DEĞER İLİŞKİSİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: BIST’DE İŞLEM GÖREN FİRMALAR ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 75, 127 - 144, 14.05.2025

Meltem Altın

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1590012

Öz

Değer ilişkisi, hisse senedi getirileri veya fiyatlarının muhasebe verileriyle açıklanabilirliği olarak tanımlanmaktadır. Çalışmada, defter değerini, hisse başına kazancı ve işletme nakit akışlarını içeren muhasebe bilgileri ile Kurumsal Sosyal Sorumluluk (Corporate Social Responsibility-CSR) ve Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (Environmental, Social, and Governance-ESG) puanlarını içeren muhasebe dışı bilgilerin, hisse senedi fiyatları üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma, 2014-2023 yılları arasında Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören 169 firmayı kapsamaktadır. Ohlson’un (1995) modeline dayanan analizde, ilk modelde hisse başına kazanç ve defter değerinin hisse senedi fiyatları üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. İkinci model, işletme nakit akışlarını dahil ederek daha kapsamlı bir analiz sunarken; üçüncü model, CSR ve ESG puanları olan muhasebe dışı bilgilerin hisse senedi fiyatları üzerindeki etkisini ele almıştır. Çalışma sonuçları, hisse başına kazanç ve defter değerinin hisse senedi fiyatları üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisi olduğunu, işletme nakit akışlarının ise hisse senedi fiyatları üzerinde negatif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Muhasebe dışı bilgiler kapsamında, CSR ve ESG puanlarının hisse senedi fiyatları üzerinde pozitif bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Çalışma, muhasebe dışı bilgilerin (CSR ve ESG) finansal analizlere entegre edilmesiyle literatüre önemli bir katkı sağlaması beklenmektedir. Sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluğun piyasa değerleri üzerindeki etkisine odaklanan bu çalışma, yatırımcıların ve diğer paydaşların karar alma süreçlerine rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Değer İlişkisi, Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Çevresel Sosyal ve Yönetişim

VALUE RELEVANCE AND SUSTAINABILITY: A STUDY ON FIRMS LISTED ON BIST

Öz

Value relevance refers to the degree to which financial stateit information, such as accounting data, is useful in explaining or predicting stock prices or returns. This study examines the effects of accounting information, including book value, earnings per share, and operating cash flows, alongside non-accounting information, such as Corporate Social Responsibility (CSR) and Environmental, Social, and Governance (ESG) scores, on stock prices. This study covers 169 firms listed on Borsa Istanbul (BIST) during the period from 2014 to 2023. The first model, which is based on Ohlson's (1995) model, evaluates the impact of EPS and book value on stock prices. The second model provides a more comprehensive analysis by incorporating operating cash flows, while the third model addresses the effects of non-accounting information, specifically CSR and ESG scores, on stock prices. The study's results indicate that earnings per share and book value have a positive and significant impact on stock prices, while operating cash flows have a negative and significant effect on stock prices. In the context of non-accounting information, CSR and ESG scores were found to have a positive impact on stock prices. The study is expected to make a significant contribution to the literature by integrating non-financial information (CSR and ESG) into financial analyses. By focusing on the impact of sustainability and social responsibility on market values, the study aims to guide the decision-making processes of investors and other stakeholders.

Anahtar Kelimeler

Value relevance, Corporate Social Responsibility, Environmental, Social, and Governance.

