SÜREYE DAYALI FAALİYET TABANLI MALİYETLEME: BİR KOBİ’DE UYGULAMA

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 52, 69 - 94, 01.10.2017

Bilal Zafer Berikol

Öz

İşletmeler, kaynakları daha etkin kullanabilmek için doğru maliyet bilgilerine ihtiyaç duymaktadır. Süreye DayalıFaaliyet Tabanlı Maliyetleme SDFTM yöntemi, zaman esasına dayalı ölçütler kullanarak işletmelere doğru vezamanlı maliyet bilgileri sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı SDFTM yönteminin bir KOBİ’de uygulanabilirliğini araştırmaktır. Bunun için bir KOBİ’de olay vaka çalışması yöntemi kullanılarak yöntemin uygulanabilirliğisınanmıştır. Olay çalışması yöntemi, araştırma yapılan konunun ayrıntılı olarak incelenmesine olanak sağladığıiçin maliyet ve yönetim muhasebesi çalışmalarında sıkça kullanılmaktadır. Araştırma ile SDFTM yönteminingeleneksel maliyet yöntemlerine göre daha doğru maliyet bilgileri sağladığı ve KOBİ’lerde uygulanabileceğisonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Maliyetleme, süreye dayalı faaliyet tabanlı maliyetleme, küçük ve orta ölçekli işletmeler

TIME DRIVEN ACTIVITY BASED COSTING: A CASE STUDY ON A SMALL AND MEDIUM ENTERPRISE

Öz

Companies need correct cost information which use more effectively for resources. Time Driven Activity BasedCosting TDABC method that use criteria based on time principle seems to provide accurate and timely cost information for companies. The aim of this study is to investigate the feasibility of TDABC on a Small and MediumEnterprise SME . Case study method is employed in a sample manufacturing company to test the applicabilityof TDABC. Case study method, allows to analyze in detail the issue to be researched. As the case study methodallows the search subject to be examined in detail, it is frequently used in cost and management accountingstudies. Findings reveal that TDABC method seems to provide more accurate information and the method canbe applied for SMEs

