A COMPARATIVE ANALYSIS OF IFRS 16 LEASES WITH THE FORMER IAS 17 & ITS INFLUENCE ON THE FINANCIAL POSITION OF PUBLICLY-LISTED AIRLINES IN GERMANY AND TURKEY

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 1, 1 - 50, 31.03.2016

Can Öztürk

Öz

This paper which focuses on IFRS 16 Leases, examines accounting policies related to recognition, presentation and disclosure of lease transactions from the perspective of lessees and lessors by comparing with the former standard IAS 17 and finds out the differences between IFRS 16 and IAS 17. In this context; this research points out that IFRS 16 leads to the reporting of all lease transactions from lessee's standpoint like a financial lease, regardless of it is either a finance lease or an operating lease as well as it improves financial
disclosures in a such way that they will reflect the financial position, financial performance and cash flows of the lessees and lessors. In addition, this research evaluates the effect of reporting all lease transactions like a finance lease over the airline industry in terms of liquidity and financial structure.

Anahtar Kelimeler

IFRS 16, IAS 17, Lease, Accounting Policies, Airlines

UFRS 16 KİRALAMA İŞLEMLERİ STANDARDININ ESKİ UMS 17 STANDARDI İLE KARŞILAŞTIRILMASI VE ALMANYA VE TÜRKİYE'DE HİSSE SENETLERİ HALKA AÇIK OLAN HAVA YOLU ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL DURUMUNA ETKİSİ

Öz

UFRS 16 Kiralama İşlemleri standardı; bu çalışmanın odak noktasını oluşturmuştur. Standardın kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesine, ölçümüne, sunumuna ve finansal tablo açıklamalarına ilişkin muhasebe politikaları; eski UMS 17 standardı ile karşılaştırmalı olarak kiracı ve kiraya veren açısından ele alınmış, farklılıklar tespit edilmiştir. Bu bağlamda; UFRS 16 standardı ile UMS 17 arasındaki en temel farklar; bütün kiralama işlemlerinin kiracı tarafından, kiralamanın bir finansal kiralama veya faaliyet kiralama olup olmamasına bakılmaksızın, bir finansal kiralama işlemi gibi raporlanması ile finansal tablo açıklamalarının kiracının veya kiraya verenin
finansal durumunu, finansal performansını ve nakit akışlarını yansıtacak şekilde geliştirilmiş olmasıdır. Ayrıca; bütün kiralama işlemlerinin bir finansal kiralama gibi raporlanmasının hava yolları sektörüne olan etkisi likidite ve mali yapı açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

