DENETİMDE GÜÇLÜ BİR ARAÇ “BENFORD YASASI”: KAMU İDARESİ HESAPLARINDA BİR UYGULAMA

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 70, 183 - 208, 15.09.2023

Merve Kıymaz Kıvraklar , Reyhan Ersoy Can

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1229872

Cited By: 1

Öz

Geleneksel denetim yöntemleri, dijital çağın gereksinimlerini, tek başına karşılayamamaktadır. Denetimde çağın hızına yetişilmesi ve dijitalleşme sonucu daha da yetkin hale gelen hilekarların bir
adım önünde durulması önem arz etmektedir. Benford Yasası, temelde sayısal bir analiz tekniğidir ve bilişim teknolojileri ile birleştirildiğinde güçlü bir denetim aracına dönüşmektedir. Denetçiyi hedefe hızlıca yönlendirerek usulsüzlüklere karşı elini güçlendirmekte bu da denetçinin; zaman, dikkat ve maliyet gibi sınırlı kaynaklarını doğru alanlara sarf etmesine hizmet etmektedir. Denetim araçları üzerine yapılan her bir uygulama çalışması usulsüzlük örneklerini çeşitlendirmekte, her bir vaka incelemesi de sinyalleri öngörmemize yardımcı olacak ipuçları derlemektedir. Güncel denetim araçları ile yapılan uygulamalar sayesinde denetim araçlarının kullanılabilirliği artmaktadır. Bu amaçla çalışmada, bir kamu idaresi hesaplarına ait veriler analiz edilmiş, Benford Yasasından sapan değerlerin ilişkili olduğu kayıtlar incelenmiş ve olası makul gerekçeleri araştırılmıştır. Sonuç olarak Benford Yasası ile kamu idarelerine has, olası usulsüzlük ve ihmallere örnek niteliğinde hedef bulgular elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Denetim, Benford Yasası, Kamu İdaresi.