Anahtar Kelimeler

Costing, time driven activity based costing, small and medium enterprise

Kaynakça

• Adıgüzel, Hümeyra, Time-Driven Activity Based Budgeting: An Implementation on a Manufacturing Company, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman (İngilizce) Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul, 2008. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ TezGoster?key=7d53ed97e31a8bd307a257b743fb32ffe1b2e4851621f8f1b35223ab93e01bce2d6684e53d1a8ac3
• Atmaca, Metin ve Serkan Terzi, “Zaman Etkenli Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi İİBF Dergisi, Aralık 2007, Sayı: 3, Cilt: 2, s. 367-384. http://iibfdergi.kmu.edu.tr/userfiles /file/aralik2007/PDF/20.pdf
• Barrett, Richard, “Time-Driven Costing: The Bottom Line On The New ABC”, Business Performance Management, March 2005, s. 1-3.
• http://bpmmag.net/mag/timedriven_costing_bottom_line_0305/index2.html
• Brimson, James A., Activity Accounting: An Activity-Based Costing Approach. USA: John Wiley and Sons, Inc., 1991.
• Bruggemen, Werner; Patricia Everaert; Steven R. Anderson ve Yves Levant, “Modeling Logistics Costs Using Time-Driven ABC: A Case in a Distribution Company”, University Gent Faculty Economie, 2005, Working Paper, s. 1-51.
• http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.127.5767&rep=rep1&type=pdf Bruggeman,Werner ve Kris Moreels,“Time-Driven Activity Based Costing. A New Paradigm in Cost Management” Bimacnewsletter, 2003, s. 1-2.
• Bryon, Kelly; Patricia Everaert; Ludwig Lauwers ve J. Van Meensel, ”Time-Driven Activity-Based Costing for Supporting Sustainability Decisions in Pig Production”, 2008. http://www.crrconference.org/ Previous_conferences/downloads/lauwers.pdf
• Cengiz, Emre, “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Arasındaki Farklar - Bir Mobilya Üreticisi Firmada Vaka Çalışması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan 2011, Sayı: 50, s. 33- 58.
• Cooper, Robin. ve Kaplan, Robert. S., “Profit Priorities from Activity-Based Costing”, Harvard Business Review, 1991, Mayıs-Haziran.
• Dalcı, İlhan;Veyis N. Tanış ve Levent Koşan, “Customer Profitability Analysis With Time-Driven Activity-Based Costing: A Case Study in a Hotel”, International Journal of ContemporaryHospitality Management, 2010, Volume 22, Issue 5, s. 609-637.
• Demeere, Nathalie; Stouthuysen, Kristof ve Roodhooft, Filip, “Time-Driven Activity Based Costing in an Outpatient Clinic Environment: Development, Relevance And Managerial Impact”, Health Policy, 2009, No: 92, s. 296-304.
• Erdoğan, Nurten, Faaliyete Dayalı Maliyetleme, Anadolu Üniversitesi Yayınları Eskişehir, No: 867; İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları Eskişehir, No:106, 1995.
• Erdoğan, Nurten ve Kerim Banar, “Yeni Üretim Ortamlarında Maliyet Muhasebesi Süreci”, Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1991,Cilt: IX, Sayı:1-2, s. 177-189.
• Everaert, Patricia; Werner Bruggeman; Gerrit Sarens; Steven R. Anderson ve Yves Levant, “Cost Modeling in Logistics Using Time-Driven ABC: Experiences from a Whole Saler”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 2008, Volume 38, Issue 3, s. 172-191. http://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=1718479
• Everaert, Patricia ve Werner Bruggeman, “Time Driven Activity Based Costing: Exploring the Underlying Model”, Cost Management,March/April 2007, Volume 21, Issue 2, s. 16-20.
• Heitger, Les; Pekin Ogan ve Serge Matulich, Cost Accounting, South Western Publishing, Cincinnati, 1992.
• Hilton, Ronald W, Managerial Accounting, 4th Edition, McGraw-Hill. New York, 1997.
• Kaplan, Robert S. ve Steven R. Anderson, “Time-Driven Activity-Based Costing: A Simpler and More Powerful Path to Higher Profits”, Harvard Business School Press Boston-Massachusetts, USA, September 2007.
• http://www.hbs.edu/research/facpubs/workingpapers/papers2/0304/04-045.pdf
• Kaplan, Robert S. ve Steven R. Anderson, “Time-Driven Activity Based Costing”,Harvard Business Review, November 2004, Volume 82, Issue 11, s. 131-138.
• Kaplan, Robert S. ve Steven R. Anderson, “Time-Driven Activity-Based Costing”, Harvard Business School Working Paper, November 2003, Number 04-045, s. 1-18.
• http://hbswk.hbs.edu/item/5436.html
• Karcıoğlu, Reşat, Stratejik Maliyet Yönetimi, Aktif Yayınevi. Erzurum, 2000.
• Koşan, Levent, Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyet Sisteminin Müşteri Kârlılık Analizinde Kullanılması: Bir Konaklama İşletmesinde Uygulama, T.C. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), Adana, 2007. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=7d53ed97e31a8bd343165919e7 dff23b7a6cda7c7688667126e80f89c06de391413469aa8ec0d2f264f8b662de024f5e
• Köroğlu, Çağrı, (2012). Stratejik Maliyet Yönetimi Kapsamında Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yönteminin Analizi ve Bir Otel İşletmesinde Uygulama. T.C. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Aydın, 2012. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ TezGoster?key=7d53ed97e31a8bd307a257b743fb32ff165ff0ef9f117f59973964d0109dc69e084421771a8546fb
• Kumar, Samer ve David Meade, Financial Models and Tools for Managing Lean Manufacturing, Auerbach Publications / Taylor & Francis Group Boca Raton, Florida, USA, 2007.
• Lochner, Ferdie C., “A CostMaturity Model for Community Informatics Projects in the Developing World. The Journal of Community Informatics, 2006, Volume 2, Issue 2, s. 116- 126.
• http://ci-journal.net/index.php/ciej/article/view/277/229
• Max, Mitchell, “SOX + ABC = VALUE”, 2005, http://www.performaxgrp.com/Library/SOX+ABC=VALUE.pdf
• Özyapıcı, Hasan, An Implementation of Time Driven Activity Based Costing System in a Healthcare Institution. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman (İngilizce) Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2008. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key= 7d53ed97e31a8bd343165919e7dff23bae655605df9d61a78ff0b31a822b43c362e98b13d86f2c6e
• Polat, Levent, “Zaman Sürücülü Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve Bir Sanayi İşletmesi Uygulaması”, T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe ve Finansman Bilim Dalı (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, 2008. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=7d53ed97 e31a8bd343165919e7dff23b779921d45d15d412611247dfe9fd00ea225a41c1dc939c79
• Saban, Metin ve Gülay Güğerçin İrak,“Çağdaş Maliyet Yönetimi Sistemlerinden Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”,Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2009, Cilt: 5, Sayı: 10, s. 97-108.
• Stouthuysen, Kristof; Michael Swiggers, Anne-MieReheul ve Filip Roodhooft, “Time Driven Activity-Based Costing for A Library Acquisition Process: A Case Study in A Belgian University”, Library Collections, Acquisition, and Technical Services, 2010, Volume: 34, Issues: 2-3,s. 83-91. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1464905510000321
• Schwarzbach, Henry R., “The Impact of Automation on Accounting for Indirect Costs”, Management Accounting, December 1985, s. 45-50.
• Tanış, Veyis N., Teknolojik Değişim ve Maliyet Muhasebesi, Nobel Kitabevi, Adana, 2005.
• Tse, Michael S. C. ve Maleen Z. Gong, “Recognition of Idle Resources in Time-Driven Activity-Based Costing and Resource Consumption, Accounting Models”, Journal of Applied Management Accounting Research, Volume. 7, No. 2, 41-54.
• Villarmois, Olivier de La ve Yves Levant, (2007) “Time-Driven ABC: The Simplification of the Assesment of Costs Through Resorting to Equivalents. Lisbon: 30th Annual Congress of The European Accounting Association.
• Wegmann, Gregory, “Developments Around the Activity-Based Costing Method: A State-of-the Art Literature Review”, 6 September 2007, s. 1-13. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1012664
• Yılmaz, Rıfat ve Gökhan Baral, “Kurumsal Performans Yönetimi’nde Sürece-Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”, Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Haziran 2007, Bildiri Kodu: 537121, Celalabat-Kırgızistan, s.1-15.
• http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1906365
• Yükçü, Süleyman ve Seçkin Gönen, “Zaman Esaslı Faaliyete Dayalı Maliyetleme Yaklaşımının Otomobil Parçaları Üreten Bir İşletmede Uygulanması”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Nisan 2009, Yayın No:28, s. 19-31.