UFRS 16, UMS 17, Kiralama, Muhasebe Politikaları, Hava Yolu Şirketleri

Kaynakça

• Akdoğan, N. 1999. “Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesinde IAS 17 no'lu Standart Hükümleri ile Türkiye Uygulamasının Karşılaştırılması”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 1(1).
• Akdoğan, N., R. Aktaş, A. Deran, D.U. Erhan., V. Acar, 2011. Türkiye Muhasebe Standartları ile Uyumlu Sektörel Muhasebe, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Alagöz, A., & T. Eren, 2010. “Satış ve Geri Kiralama İşleminin TMS 17 Kiralama İşlemleri Standardı ve Yürürlükteki Mevzuat Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 3(2).
• Altıntaş, T. 2013. “Türkiye Finansal Raporlama Standartları Kapsamında Yabancı Para Cinsinden Yapılan Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 39.
• Atakan, T., R. İ. Gökbulut, 2006. “Türkiye’de Yapılan Finansal Kiralama İşlemlerine İlişkin Eski ve Yeni Düzenlemelerin Muhasebe Açısından Karşılaştırmalı İncelenmesi ve Uygulamaya Yönelik Örneklenmesi”, Mali Çözüm Dergisi, 78.
• Ayıkoğlu Zaif, F. 1996a. “Finansal Kiralama ve Finansal Kiralama Şirketlerinde Muhasebe Uygulamaları”, Yaklaşım Dergisi, 42.
• Ayıkoğlu Zaif, F. 1996b. “Finansal Kiralama İşlemlerinin Kiracı Açısından Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları”, Yaklaşım Dergisi, 44.
• BDDK. 2012. Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu,https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/Mevzuat/Finansa lK_Faktoring_Finansman_Kanunu/11493finansal_kiralama_kanunu_19.12.2012.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• Beattie, V., K.Edwards ve A. Goodacre, 1998. The Impact of Constructive Operating Lease Capitalisation on Key Accounting Ratios, Accounting & Business Research (Wolters Kluwer UK),28(4).
• Bennett, B. K., M. E. Bradbury, 2003. “Capitalizing Non-cancelable Operating Leases”, Journal of International Financial Management & Accounting, 14(2), doi:10.1111/1467-646X.00091.
• Branswijck, D., S. Longueville ve P. Everaert, 2011. The Financial Impact of the Proposed Amendments to IAS 17: Evidence From Belgium and the Netherlands, Accounting & Management Information Systems, 10(2).
• Ciesielski, J. T., T. R. Weirich, 2010. “New Accounting for Lessees”, Journal of Corporate Accounting & Finance (Wiley), 21(2), doi:10.1002/jcaf.20562.
• Choi, F. S., V. B. Bavishi, 1983. International Accounting Standards: Issues Needing Attention. Consolidation and Accounting for Inflation, Leases are Among International Practices that Vary, Journal of Accountancy, 155(3).
• Cooke, T. E., T. Çürük, 1996. Accounting in Turkey with Reference to the Particular Problems of Lease Transactions, European Accounting Review, 5(2).
• Çalıyurt, K. 2012. Havayollarında Kurumsal Yönetim ve Bağımsız Denetim, Ekin Yayınevi.
• Dabbağoğlu, K. 2008. Finansal Kiralama İşlemlerinde Net Bugünkü Değer Hesaplamaları, Mali Çözüm Dergisi, 87.
• Doyrangöl, N. C. 2003. Son Düzenlemelere Göre Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi, Mali Çözüm Dergisi, 64.
• Duke, J. C., S. J. Hsieh ve Y. Su 2009. Operating and Synthetic leases: Exploiting Financial Benefits in the Post-Enron Era, Advances in Accounting, 25(1).
• Durocher, S. 2008. Canadian Evidence on the Constructive Capitalization of Operating Leases, Accounting Perspectives, 7(3).
• Fitó, M. À., S. Moya ve N. Orgaz 2013. Considering the Effects of Operating Lease Capitalization on Key Financial Ratios, Spanish Journal of Finance and Accounting, 42(159).
• Fülbier, R. U., J. L. Silva, ve M. H. Pferdehirt 2008. Impact of Lease Capitalization on Financial Ratios of Listed German Companies, Schmalenbach Business Review (SBR), 60(2).
• Galić, K. P., M. R Funarić 2008. Development of Leasing in Transitional Economies, Conference Proceedings: International Conference Of The Faculty Of Economics Sarajevo (ICES).
• Goodacre, A. 2003. Operating Lease Finance in the UK Retail Sector, The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 13(1).
