EFFECT OF IFRS 16 LEASES STANDARD ON FINANCIAL STATEMENTS AND BASIC FINANCIAL RATIOS OF BUSINESSES: A RESEARCH ON BIST

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 65, 137 - 156, 21.01.2022

İlknur Ergün , Aslı Türel

Öz

With IFRS 16, the distinction between operating leases and financial leases is eliminated, and all operating
leases except for facilitating provisions are capitalized and included in the balance sheet. As a
result of this, changes occur in the financial statements and basic financial ratios of the enterprises.
IFRS 16 Leases Standard, published by the IASB in 2016, started to be implemented on January 1,
2019 and came into force in our country on the same date. The aim of this study is to determine the
effect in the financial statements and basic financial ratios of the companies with the new standard by
examining the financial statements and footnotes of companies registered in BIST and which present
their items and financial statements affected by IFRS 16 comparatively in accordance with the transition
provisions. After the examination of the 2019 financial reports of the companies traded on the
BIST, it has been determined that forty four of the companies presented their comparative financial
statements. As a result of the Dependent Sample T-Test and Wilcoxon Signed Ranks Test, it has been
determined that there have been significant changes in PBT (Profit Before Tax), EBIT (EBIT-Earning
Before Interest and Taxes), leverage ratios and profitability ratios of the companies analysed.

Anahtar Kelimeler

IFRS 16, Operating Leases, The Effects of IFRS 16 on Financial Statements, The Effect of IFRS 16 on Financial Ratios

UFRS 16 KİRALAMALAR STANDARDININ İŞLETMELERİN FİNANSAL TABLOLARI VE TEMEL FİNANSAL ORANLARINA ETKİSİ: BİST’TE BİR ARAŞTIRMA

Öz

UFRS 16 ile faaliyet kiralaması ve finansal kiralama ayrımı ortadan kalkmakta, kolaylaştırıcı hükümler
dışında tüm faaliyet kiralamaları aktifleştirilerek finansal durum tablosuna alınmaktadır. Bunun
sonucunda işletmelerin finansal tabloları ve temel finansal oranlarında değişiklikler meydana gelmektedir.
IASB tarafından 2016 yılında yayınlanan UFRS 16 Kiralamalar Standardı, 1 Ocak 2019 tarihinden
itibaren uygulanmaya başlamıştır ve aynı tarihte ülkemizde de yürürlüğe girmiştir. Bu çalışmanın
amacı, BİST’ e kayıtlı ve geçiş hükümleri uyarınca ilk uygulama sonuçlarını UFRS 16’nın etkilediği
kalemler ve finansal tablolarını karşılaştırmalı olarak sunan işletmelerin finansal tablo ve dipnotlarını
inceleyerek; yeni standardın, işletmelerin finansal tablolarında ve temel finansal oranlarında meydana
getirdiği değişimi tespit etmektir. BİST’te işlem gören işletmelerin 2019 yılı finansal raporlarının incelenmesi
sonucunda 44 tanesinin karşılaştırmalı finansal tablolarını sundukları tespit edilmiştir. Yapılan
Bağımlı Örneklem T-Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi sonucunda analize konu edilen şirketlerin,
VÖK (Vergi Öncesi Kâr), FVÖK (EBIT-Faiz ve Vergi Öncesi Kâr)’leri ve kaldıraç oranları ile kârlılık
oranları üzerinde önemli değişimler meydana geldiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

UFRS 16, Faaliyet Kiralaması, UFRS 16’nın Finansal Tablolara Etkisi, UFRS 16’nın Finansal Oranlara Etkisi

Kaynakça

• Acar M., Temiz H. ve Aktaş R. (2017). UMS 17 kiralama işlemleri standardının UFRS 16’ya geçişin finansal tablolar üzerinde etkisi: Borsa İstanbul örneği, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(3), 592-623.
• Altıntaş A.T. ve Türel A. (2016). Kiralama ile ilgili yeni muhasebe modelinin finansal tablolara etkileri, Seçmeler 2016, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü, Yayın No:75, 131-132. Altunışık R., Coşkun R., Bayraktaroğlu S. ve Yıldırım E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri SPSS uygulamalı, 6. Baskı, Sakarya: Sakarya Kitabevi. Baştürk R. (2016). Bütün örnekleriyle SPSS örnekli nonparametrik istatistiksel yöntemler, 3. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Bursal M. (2019). SPSS ile temel veri analizleri, 2. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Díaz J.M. ve Ramirez C.Z. (February 2018). The impact of IFRS 16 on key financial ratios: A new methodological approach, Accounting in Europe, 15(1), 105-133.
• Duke J.C., Su J. H. ve Su Y. (2009). Operating and synthetic leases: Exploiting financial benefits in the post-enron era, Advanced in Accounting, 25(1), 28-39.
• Fülbier R. U., Silva, L. J. ve Pferdehirt H. M. (2008). Impact of lease capitalization on financial ratios of listed German companies, Schmalenbach Business Review, V:60, 122-144.
• IASB (2016). Effect analysis: IFRS 16 leases, London: IFRS Foundation, (Çevrimiçi), https://www.ifrs.org/-/media/project/leases/ifrs/published-documents/ifrs16-effects-analysis.pdf , 30.8.2019.
• Imhoff, E. A., Lipe R. ve Wright D. (March 1991). Operating leases: Impact of constructive capitalization, Accounting Horizons, 5(1), 51-63.
• Imhoff, E. A., Lipe R. ve Wright D. (June 1997). Operating leases:Income effects of constructive capitalization, Accounting Horizons, 11(2), 12-31.
• Karataş, M. (2019). TFRS 16 kiralamalar: Yenilenen kiralama muhasebesi, açıklama ve örneklerle işletmelere olası etkileri, Yayın No:177, İstanbul: İSMMMO Yayınları.
• KGK, (2018). TFRS 16 Kiralamalar, https://www.kgk.gov.tr/
• Lee, B. D., Paik G. ve Yoon S.W. (2014). The effect of capitalizing operating leases on the immediacy to debt covenant violations, Journal of Accounting and Finance, 14(6), 44-70.
• Marşap, B. ve Yanık S. (Ekim 2018). IFRS 16 kapsamında kiralama işlemlerinin finansal raporlamaya etkisinin incelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:80, 23-42. DOI: 10.25095/mufad.465900.
• Norman, G. (2010). Likert scale, levels of measurement and the “laws” of statistics, Adyances in Health Science Education, V:15, 625-632.
• Pamukçu, A. (2010). Bilanço dışı finansman yöntemleri ve muhasebeleştirme işlemleri, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 29(2), 479-494.
• Parlak, N. ve Akdoğan H. (Eylül 2019). Faaliyet kiralama işlemlerinin eski UMS 17 ve yeni UFRS 16 standartlarına göre karşılaştırmalı incelenmesi: BİST imalat sektörü üzerine bir araştırma, Muhasebe ve Denetime Bakış, Sayı:58, 63-82.
• Sarı, E.S., Altıntaş A.T ve Taş N. (2016). The effect of the IFRS 16: Constructive capitalization of operating leases in the Turkish retailing sector, Journal of Business, Economics and Finance, 5(1), 138-147.
• Seçer İ. (2015) SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi, 2. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Wong, K. ve Mahesh J. (2015). The impact of lease capitalization on financial statements and key ration: Evidence from Australia, Australian Accounting, Business and Finance Journal, 9(3), 27-44.