Kaynakça

• Ahmadi, A., & Bouri, A. (2018). The accounting value relevance of earnings and book value: Tunisian banks and financial institutions. International Journal of Law and Management, 60(2), 342-354.
• Altıntaş, H., & Kassourı, Y. (2021). Petrol fiyatları, parasal ve döviz kuru şoklarının hisse senedi fiyatlarına asimetrik etkisi: Türkiye için NARDL. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4), 1388-1410.
• Amir, E., Harris, T. S., & Venuti, E. K. (1993). A comparison of the value-relevance of U.S. versus Non-U.S. GAAP accounting measures using Form 20-F reconciliations. Journal of Accounting Research, 31, 230–264.
• Asl, M. R. T., & Oflas, A. (2021). UFRS Uygulanma sürecinde hisse senedi piyasa değeri ile hisse başına kazanç ve hisse senedi defter değeri arasındaki ilişki (BİST 50’ye dayalı bir uygulama). Muhasebe Enstitüsü Dergisi, (64), 71-84.
• Ateş, S. (2021). Kurumsal sosyal performansa piyasa tepkisi: BIST örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (90), 149-164.
• Barth, M. E., Beaver, W. H., & Landsman, W. R. (2001). The relevance of the value relevance literature for financial accounting standard setting: Another view. Journal of Accounting and Economics, 31(1–3), 77–104.
• Beloskar, V. D., & Rao, S. N. (2023). Did ESG save the day? Evidence from India during the COVID-19 crisis. Asia-Pacific Financial Markets, 30(1), 73-107.
• Berk, I., Guidolin, M., & Magnani, M. (2023). New ESG rating drivers in the cross‐section of European stock returns. Journal of Financial Research, 46, S133-S162.
• Bouattour, A., Kalai, M., & Helali, K. (2024). The non-linear relationship between ESG performance and bank stability in the digital era: new evidence from a regime-switching approach. Humanities and Social Sciences Communications, 11(1), 1-17.
• Cheng, B., Ioannou, I., & Serafeim, G. (2014). Corporate social responsibility and access to finance. Strategic management journal, 35(1), 1-23.
• Cheng, C. & Yang, S. (2003). The incremental information content of earnings and cash flows from operations affected by their extremity. Journal of Business Finance & Accounting, 30(1-2), 73-116.
• Çalışan, C., & Erdem, B. (2021). Muhasebe bilgi kalitesinin sermaye piyasalarına etkisi: BIST-50 üzerine bir uygulama. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 134-141.
• Ding, W., Levine, R., Lin, C., & Xie, W. (2021). Corporate immunity to the COVID-19 pandemic. Journal of financial economics, 141(2), 802-830.
• Düzer, M., & Önce, S. (2018). Effect of disclosures on sustainability performance indicators on financial performance: An application in BIST. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(1), 93-117.
• Eccles, R. G., Ioannou, I., & Serafeim, G. (2012). The impact of a corporate culture of sustainability on corporate behavior and performance. National Bureau of Economic Research.
• Ertuğrul, M. (2017). Muhasebe verilerinin değer ilişkisinin farklı sermaye yapılarına göre zaman içindeki değişimi: MİST ülkeleri analizi. Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Fatemi, A., Glaum, M., & Kaiser, S. (2018). ESG performance and firm value: The moderating role of disclosure. Global finance journal, 38, 45-64.
• Friede, G., Busch, T., & Bassen, A. (2015). ESG and financial performance: aggregated evidence from more than 2000 empirical studies. Journal of sustainable finance & investment, 5(4), 210-233.
• Gökten, S., & Atalay, B. (2019). Bilanço dışı varlıkların muhasebe bilgisinin değer ilgililiği üzerindeki etkisi: Türkiye’ye özgü bulgular. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(2), 271-288.
• Gökten, S., Başer, F., & Yalçın, İ. S. (2017). F-skor göstergelerinin hisse senedi değeri üzerindeki etkisinin defter değerinin aracılık rolü çerçevesinde incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(4), 837-857.
• Gör, Y., & Tekin, B. (2019). BİST-100 endeksinde muhasebe karları ve hisse senedi fiyatları ilişkisi üzerine bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 229-240.
• Güvemli, B., Taysı, K., & Saygı, N. (2021). Nakit akışlarının hisse senedi getirileri ve özkaynak karlılığı üzerindeki etkileri: Türkiye sigorta endeksi örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 233-248.
• Haisyah, N., Hendarmin, R., & Pebriani, R. A. (2024). The Influence of Good Corporate Governance and Disclosure Corporate Social Responsibility towards Mining Sector Company Value. International Journal of Community Service & Engagement, 5(1), 1-5.
• Haisyah, N., Hendarmin, R., & Pebriani, R. A. (2024). The Influence of Good Corporate Governance and Disclosure Corporate Social Responsibility towards Mining Sector Company Value. International Journal of Community Service & Engagement, 5(1), 1-5.
• Harrison, J. S., & van der Laan Smith, J. (2015). Responsible accounting for stakeholders. Journal of Management Studies, 52(7), 935-960.
• Harrison, J. S., & Wicks, A. C. (2013). Stakeholder theory, value, and firm performance. Business ethics quarterly, 23(1), 97-124.
• Kalyoncu, C. (2019). Entelektüel sermayenin firma değerine etkisinin Ohlson ve Vaic modelleri ile sınanması: BİST 100 üzerine bir uygulama. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• Karataş, A., & Aren, S. (2008). Vekalet teorisi ve bilgi asimetrisi problemi. Güncel Yönetim ve Organizasyon Yaklaşımları. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Kaya, A. and Öztürk, M. (2015). Muhasebe kârları i̇le hisse senedi fiyatları arasındaki i̇lişki: bi̇st firmaları üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (67), 37-54.
• Kaya, İ., & Özçelik, H. (2023). Nakit akış bilgilerinin değer ilişkisi: BİST üzerine bir araştırma Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 16(1), 57-75.
• Kefe, İ. (2023). BİST Sürdürülebilirlik 25 Endeksi yer alan işletmelerin kurumsal sosyal sorumluluk performansı üzerine bir inceleme. Business & Management Studies: An International Journal, 11(3), 799-823.