• Gökgöz, A. 2013. “Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35.
• Gönen, S., N. Akça 2014. Finansal Kiralama İşlemlerinin TMS-17 Kiralama İşlemleri Standardı ve Vergi Usul Kanunu Açısından Muhasebeleştirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 64.
• Gritta, R. D. 1974. The Impact of the Capitalization of Leases on Financial Analysis, Financial Analysts Journal, 30(2).
• Gritta, R. D., E. Lippman ve G. Chow 1994. The Impact of the Capitalization of Leases on Airline Financial Analysis: An Issue Revisited. Logistics and Transportation Review, 30(2).
• Gritta, R. D., E. J. Lippman, ve S. Gudmundsson 2008. Hidden Debt:The Significance of Operating Leasing Over Time and its Effects on Perceived Debt to the Major U.S. Air Carriers, Credit and Financial Management Review, 14(4).
• IASB. 2015. IFRS Practice Statement Application of Materiality to Financial Statements [Draft] IFRS Foundation Publications Department, London, United Kingdom.
• IASB. 2016a. IFRS 16 Leases, IFRS Foundation Publications Department, London, United Kingdom.
• IASB. 2016b. IFRS 16 Leases Basis for Conclusions, IFRS Foundation Publications Department, London, United Kingdom.
• IASB. 2016c. IFRS 16 Effects Analysis, IFRS Foundation Publications Department, London, United Kingdom.
• Kırlıoğlu, H., S. Öztaş 2015. “Türkiye'de Finansal Kiralama İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi”, Journal of Accounting, Finance And Auditing Studies, 1(2).
• KGK. 2015. TMS 17 Kiralama İşlemleri. http://www.kgk.gov.tr/contents/files/TFRS_2015/TMS/TMS17.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• Köksal, G., B. Beller 2013. Finansal Kiralama İşlemlerinin TMS 17, Vergi Mevzuatı, BDDK Tebliği Açısından İncelenmesi ve Muhasebe Uygulamaları, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2).
• Lufthansa. 2010. Annual Report 2010, http://investorrelations. lufthansagroup.com/fileadmin/ downloads/en/financialreports/annual-reports/LH-AR-2010-e.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2016).
• Lufthansa. 2011. Annual Report 2011, http://investorrelations.lufthansagroup.com/fileadmin/ downloads/en/financialreports/annual-reports/LH-AR-2011-e.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2016).
• Lufthansa. 2012. Annual Report 2012, http://investorrelations.lufthansagroup.com/fileadmin/ downloads/en/financialreports/annual-reports/LH-AR-2012-e.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2016).
• Lufthansa. 2013. Annual Report 2013, http://investorrelations.lufthansagroup.com/fileadmin/ downloads/en/financialreports/annual-reports/LH-AR-2013-e.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2016).
• Lufthansa. 2014. Annual Report 2014, http://investorrelations.lufthansagroup.com/fileadmin/ downloads/en/financialreports/annual-reports/LH-AR-2014-e.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2016).
• Lufthansa. 2015. Third Interim Report 2015, http://investorrelations.lufthansagroup.com/fileadmin/downloads/en/financialreports/interims-reports/LH-QR-2015-3-e.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2016).
• Marşap, B. 2009. Finansal Kiralama İşlemlerinin Mali TablolardaGösterilmesi ve Analizi, Muhasebe Bilim Dünyası, 1(4).
• Özbirecikli, M. 1998. Türkiye'de Leasing İşlemlerininMuhasebeleştirilmesi ve UMS 17 Açısından Değerlendirilmesi,Yaklaşım, 63.
• Örten, R., H. Kaval ve A. Karapınar 2015. Türkiye Muhasebe - Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları (8. Baskı), Gazi Kitabevi, Ankara.
• Öztürk, V., H. Bal ve E.Ç. Bal 2007. Finansal Kiralama ve İMKB'de İşlem Gören Şirketlerde Kullanılma Düzeyi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2.
• Özerhan Y., S. Yanık 2015. Açıklamalı ve Örnek Uygulamalı Türkiye Muhasebe Standartları - Türkiye Finansal Raporlama Standartları (3. Baskı), TURMOB, Ankara.
• Özulucan, A., A. Deran 2003. TMS 17 ve Piyasa Uygulaması Çerçevesinde Finansal Kiralama İşlemlerinin Karşılaştırılması ve Muhasebe Uygulamaları, Muhasebe Bilim Dünyası, 5(1).
