HASTANE İŞLETMELERİNDE MÜŞTERİ KARLILIĞININ FAALİYETE DAYALI MALİYET YÖNTEMİ İLE ANALİZ EDİLMESİ VE ÖRNEK BİR UYGULAMA

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 49, 1 - 18, 01.10.2016

Süleyman Yükçü İbrahim Yüksel

Öz

Son yıllarda öne çıkan işletmecilik kavramları işletmelerin rekabet edebilirlik ve sürdürebilirlik kavramlarıdır.İşletmelerin hangi sektörde olursa olsun rekabet etmesi ve faaliyetlerini kesintisiz sürdürebilmesi için kar etmesigerekmektedir. Kar edemeyen işletmelerin faaliyetlerini sürdürmesi oldukça güçtür. Bu nedenle, işletmeler karlılıkanalizlerini en doğru şekilde yaparak elde ettikleri karı ve karlılıklarını arttırmalıdırlar. Karlılık analizleriyapılırken sadece ürün ve hizmet için karlılık analizi değil aynı zamanda müşteri ve müşteri grupları için de karlılık analizinin yapılması gerekmektedir. Müşteri karlılık analizi bir yönetim muhasebesi yaklaşımı olup müşterilerin işletmeye ne kadar katkı sağladıklarını ortaya koymaktadır. Müşteri karlılık analizi işletme yöneticilerinealınacak stratejik kararlarda önemli bir yol göstericidir. Son yıllarda sağlık sektöründe rekabet artmış ve hastaneişletmeleri açısından da hem maliyet analizleri hem de karlılık analizleri ön plana çıkmıştır. Özellikle, müşterikarlılık analizi sayesinde hastane işletmeleri maliyet ve müşteri karlılık analizlerini doğru şekilde yaparak önemlistratejik kararlar alabilmekte ve yapacakları yatırımlar ile ilgili doğru kararlar verebilmektedirler. Bu çalışmanınamacı, hastane işletmelerinde faaliyet tabanlı maliyet sistemi kullanarak müşteri karlılık analizinin uygulanabilirliğini göstermektir

Anahtar Kelimeler

Hastane İşletmeleri, Müşteri Karlılık Analizi, Faaliyete Dayalı Maliyet Yöntemi.

ANALYSIS OF CONSUMER PROFİTABİLİTY WITH COSTING SYSTEM BASED ON ACTIVITY IN HOSPITAL BUSINESSES AND A CASE STUDY

Öz

Businesses terms that have stood out recently are businesses’ competitiveness and sustainability terms. Businessesneed to make profit in order to compete with each other and to continue their actions without interruption nomatter what sector they are in. The businesses which cannot make profit are quite difficult to sustain their actions.Therefore, businesses should increase the profit they make and their profitability by making an appropriate profitability analysis. While profitability analyses are performed, profitability analysis in terms of not only the productand service but also customer and customer groups needs to be conducted. Consumer profitability analysis is amethod of administrative accounting and shows how much customers contribute to the business. Consumer profitability analysis is an important guideway for business administrators in the strategic decisions to be made.Nowadays, competition has increased in health sector, and both cost analyses and profitability analyses standout for hospital businesses. Especially thanks to consumer profitability analysis, hospital businesses can take important strategic decisions and make right decisions related to the investments they plan to make by conductingcost and consumer profitability analyses appropriately. The purpose of this study is to show the feasibility ofconsumer profitability analysis by using a costing system based on activity in hospital businesses

Anahtar Kelimeler

Hospital Businesses, Consumer Profitability Analysis, Costing System Based on Activity

Kaynakça

• Elias N. ve Hill, D.,(2010), “Statements on Management Accounting” Published by Institute of Management Ac- countants. United States of America.
• Epstein M. ve Jones J.H.,(2002), “Customer profitability Analysis”. Good Practise Guideline. No:37. s.1-36.
• Erkol Ü., Ağırbaş,İ., (2011), “Hastanelerde Maliyet Analizi ve Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemine Dayalı Bir Uygulama”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, Cilt:64, Sayı:2, s.87-95.
• Foster, G. Gupta M. and Sjoblom L., (1996), “Customer profitability analysis: Challenges and new directions”, Journal of Cost Management (Spring), s.5-17.
• Howell, R. A. and S. R. Soucy. ,(1990), “Customer profitability: As critical as product profitability”, Management Accounting (October), s.43-47.
• Koşan, L.,(2007), “Sürece Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyet Sisteminin Müşteri Karlılık Analizinde Kullanılması: Bir Konaklama İşletmesinde Uygulama”, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Koşan, L.,(2008), “Faaliyet Tabanlı Müşteri Karlılık Analizi: Bir Konaklama İşletmesinde Uygulama”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:17, Sayı:1, s.285-302.
• Ören V.E., Tetik N.,(2012), “Zaman Etkenli Faaliyet Tabanlı Maliyet Yöntemi İle Müşteri Karlılık Analizi: Seyahat Acentası Örnek Olayı”, MÖDAV Dergisi, Sayı:2, s.29-47.
• Özdemir E. ve Kaygusuz S.Y. ,(2009), “Müşteri Kârlılık Analizi: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme İle Ölçümü Ve Pazarlama Kararlarında Kullanımı”, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt:11, Sayı:3, s. 87-112.
• Sarıgül, H.,(2014), “Müşteri İlişkileri Yönetimi Perspektifinde Müşteri Karlılık Analizi: Bir Bankada Uygulama”, Mödav Dergisi, Sayı:1, s.143-167.
• Scarlett B.,(2003), “ Are they always right?”, CIMA Insider May 2003, s.26.
• Topçu N.,(2005), “Faaliyete Dayalı Maliyetleme Yöntemine Göre Kalite Maliyetlerinin Ölçülmesi-Tekstil Sektöründe Bir Uygulama”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 6, Sayı:2, s. 343-355.
• Ülker, Y. ve İskender, H.,(2005), “Doğru Maliyet Hesaplamada Güvenilir Bir Sistem: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve John Deere Örneği”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:8, Sayı:13, s.189-217.
• Van Raaij E.M., Vernooij J.A.M., Van Triest S.,(2003), “The implementation of customer profitability analysis: A case study”, Industrial Marketing Management, No.32, s.573– 583
• Yee-Ching Lilian, C.,(1993), “Improving Hospital Cost Accounting with Activity-Based Costing. Health Care Management Review; Winter”, pg.71 http://sit.tums.ac.ir/UserFiles/mali/Ghavanin2/1activity%20based%20cost%20ac- counting.pdf,(05.11.2015).
• Yılmaz, B.,(2008),”Hastane İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Faaliyet Esasına Dayalı Maliyetleme Yönetimini Rolü”, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt:10, Sayı:16, s.301- 318.
• Yükçü, S.,(2007), “Yöneticiler İçin Yönetim Muhasebesi”, İzmir:Altı Nokta Basım Yayın Dağıtım.
• Yükçü, S.,(2014),”Herkes İçin Yönetim Muhasebesi”, İzmir: Altı Nokta Basım Yayın Dağıtım.
• Yüksel, İ.,(2013), “Hastanelerde Maliyet Muhasebesi ve Karlılık”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.