Kaynakça

• Akkaş, M. (2007). Denetimde Benford Kanunu’nun Uygulanması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(9/1), 191-206.
• Alagöz, A. ve Ay, M. (2002). Muhasebe Denetiminde Benford Kanunu Temelli Dijital Analiz. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 59-76.
• Benford, F. (1937). The Law Of Anomalous Numbers. American Philosophical Society, 551-572.
• Boztepe, E. (2013). Benford Kanunu ve Muhasebe Denetiminde Kullanılabilirliği. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi(-Haziran), 73-83.
• Candan, A. (2021). A Contınuous Audıtıng Implementatıon Wıth Benford’s Law And Relatıve Dıscrepancıes To An Sme In Turkey, Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Carslaw, C. (1988). Anomalies in Income Numbers: Evidence of Goal Oriented Behavior. Accounting Review(63), 321-327.
• Collins, J. (2017). Using Excel and Benford’s Law to Detect Fraud. Journal of Accountancy(Nisan). 12 10, 2022 tarihinde https://www.journalofaccountancy.com/issues/2017/apr/excel-and-benfords-law-to-detect-fraud.html adresinden alındı
• Çakır, S. (2004). Muhasebe Hilelerinin Tespitinde İstatistiksel Yöntemler (Benford Yönteminin İrdelenmesi), Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çalış, Y., Keleş, E. ve Engin, A. (2014). Hilenin Ortaya Çıkartılmasında Bilgi Teknolojilerinin Önemi Ve Bir Uy-gulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi(63), 93-108.
• Çubukçu, S. (2009). Muhasebe Hilelerini Ortaya Çıkarmada Benford Modeli›nin İlk İki Basamak Yaklaşımı İle Kullanılması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi(3), 113-142.
• Drake, P. ve Nigrini, M. (2000). Computer Assisted Analytical Procedures Using Benford’s Law. Journal of Accounting, 127-146.
• Elitaş, C. (2002). Muhasebe Denetimi’nde Benford Kanunu. Vergi Sorunları Dergisi(170), 142-152.
• Erdoğan, M. (2001). Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkarılmasında Benford Yasası. Muhasebe ve Denetime Bakış(Ocak), 1-8.
• Erdoğan, M., Elitaş, C., Erkan, M. ve Aydemir, O. (2014). Muhasebe Hilelerinin Denetiminde Benford Yasası. Yalova: Gazi Kitapevi.
• Ertikin, K. (2017). Hile Denetimi: Benford Yasası’nın Bilgisayar Destekli Kullanımına Yönelik Bir Hizmet İşlet-mesi Örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi(19), 696-726.
• Hill, T. (1996). A Statistical Derivation of the Significant-Digit Law. Statisrical Science(10), 354-363.
• K. Tam Cho, W. ve Gaines, B. (2007). Breaking the (Benford) Law Statistical Fraud Detection in Campaign Finan¬ce. The American Statistician, 61(3), 218-223.
• Karabınar, S. ve Akyel, N. (2009). Hileler ve Muhasebe Denetimindeki Yeri. 1. Uluslararası Balkanlarda Tarih ve Kültür Kongresi, (s. 691-704).
• Karagün, V. ve Taşdemir, E. (2019). Benford Yasası’nın Denetimde Kullanımı ve Bir Uygulama. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 120-137.
• Kişilerden Alacaklar Genel Tebliği. (2004, 02 20). (16). Maliye Bakanlığı.
• Kıymaz Kıvraklar, M. ve Demirci, Ş. D. (2019). Benford Yasası’nın Mali Denetim Alanında Kullanımı Üzerine Uygulama. Muhaseb ve Vergi Uygulamaları Dergisi(12), 289-316.
• McConville, D. (1995). Benford’s Law Traps Check Fraud Perps. Corporate Cashflow(16).
• Milli Emlak Genel Tebliği. (2021). (407). Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı.
• Nasser, L. (Yöneten). (2020). Connected Season 4 Episode 1 [Sinema Filmi]. 11 11, 2022 tarihinde https://www. dizigom1.com/connected-1-sezon-4-bolum-hd/ adresinden alındı.
• Newcomb, S. (1881). Note on the Frequency of Use of the Different Digits in Natural Numbers. American Journal of Mathematics, 39-40.
• Nigrini, M. (1992). The Detection of Income Tax Evasion Thtough An Analysis of Digital Distributions, Doktora Tezi, University of Cincinnati Department of Accounting/Business Law, Cincinnati.
• Nigrini, M. (1996). A Taxpayer Compliance Application of Benford’s Law. Journal of the American Taxation Association, 72-91.
• Nigrini, M. (2012). Benford’s Law Applications for Forensic Accounting, Auditing, and Fraud Detection. New Jersey, USA: John Wiley & Sons, Inc.
• Nigrini, M. (2022). Using Benford’s Law to Reveal Journal Entry İrregularities. Journal of Accountancy(Eylül). https://www.journalofaccountancy.com/issues/2022/sep/using-benfords-law-reveal-journal-entry-irregularities. html adresinden alındı
• Öncü, M., Yücel, R. ve Özevin, O. (2018). Benford Analizi İle Muhasebe Denetimi: Kamu Hastaneleri Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi(80), 1-21.
• Özevin, O., Yücel, R. ve Öncü, M. A. (2020). Fraud Detecting With Benford’s Law: An Alternative Approach With BDS And Critic Values. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi(22), 107-126.
• Pimbley, J. (2014). Benford’s Law and the Risk of Financial Ffraud. Quant Perspetives, 1-7.
• Smith, A. (2001). Detecting Anomalies in Your Data Using Benford’s Law. SAS Users Group International 27, 1-6.
• Tutton, M. (1995). Lover of The Law of Numbers. CA Magazine, 128(Mayıs), 7.
• Türkyener, C. M. (2007). Benford Yasası ve Mali Deneimde Kullanımı. Sayıştay Dergisi, 112.
• Ulucan Özkul, F. ve Pektekin, P. (2009). Muhasebe Yolsuzluklarının Tespitinde Adli Muhasebecinin Rolü Ve Veri Madenciliği Tekniklerinin Kullanılması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi(4), 57-87.
• Yanık, R. ve Samancı, T. (2013). Benford Kanunu ve Muhasebe Verilerinde Uygulanmasına Ait Kamu Sektöründe Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 335-348.
• Yükseköğretim Kurulu. (2019). Doçentlik Değerlendirmesi ile Öğretim Üyeliğine Atanma Süreçlerinde Görev Alan Jüri Üyelerine Ödenecek Ücrete İlişkin Usul ve Esaslar.