• Özulucan, A., F.S. Özdemir 2009. Finansal Kiralama Şirketlerince Uygulanacak Yeni Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi Çerçevesinde Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1.
• Pamukçu, A. 2010. Bilanço Dışı Finansman Yöntemleri ve Muhasebeleştirme İşlemleri, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 29(2).
• Pegasus. 2012. 2010 - 2012 Dönemine Ait Finansal Tablolar, http://www.pegasusyatirimciiliskileri .com/_assets/file/pdf/2010-2011-2012-mali-tablolar-ve-denetci-raporlari.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2016).
• Pegasus. 2013a. 2013 yılı Faaliyet Raporu, http://www.pegasusyatirimciiliskileri.com/ _assets/file/pdf/2013- faaliyet-raporu.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• Pegasus. 2013b. 2013 yılı Finansal Raporları, http://www.pegasusyatirimciiliskileri.com/ _assets/file/pdf/pgsspk-2013.pdf, (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• Pegasus. 2014a. 2014 yılı Faaliyet Raporu, http://www.pegasusyatirimciiliskileri.com/ _assets/file/pdf/2014-faaliyet-raporu.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• Pegasus. 2014b. 2014 yılı Finansal Raporları, http://www.pegasusyatirimciiliskileri.com/_assets/file/pdf/PGSUS-31122014-Imzali.pdf (Erişim Tarihi:17.01.2016).
• Pegasus. 2015a. 2015 yılı 3. Çeyrek Faaliyet Raporu,http://www.pegasusyatirimciiliskileri.com/_assets/file/pdf/1A_PGSUS_2015_3_Ceyrek_ Faaliyet_Raporu.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• Pegasus. 2015b. 2015 yılı 3. Çeyrek Finansal Raporları, http://www.pegasusyatirimciiliskileri.com/_assets/file/pdf/Pegasus_Draft_SPK_03_ 2015_v_07.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• Sayılgan, G. 2001. “Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 3.
• Sayılgan, G. 2004. “Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilme İlkeleri ve Örnek Uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış”, 12.
• Sipahi, B., V. Demir 2003. “4842 Sayılı Kanun ile Değişen Finansal Kiralama İşlemlerinin Kiracı Açısından Muhasebeleştirilmesi”, Mali Çözüm Dergisi, 63.
• Şengür, E. D. 2013. “Finansal Kiralama İşlemlerinin Kiracı Açısından Asgari Kira Ödemelerinin Hesaplanması ve Finansal Raporlama Üzerindeki Etkisi”, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1).
• Wong, K., M. Joshi 2015. The Impact of Lease Capitalisation on Financial Statements and Key Ratios: Evidence from Australia, Australasian Accounting Business & Finance Journal, 9(3).
• Tan, C. W., G. Tower, P. Hancock ve R. Taplin 2002. Empires of the Sky: Determinants of Global Airlines' Accounting-Policy Choices, International Journal of Accounting, 37(3).
• THY. 2010. 2010 yılı Finansal Tabloları, http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/spk_ufrs_mali_tablolar_31122010.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• THY. 2011. 2011 yılı Finansal Tabloları, http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/spk_ufrs_mali_tablolar31_12_2011.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• THY. 2012. 2012 yılı Finansal Tabloları, http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/spk_ufrs_mali_tablolar_31_12_2012.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• THY. 2013. 2013 yılı Finansal Tabloları, http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/finansal/2013_12_aylik_finansal_raporu.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• THY. 2014. 2014 Yılı Finansal Tabloları, http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/finansal/2014_12_Aylik_Finansal_Rapor.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• THY. 2015a. 2015 yılı 3. Çeyrek Finansal Tablolar, http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/download/finansal /2015_09_Aylik_Finansal_Rapor.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• THY. 2015b. 2015 yılı 3. Çeyrek Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu, http://investor.turkishairlines.com/documents/ThyInvestorRelations/faaliyet_raporu/ YK_Faaliyet_Raporu_3Q15_TR.pdf (Erişim Tarihi: 17.01.2016).