• Khan, M., Serafeim, G., & Yoon, A. (2016). Corporate sustainability: First evidence on materiality. The accounting review, 91(6), 1697-1724.
• Kılıç, Y., Buğan, M. F., & Özbezek, B. D. (2016). Asymmetric information and signaling theory: Panel causality approach on the relationship between dividends and earnings. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(4), 1132-1145.
• Kim, S., & Li, Z. (2021). Understanding the impact of ESG practices in corporate finance. Sustainability, 13(7), 3746.
• Korkmaz, Ö., & Karaca, S. S. (2013). Firma performansını etkileyen faktörler ve Türkiye örneği. Ege Akademik Bakış, 13(2), 169-179.
• Kulal, A., Abhishek, N., Dinesh, S., & Divyashree, M. S. (2023). Impact of environmental, social, and governance (ESG) factors on stock prices and investment performance. Macro Management & Public Policies, 5(2).
• Kurtaran, A. (2014). Hisse senedi değerlendirme yöntemlerinin yatırım kararlarındaki başarısının değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (13), 155-168.
• Li, M. (2024). A Study of the Relationship Between ESG Performance and Firm Valuation. Advances in Economics, Management and Political Sciences, 74, 259-267.
• Li, S., Yin, P., & Liu, S. (2022). Evaluation of ESG ratings for Chinese listed companies from the perspective of stock price crash risk. Frontiers in Environmental Science, 10, 933639.
• Liu, J., Nissim, D., & Thomas, J. (2007). Is cash flow king in valuations?. Financial Analysts Journal, 63(2), 56-68.
• Mbabazize, M., Daniel, T., Claude, M., and Shukla, J. 2015. Reporting of non-financial ınformation and ıts ımpact on the decision taken in private ınstitutions in rwanda: Case study northern province. International Journal of Small Business and Entrepreneurship Research, 2(3), 57-71.
• Menike, M. G. P. D., & Prabath, U. S. (2014). The impact of accounting variables on stock price: evidence from the Colombo Stock Exchange, Sri Lanka. International Journal of Business and Management, 9(5), 125.
• Mirza, A., Malek, M., & Abdul-Hamid, M. A. (2019). Value relevance of financial reporting: Evidence from Malaysia. Cogent Economics & Finance, 7(1), 1651623.
• Moalla, M., & Dammak, S. (2023). Corporate ESG performance as good insurance in times of crisis: lessons from US stock market during COVID-19 pandemic. Journal of Global Responsibility, 14(4), 381-402.
• Mostafa, W. (2016). The incremental value relevance of cash flows and earnings affected by their extremity: UK evidence. Management Research Review, 39(7), 742-767.
• Nguyen, D. D. & Nguyen, C. V. (2020). The impact of operating cash flow in decision-making of ındividual ınvestors in Vietnam’s stock market. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7 (5), 019 – 029.
• Nguyen, H. A., & Dang, T. T. G. (2023). Accounting reform and value relevance of financial reporting from non-financial listed firms on the Vietnam stock market. Cogent Business & Management, 10(2).
• Özcan, G. & Karter, Ç. (2020). The causal relationship between oil prices and stocks prices in turkey: boostrap rolling window approach. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 7(2), 105-114.
• Penman, S. H., & Yehuda, N. (2009). The pricing of earnings and cash flows and an affirmation of accrual accounting. Review of Accounting Studies, 14, 453-479.
• Puspa, D. F., Nazaruddin, I., Muslim, R. Y., & Minovia, A. F. (2023). Relevance of earnings value, book value, and operating cash flow in manufacturing companies in Indonesia. Journal of Accounting and Investment, 24(1), 120-136.
• Qureshi, M. A., Kirkerud, S., Theresa, K. & Ahsan, T. (2020). The impact of sustainability (environmental, social, and governance) disclosure and board diversity on firm value: The moderating role of industry sensitivity. Business Strategy and the Environment, 29(3), 1199-1214.
• Schiehll, E., & Kolahgar, S. (2021). Financial materiality in the informativeness of sustainability reporting. Business Strategy and the Environment, 30(2), 840-855.
• Sertkaya, B., & Songur, M. (2021). Türkiye’de hisse senedi fiyatları ile reel döviz kuru arasındaki ilişki: Simetrik ve asimetrik nedensellik analizi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 396-412.
• Shakil, M. H. (2022). Environmental, social and governance performance and stock price volatility: A moderating role of firm size. Journal of Public Affairs, 22(3), e2574.
• Suroso, S., Siahaan, A. P. U., Br., R. Purba, Sari, A. K. & Rusiadi. (2018). Influence of Accounting and non-accounting information on credit decision. International Journal of Civil Engineering and Technology, 9(12), 526-535.
• Şişmanoğlu, E., Karayiğit, D. T., & Karabınar, S. (2020). Vekalet teorisi kapsamında ortaya çıkan vekalet maliyetlerinin muhasebesi ve raporlanması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 13(3), 975-987.
• Uğur, A., & Bingöl, N. (2020). Hisse senedi ve döviz kuru ilişkisinin yönü: Türkiye üzerine bir araştırma. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 624-636.
• Vortelinos, D., Menegaki, A. N., & Alexiou, S. (2024). The relationship between credit rating and environmental, social, and governance score in banking. Economies, 12(6), 152.
• Wang, C. (2024). The Relationship between ESG Performance and Corporate Performance-Based on Stakeholder Theory. In SHS Web of Conferences (Vol. 190, p. 03022). EDP Sciences.
• Yoo, W., Mayberry, R., Bae, S., Singh, K., He, Q. P., & Lillard Jr, J. W. (2014). A study of effects of multicollinearity in the multivariable analysis. International journal of applied science and technology, 4(5), 9.
• Zumente, I., & Bistrova, J. (2021). ESG importance for long-term shareholder value creation: Literature vs. practice. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 7(2), 127.