A RESEARCH STUDY ON THE APPLICATIONS OF THE INTERNAL CONTROL SYSTEM IN MANUFACTURING COMPANIES: THE CASE OF ANTAKYA

Yıl 2015, Cilt: 17 Sayı: 3, 497 - 524, 01.09.2015

Mehmet Özbirecikli Kayahan Tüm İrem Keskin

Öz

The new Turkish Commercial Code (TCC) Nr. 6102 passed on 13thof January 2011 for reasons such as meeting requirements of EU harmonization process, growth of companies, development in information technologies and the increase in the need of reliable financial information of stakeholders has brought contemporary concepts to the agenda of Turkish business life. For the companies enforcing the TCC means, rather than performing the legal requirements, creating an effective internal control system (ICS) that provides protection of assets, efficient use of resources, acting according to managerial policies and laws, transparent and accountable management structure. This study aims to determine to what extent the production companies operating in the city Antakya have the components of ICS. As a conclusion, it is determined that the most of the questionnaire-applied companies have some shortcomings in their ICS applications.

Anahtar Kelimeler

: Internal Control System, Production companies, Turkish Commercial Code

ÜRETİM İŞLETMELERİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİ UYGULAMALARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: ANTAKYA ÖRNEĞİ

Öz

AB uyum süreci, bilgi teknolojisindeki gelişmeler ve şirket paydaşlarının şeffaflık ve güvenilir bilgiye olan ihtiyacının artması gibi nedenlerle yeniden oluşturulan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) Türk iş dünyasına önemli kavramlar getirmiştir. Şirketlerin TTK’ya uyum sağlaması, yasal bir gerekliliği yerine getirmekten ziyade varlıklarını korumasını, kaynaklarını etkin kullanmasını, şirket kurallarına ve kanunlara uygun davranmasını, şeffaf ve hesap verebilir bir yönetim yapısına sahip olmasını sağlayacak etkin bir iç kontrol sistemi (İKS) oluşturması anlamına da gelmektedir. Bu çalışma Antakya’da faaliyet gösteren üretim işletmelerinde İKS unsurlarının ne ölçüde tesis edildiğini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Sonuç olarak araştırma kapsamındaki şirketlerin İKS uygulamalarında önemli eksikleri olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İç Kontrol Sistemi, Üretim İşletmeleri, TTK

Kaynakça

• Aksoy, T. 2005. “Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler Bağlamında İç Kontrol ve İç Kontrol Gerekliliği: Analitik Bir İnceleme, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:72.
• Alpman, G. 2009. İç Kontrol Sisteminin Etkinliğinin Sağlanması, http://kontrol.bumko.gov.tr/Eklenti/6822,alpman-gokhan-ic-kontrol-sistemininetkinliginin-saglan-.pdf?0 (Erişim Tarihi: 28.01.2015).
• Altay, S. Ö. 2011. Turizm İşletmelerinde İç Kontrol Sisteminin Etkinliğinin İncelenmesi ve Manavgat Bölgesindeki Beş Yıldızlı Otellerde Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi.
• Bai, C. &Liu, Q.&Lu, J. &Song, F. M. &Zhang, J. 2004. ‘’Corporate Governance and Market Valuation in China’’. Journal of Comparative Economics, (32).
• Baskıcı, Ç. 2012. İç Kontrol Sisteminin Kurumsal Yönetim Anlayışı Üzerindeki Yeri: İMKB Şirketlerinde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi,
• Bozkurt, N. 2012. TÜRMOB Bağımsız Denetim Eğitimi Ders Notları, Ankara 2012, ISBN: 978-9944-737-13-5-
• Cengiz, S. 2010. İhracatçı Firmaların Muhasebe ve İç Kontrol Sistemlerinin İncelenmesi ve Kontrol Riskinin Analizi: Ankara Örneği, Yüksek Lisans Tezi.
• COSO 1992. Internal Control-Integrated Framework: ExecutiveSummary, http://www.coso.org/ documents/ internal%20control-integrated%20framework.pdf (Erişim Tarihi: 14.01.2015).
• Demir, E. 2012. Muhasebe Denetiminde İç Kontrol Sisteminin Yeri, Önemi ve Sivas İli Uygulaması, Yüksek Lisans Tezi.
• Elbannan, M. A. 2009. “Quality Of İnternal Control Over Financial Reporting, Corporate Governance And Credit Ratings”, International Journal of Disclosureand Governance, (6).
• Güner, F. 2009. Kamu İdarelerinin Etkin Yönetiminde İç Kontrol Uygulamalarının Rolü, Maliye Dergisi, 2009, 157, Temmuz-Aralık.
• İbiş, C. ve Çatıktaş, Ö. 2012. İşletmelerde İç Kontrol Sistemine Genel Bakış, Sayıştay Dergisi, 2012 (85).
• Kepekçi, C. 2000. Bağımsız Denetim, 6.Baskı, Siyasal Yayınevi, Ankara.
• Kinney, R.W. 2000.Research Opportunities in Internal Control Quality Assurance. Auduiting: A Journal of Practiceand Theory: Supplement, 2000, 19(1).
• Kurnaz, E. 2013. İç Kontrol Sistemi ve Türkiye’deki Factoring Şirketlerinin İç Kontrol Sistemlerinde Etkinlik Araştırması, 2013, Yüksek Lisans Tezi.
• Saltık, N. 2007. İç Kontrol Standartları. Bütçe Dünyası Dergisi, 2007, 2 (26).
• Tüm, K. ve Memiş, Ü.M. 2012. İç Kontrol Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde Bir Değerlendirme, Karahan Yayınları, 1.Baskı, Adana.
• Uzay, Ş. 1999. “İşletmelerde İç Kontrol Sistemini İncelemenin Bağımsız Dış Denetim Karar Sürecindeki Yeri ve Önemi: Türkiye’deki Denetim Firmalarına Yönelik Bir Araştırma”, SPK Yayınları, Yayın No:132, Ankara.
• Uzay, Ş. (T.Y.) İç Kontrol Kurumsal Yönetime Yardımcı Olur, http://iibf. erciyes.edu.tr/ akademi/mh/ suzay/F1.pdf (Erişim Tarihi: 15.03.2015).
• Uzay, Ş. 2008. Denetim Süreci ve Aşamaları, Muhasebe Denetimi Kitap Bölümü, Editörler: Seval Kardeş Selimoğlu, Şaban Uzay, Gazi Kitap Evi, Ankara.
• Uzay, Ş.ve Gönen, S. 2013. Yeni TTK ile Getirilen Yıllık Faaliyet Raporu Denetiminin Finansal Raporlama ile İlgili İç Kontrol Raporu Denetimi ile Benzerlikleri, http://iibf.erciyes.edu.tr/akademi/mh/suzay/yeniTTKilegelistirilen.pdf (Erişim Tarihi: 19.04.2015).
• Yurtsever, G. 2008. Bankacılığımızda İç Kontrol, Türkiye Bankalar Birliği, Yayın No:256, Nisan 2008, İstanbul.