaşımıyla ekosistemde enerji ve maddenin dönüşümü ve ekolojik sorunlar. Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar- Ekolojik, Ekonomik, Politik ve Yönetsel Perspektifler, Beta Yayıncılık, Yayın No: 1488, ISBN 975-295-372-7, İstanbul.
• Özer, Z. (2002). Ekolojik ayak izleri. Bilim ve Teknik Dergisi, Sayı 419, 82-82, https://e-dergi.tubitak.gov.tr/konuArsivi.htm?konuId=1109 (Son erişim tarihi: 22.05.2024).
• Özgen, U., & Aybala, D. A. (2017). Tüketicilerin ekolojik ayak izi farkındalık düzeyleri (Ankara ili örneği). Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 52(3), 46-65, DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.17.11.790
• Öztürk, G. (2010). İlköğretim 7. sınıflarda çevre eğitimi için ekolojik ayak izi kavramının kullanılması ve değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi].
• Sivrikaya, Ş. (2018). Fen Bilgisi ve Türkçe Öğretmen Adaylarının Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi].
• Tekindal, M. A., Zabzun, G., Özel, Z., Demirsöz, M., & Tekindal, M. (2021). Awareness scale for reducing ecological footprint: a validity and reliability study. European Journal of Science and Technology, (27), 439-445. DOI: 10.31590/ejosat.944221
• Tosunoğlu, B. (2014). Sürdürülebilir küresel refah göstergesi olarak ekolojik ayak izi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(5), 132-149.
• Wackernagel, M., & Rees, W. (1996). Our ecological footprint. Gabriola, BC and Philadelphia, PA: New Society Publishers.
• Wackernagel, M., & Yount J. D. (2000). Footprints for sustainability: the next steps. Enviroment, development and sustainability. 2, 21-42, Netherlands: Kluwer Academic Publishers
• Wright, T. S. A. (2003). Policy, change and environmental sustainability in the university. [Published PhD Thesis. University of Alberta].
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, ISBN: 978-975-02-6982-0.
• Yıldız, E. (2014). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi]
• Yiğitkaya, B. (2019). Öğretmen adaylarının ekolojik ayak izi farkındalık düzeylerinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi. Kastamonu Üniversitesi].
• Yorgun, İ. (2022). Ekolojik Ayak İzi Etkinliklerinin Sınıf Öğretmeni Adaylarının Ekolojik Ayak İzi Farkındalıklarına ve Çevresel Davranışlarına Etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi]