BAĞIMSIZ ÇALIŞAN SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLERİN ELEKTRONİK MUHASEBE UYGULAMALARININ KULLANIMI ÜZERİNE İSTANBUL İLİNDE YAPILAN BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 70, 327 - 354, 15.09.2023

Halim Bursalı Mustafa Çanakçıoğlu

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1276012

Öz

Küreselleşen dünya ile birlikte gelişen teknolojiler sayesinde muhasebe alanında birçok yenilik
meydana gelmiştir. Muhasebe uygulamaları ile bilgisayar teknolojilerini entegre etmek, yani ilgili
alanda teknolojik dönüşümü gerçekleştirmek yeniliklerin başında gelmektedir. Türkiye’deki teknolojik
dönüşüm sürecinde bu yeni yönetim sisteminin en ön saflarında yer alan Hazine ve Maliye Bakanlığı,
mükelleflere daha iyi hizmet verebilmek ve tüm paydaşlara erişebilmek için yaptığı projeler kapsamında
fiziki olarak tutulan defter ve belgelerin tamamına yakınını internet ortamına taşımıştır. Bu kapsamda
çalışmada, İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasına kayıtlı bağımsız çalışan Serbest
Muhasebeci Mali Müşavirlerin, gelir idaresi öncülüğünde gerçekleştirilen elektronik muhasebe
uygulamalarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesini amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 351 anket gerçekleştirilmiş ve meslek mensuplarından toplanan cevaplar SPSS (Statistical Package for
the Social Sciences) paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Analizin temel bulgusu olarak, bilgi
teknolojilerinin de etkisiyle muhasebe alanındaki elektronik uygulamaların giderek yaygınlaşmasından
dolayı, mesleğin öneminin kısa sürede daha da artacağı tespit edilmiştir. Ayrıca ankete katılanlar,
mesleğin öneminin artmasına paralel olarak nitelikli eleman ihtiyacının da karşılanması gerektiğini
ve bu nedenle gelir idaresi ve meslek odaları tarafından verilen ilgili eğitimlerin sıklığının arttırılması
yönünde görüş bildirmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik, Dijitalleşme, Elektronik Muhasebe Uygulamaları, Elektronik Devlet, Gelir İdaresi Başkanlığı

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

BAŞTA DERGİNİN EDİTÖRÜ OLMAK ÜZERE DERGİDEKİ TÜM ÇALIŞANLARA EMEKELERİ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.

