HATA VE HİLE DENETİMİ: SERMAYE PİYASASI KURULUNA KAYITLI HALKA AÇIK ANONİM ŞİRKETLERE İLİŞKİN DÜZENLEMELER

Yıl 2011, Sayı: 33, 29 - 44, 01.01.2011

Mehmet Erkan Nuray Demirel Arıcı

Öz

Ekonomik hayatta kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından işletmeler hakkında alınan çeşitli kararlar, bu işletmelerin bütün bir faaliyet dönemi neticesinde finansal ve faaliyet durumlarını özetledikleri finansal tablolara dayanmaktadır. Alınan kararların sağlıklı olabilmesi finansal tablolar aracılığıyla elde edilen bilginin uygun, anlaşılabilir ve güvenilir olmasına bağlıdır. Ancak özellikle 2000’li yıllarda yaşanan büyük ölçekli muhasebe ve denetim skandalları, finansal bilgiye karşı duyulan güveni sarsmış ve büyük zararlara neden olmuştur. Bu durum ülkeleri finansal bilgilerin güvenilirliğini arttırmak için bir takım düzenlemeler yapmaya yöneltmiştir. Bu çalışmanın amacı; işletmeleri ve ülke ekonomilerini olumsuz etkileyen hata ve hile kavramlarına açıklık getirilerek,ülkemizde Sermaye Piyasası Kurulu’nun halka açık anonim şirketlerde hata ve hile denetimine ilişkin yaklaşımının incelenmesidir

Anahtar Kelimeler

Hile, hata ve hile denetimi, hileli finansal raporlama

FRAUD AUDIT: REGULATIONS ABOUT PUBLICLY-HELD COMPANIES QUATED ON CAPITAL MARKETS BOARD OF TURKEY

Öz

Various decisions about businesses rely on financial statements that represent the financial and operational results of these businesses. Right decisions depend on relevant, understandable and reliable financial information. But the large-scale accounting and auditing scandals were experienced particularly in 2000 years broke thereliability of financial information. This scene addresses countries to make regulations in order to increase thereliability. The aim of this study is to clarify fraud concept and look over the view of Capital Markets Board ofTurkey about fraud audit in publicly-held companies

Anahtar Kelimeler

Fraud, fraud audit, fraudulent financial reporting

Kaynakça

• Abdioğlu H. (2007). “Hilelerin Önlenmesi ve Ortaya Çıkarılmasına Yönelik Proaktif Yaklaşımlar”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Mayıs.
• ACFE. (2008). 2008 Report To The Nation on Occupational Fraud&Abuse.
• Akbulak Y. (2006). “Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim”. Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, Sayı:35. http://www.lebibyalkin.com.tr/dergi_icerik.asp?dicerik_id=48
• Altındağ M. (2001). Vergi ve Revizyon Rehberi. Yaklaşım Yayınları.
• Ata H.A., Uğurlu M. ve Altun M.Ö. (2009). “Finansal Tablo Hilelerinin Önlenmesinde Denetçi Algılamaları”.
• Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 8, Sayı 1. Bozkurt N. (2009). İşletmelerin Kara Deliği Hile: Çalışan Hileleri. Alfa Yayınları: İstanbul.
• Bozkurt N. (2000). Muhasebe Denetimi. Alfa Basım: İstanbul.
• Çatıkkaş Ö. ve Çalış Y.E. (2007). “İşletmelerde Muhasebe Hilelerinin Önlenebilmesi İçin Hile Belirtileri”. Mu- hasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt 9, Sayı 2.
• Çıtak N. (2009). “Yaratıcı Muhasebe Hileli Finansal Raporlama mıdır?”. Mali Çözüm, Sayı 91.
• Doyrangöl N. (2007). “İşletmelerde İç Kontrol ve İç Denetim”, İstanbul Deloitte Academy.
• Dumanoğlu S. (2005). “Hata ve Hile Ayrımı: Hile Denetimi”. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, Cilt XX, Sayı 1.
• Emir M. (2008). “Hile Denetimi”, Mali Çözüm, Sayı:86.
• Erdoğan N. (2002). ”Hileler Karşısında Denetçinin Sorumluluğu ve SAS No.82”. Muhasebe ve Denetime Ba- kış, Sayı 6.
• Erol M. (2008). “İşletmelerde Yaşanan Yolsuzluklara (Hata ve Hileler) Karşı Denetimden Beklentiler”. Süley- man Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 13, Sayı 1.
• Gürer H. (2009). Bağımsız Denetim Uygulamaları, Denetim ve Muhasebe Standartları, Etik Değerler. archi- ve.ismmmo.org.tr/docs/seminer/02022009_HuseyinGurer.ppt
• Gürsoy H. (2009). “Muhasebe Hilesi”. Yaklaşım, Sayı 203.
• Kaval H. (2005). Uluslar arası Finansal Raporlama Standartları Uygulama Örnekleri İle Muhasebe Dene- timi. Gazi Kitabevi: Ankara.
• Küçük E. ve Uzay Ş. (2009). “Hileli Finansal Raporlamanın Oluşumu ve Doğurduğu Sorunlar”. Erciyes Üniver- sitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 32.
• Önder T. (1999). “Finansal Tabloların Denetiminde Hile’nin Araştırılması ve Denetçinin Sorumluluğu–82 nolu
• Denetim Standardı ve SPK Standartları Arasındaki Farklar”, Marmara İ.İ.B.F Dergisi, Cilt XV, Sayı 1. Özbirecikli M. (2006). “Bağımsız Denetçinin Müşteri Firmanın Yolsuzluk Eylemi Karşısındaki Tutumu: Şirket
• Yolsuzluk Vakaları ve Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde Bir İnceleme”. Muhasebe ve Denetime Bakış, Yıl:5, Sayı:18. Özşahin G. (2000). “Bağımsız Denetçinin Hata ve Hilelere İlişkin Sorumluluğu”, SPK Muhasebe Standartları
• Dairesi Yeterlilik Etüdü, Ankara. Öztürk C. (t.y). “Uluslar arası Standartlar Çerçevesinde Denetim ve Benzeri Hizmetler”. www.tmsk.org.tr/maka- leler/.../CANOZTURK-TURMOB-MAKALE.doc Pazarçeviren S.Y. (2005) “Adli Muhasebecilik Mesleği”. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1, Sayı 2.
• Ramos M. (2003). “Auditors’ Responsibility For Fraud Detection”. Journal of Accountancy. January 2003 http://www.journalofaccountancy.com/Issues/2003/Jan/AuditorsResponsibilityForFraudDetection.htm
• Sermaye Piyasası Kurulu. Seri: X, No: 22 “Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Teb- liğ”. 12.06.2006 tarih ve 26196 sayılı Resmi Gazete.
• Türk Dil Kurumu. Türkçe Sözlüğü. http://tdkterim.gov.tr/bts/ Üstünel B. (2009). “Konuşma”. 1. Ulusal Kurumsal Yönetim, Yolsuzluk, Etik Ve Sosyal Sorumluluk Konfe- ransı, 11-13 Haziran 2009, Edirne. http://www.denetimnet.net/Pages/uluslararasi_denetim_standartlari.aspx