Çok Kültürlü Eğitimin Yenilenen Sosyal Bilgiler Öğretim Programına Yansımaları

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 3, 500 - 516, 06.12.2020

Ülkü Ulukaya Öteleş

https://doi.org/10.17860/mersinefd.701866

Cited By: 7

Öz

Günümüzde siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik sebeplerle yapılan göçler demografik yapıyı da etkilemiştir. Böylelikle farklı dile, dine ve ırka mensup bireylerin birlikte yaşaması kaçınılmaz bir durum haline gelmiş, dünya ülkeleri küreselleşmeye başlamıştır. Bu durum dünyanın pek çok ülkesinde kozmopolit bir yapı ortaya çıkarmıştır. Bu yapı çok kültürlülük olarak da ifade edilmektedir. Çok kültürlülük aynı toplum içerisinde farklı kültürel grupların bir arada yaşaması olarak tanımlanabilir. Böylesi bir yapıya sahip toplumlarda farklı kültürlere yönelik ön yargılar, olumsuz tutum ve davranışlar çeşitli sorunlara yol açabilir. Bu sorunların çözümüne yönelik atılacak önemli adımlardan birisi bireylere küçük yaşlardan itibaren verilecek çok kültürlü eğitimdir. Çok kültürlülük kavramının eğitim boyutunu yansıtan çok kültürlü eğitim; farklı ırk, etnik yapı ve sosyal gruplardan oluşan tüm öğrenciler için eğitim imkânlarının eşit olmasını, öğrencilerin işbirliği içerisinde çalışmasını ve farklı kültürlere karşı empati yeteneği geliştirebilmesini savunan bir eğitim yaklaşımıdır. Çok kültürlülüğün eğitim ve öğretim sürecine yansıtılabileceği en temel derslerden biri Sosyal Bilgiler dersidir. Bu çalışmanın amacı yenilenen Sosyal Bilgiler öğretim programında çok kültürlü eğitim anlayışının yer alma durumunu ortaya koymaktır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında nitel araştırma yöntemlerinde doküman analizi kullanılmıştır. Bu doğrultuda 2017 yılında yayımlanıp 2018 yılında tekrar revize edilen Sosyal Bilgiler öğretim Programı incelenmiştir. Araştırma bulguları yenilenen Sosyal Bilgiler öğretim programında çok kültürlü eğitime ilişkin kavramlara, ifadelere yer verildiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, , çok kültürlü eğitim, doküman analizi

Kaynakça

• Açıkalın, M. (2010). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar Çok Kültürlü ve Küresel Eğitim. Elemantary Education Online, 9 (3), 1226-1237. Http://İlkogretimonline. Org.Tr/Vol9say3/V9s3m31.Pdf1 Adresinden 20 Şubat 2020 Tarihinde Edinilmiştir.
• Akbıyık, Y., (2012). Osmanlıdan Türkiye’ye Tarih Toplum Siyaset, (Birinci Basım), Ankara: Semih Ofset.
• Akhan, O., & Yalçın, A. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Çok kültürlü Eğitimin Yeri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 23-46.
• Başbay, A., & Bektaş, Y. (2010). Çok Kültürlülük Bağlamında Öğretim Ortamı ve Öğretmen Yeterlikleri. Eğitim ve Bilim, 34(152).
• Coşkun, M. K. (2012). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Tutumları (İlahiyat-Eğitim Dkab Karşılaştırması). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 34
• Çatlak, H. İ., Yiğit, E. Ö. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarına Empati Becerisi ve Farklılıklara Saygılı Olma Değerinin Kazandırılmasında Storyline Yönteminin Etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (4).
• Demir, S. (2012). Çok Kültürlü Eğitimin Erciyes Üniversitesi Öğretim Elemanları İçin Önem Derecesi. Turkish Studies7(4), 1453-1475.
• Demircioğlu, E. ve Özdemir, M. (2014). Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, (15) 1: 211-232.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Anı Yayıncılık.
• Ertürk, S. (1998). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan.
• Fergeson, L. (2008). Çok Kültürlülüğe Giriş, Future Worlds Center, Editör: Yiannis Laouris, Nicoisa, Cyprus.
• Gay, G. (1994). A Synthesis Of Scholarship İn Multicultural Education. 13 Ocak 2020 Tarihinde Http://Www.Ncrel.Org/Sdrs/Areas/İssues/Educatrs/Leadrshp/Le0gay.Htm Adresinden Alınmıştır.
• Gürel, D. (2013). İlköğretim Öğretmenlerinin Çok Kültürlü Eğitim Tutumları İle Çok Kültürlü Kişilik Özelliklerinin İncelenmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kostova, S. Ç. (2009). Çok Kültürlü Eğitim: Bulgaristan Örneği, Kaygı Dergisi, 12, 217-230.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018), Sosyal Bilgiler Öğretim Programı, 01.02. 2020 tarihinde http://mufredat. meb. gov. tr/Program Detay. aspx.
• Parekh, B. (2000) Rethinking Multiculturalism, Cultural Diversity And Political Theory. London Palgrave
• Polat, S. (2009). Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Kişilik Özellikleri, International Online Journal Of Educational Sciences. 1 (1), 154-164.
• Sözen, E., ve Ada, S. (2005). 2018 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programlarının (SBDÖP) Karşılaştırılması. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 6(1), 53-71.
• Turan, R. (2018). 2017 İlkokul ve Ortaokul Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 19, 295-328.
• Ünlü, İ. ve Örten, H. (2013). Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlülük ve Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Algılarının İncelenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 21, 287-302.
• Yılmaz, Ö. (2011). Öğretmen ve Gençlik Çalışanları İçin Barış Eğitimi Rehberi. Http://Www.Kayadcommunitycenter.Com/Kayad-Life-Tr.Pdf Adresinden 17 Şubat 2020 Tarihinde Alınmıştır.