Kaynakça

• Allahverdi, M. ve Karaer, M. (2019). E-Dönüşümün muhasebe mesleği yeterlilikleri üzerindeki etkileri ve Türki-ye’de lisans düzeyi muhasebe eğitiminin mesleki yeterlilikler açısından analizi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(1), 246-273. http://dx.doi.org/10.31460/mbdd.424178.
• Ay, H. M. (2006). Türkiye’de kayıt dışı ekonomiyi önlemede bilgi ekonomisinin etkinliği ve gelir idaresinin rolü. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(11), 57-82.
• Basu, S. (2004). E-Government and developing countries: an overview. International Review of Law Computers and Technology, 18(1), 109-132.
• Bayraktar, C. ve Yıldırım, M. (2017). E-Belge sistemleri üzerine davranışsal tutum ve kullanım niyetlerinin incelenmesi: Karabük ili muhasebe meslek mensupları örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (75), 95-114. doi:10.25095/mufad.399884.
• Bekci, İ., Apalı, A. ve Engin, M. (2020). E-Dönüşümün Muhasebe Meslek Mensuplarında Memnuniyet Düzeyi: Bursa İli Örneği. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi (INIJOSS), 9(2), 579-596.
• Chen, Y.N., Chen, H.M., Huang, W. ve Ching, R.K.H. (2006). E-Government strategies in developed and develo-ping countries: an implementation framework and case study. Journal of Global Information Management, 14(1), 23-46.
• Çınar, O. ve Güney, S.(2012). Muhasebe meslek mensuplarının e-sorular hakkındaki görüşleri: Erzurum örneği. Ekev Akademi Dergisi, 16(50), 259-272.
• Çıtak, F. ve Derya Baskan, T. (2020). Muhasebe uygulamalarındaki elektronik gelişmelerin muhasebe meslek eti¬ğine etkisi: Kırıkkale ilindeki muhasebe meslek mensuplarının bakış açısı üzerine bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22 (Özel Sayı), 249-270. http://dx.doi.org/10.31460/mbdd.644344.
• Çimen, G. (2017). E-Maliye uygulamalarının vergilemede iktisadilik ilkesi ve vergi uyumuna etkisi: Tokat ili mu-hasebe meslek mensupları üzerine bir araştırma. International Journal of Public Finance, 2(1), 93-108.
• Deniz, F. ve Güngör Tanç, Ş. (2020). Muhasebe meslek mensuplarının muhasebe uygulamalarındaki e-dönüşüm sürecine ilişkin görüş ve beklentileri: Hatay ili örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 622-636.
• Elçin, R., Gerekan, B. ve Usta, M. (2018) E-Fatura, e-defter ve e-arşiv uygulamalarına geçiş sürecinde yaşanan sorunlar: serbest muhasebeci mali müşavirler üzerine bir araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 28(146), 13-42.
• Eş, A. ve Atasoy, A. (2022). Dijitalleşmenin muhasebe meslek mensuplarına etkisi: Ankara ili örneği. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi. 15(2), 247-279.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2015). 2014 Yılı Performans Programı. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No:199, Ankara.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (2021). 2020 Yılı Faaliyet Raporu. Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı, Yayın No: 387, Ankara.
• Gökçen, G. ve Özdemir, M. (2016). Türkiye’de muhasebe uygulamalarından e-defter ve e-fatura uygulaması. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(46), 137-154.
• Gönen, S. ve Solak, B. (2017). Maliye Bakanlığı e-dönüşüm sürecinin muhasebe meslek mensupları açısından değerlendirilmesine ilişkin bir alan araştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (76), 63-80.
• Gülten, S. (2018). Güncel Elektronik Muhasebe / Maliye Uygulamaları. Eskişehir Serbest Muhasebe¬ci Mali Müşavirler Odası. Eskişehir. Erişim adresi: http://www.esmmmo.org.tr/storage/file/4a050d7f42d-34418b4851ac006872115.pdf
• Karasioğlu, F. ve Garip, O. (2019). E-Muhasebe uygulamaları kapsamında güncel sorunlar ve çözüm önerileri: Karaman’da bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 433-446.
• Kefe, İ. ve Kanarığ, Z. (2019). Türkiye’de e-fatura başvuru süreci ve kullanımı. Uluslararası İktisadi ve İdari İn-celemeler Dergisi, 25, 165-178.
• Kurtcebe, E. ve Utku, M. (2020). Muhasebe ve vergi uygulamalarında e-dönüşüm: 509 nolu V.U.K. genel tebliği-nin ticari hayata etkileri. Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 3(1), 75-84.
• Mert, H, Güner, M. ve Duyar, G. (2022). Dijitalleşme sürecinin gelişimi ve muhasebe uygulamalarına etkileri yönünden İstanbul ilinde SMMM’ler üzerinde bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 66, 195-218. https://doi.org/10.55322/mdbakis.1055937.
• OECD, (2003). The E-Government Imperative. Available online at: https://read.oecd-ilibrary.org/governance/ the-e-government-imperative_9789264101197-en#page1
• Orkunoğlu Şahin, I. F. (2016). Elektronik vergilendirme (e-vergilendirme). Vergi Sorunları Dergisi, 334, 144-168.
• Öztürk, M.S. ve Çarıkçı, O. (2019). Elektronik muhasebe uygulamaları kapsamında geleceğin muhasebecileri üzerine bir araştırma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 1007-1026.
• Prybutok, V. R., Zhang, X. ve Ryan, S. D. (2008). Evaluating leadership, IT quality, and net benefits in an e-go-vernment environment. Information & Management, 45(3), 143-152. https://doi.org/10.1016/j.im.2007.12.004.
• Siddiquee, N.A. (2016). E-government and transformation of service delivery in developing countries: The Bang¬ladesh experience and lessons. Transforming Government: People, Process and Policy, 10 (3), 368-390. https:// doi.org/10.1108/TG-09-2015-0039.
• Small Sample Techniques. (December, 1960). The NEA Research Bulletin, Vol. 38, Publisher: Research Division, National Education Association, 1960.
• Stoltzfus K. (2004). Motivations for implementing e-government: An investigation of the global phenomenon. Proceedings of the 2005 National Conference on Digital Government Research, Digital Government Research Centre, 333-338.
• Şeker, Y. ve Hoş, S. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının dijital muhasebe uygulamalarını kullanımlarına iliş¬kin bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 953-972.
• Tektüfekçi, F. (2017). E-Dönüşüm sürecinde e-muhasebe uygulamaları: Türkiye örneği. Bilgi Ekonomisi ve Yö-netimi Dergisi, 12(1), 79-88.
• Tuğay, O. ve Güler, A. (2021). Elektronik muhasebe uygulamaları konusunda muhasebe meslek mensuplarının görüşleri: Isparta ilinde bir araştırma. Journal of Accounting and Taxation Studies, 14 (2), 695-726.
• Uğur, A. A. ve Çütcü, İ. (2009). E-Devlet ve tasarruf etkisi kapsamında VEDOP projesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(2), 1-20.
• Ulusan, H. ve Bozkurt, E. (2021). Yozgat’ta faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının e-fatura ve e-defter uygulamalarına karşı tutumları. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi. 14(1), 1-44.
• Uzun, E., Sezer, İ. ve Budak, E. K. (2022). Dijitalleşmenin muhasebe meslek mensuplarına etkileri: Şırnak ili örneği. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), 15-31.
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veri¬ler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28.
• Yanqing, G. (2010). E-government: Definition, goals, benefits and risks. International Conference on Manage-ment and Service Science. (MASS 2010) edited by Joseph J. Salvo, (ss.1-4), Wuhan: Ieee. doi:10.1109/ICM-SS.2010.5576557.