Öz
Nonce word is lexicalized when word, appropriate to the context of that moment, is not available in mental lexicon within mutual speech situation or written language, if available, when it cannot be called out of lexicon because of various psychological reasons such as failing to remember and being tired in consequence of aesthetic concerns. If birth of word is recorded within the process of nonce formation whether it will live or not can be observed. In case language speakers start adopting nonce word it is called as neologism and it will be a candidate for lexicon of standard language within the process of lexicalization. In this study, formation processes of nonce words compiled from spoken or written language situations have been tried to be classified by being described in morphological, semantic and pragmatic levels. In the same time, these kinds of descriptions will show which principles and parameters are important in daily words and terms that will be formed by presenting ways of lexicalization of Turkish such like actual word. In this parallel, ways of lexicalization of words that language speakers adopt intuitively will also be understood.
Anahtar Kelimeler
Nonce formation Nonce word Neologism Institutionalized Lexicalization.
Kaynakça
- Aksan, D. (1999). Anlambilim (Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi). Ankara: Engin Yayınevi.
- Aksan, Y. et al. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In Proceedings of the Eight International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2012). İstanbul. Turkiye. Erişim adresi: http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html.
- Bachielli, R. (2010). Our Worries About ‘Nonce’ (Something more than a terminological problem). Linguae & Rivista di Lingue e Culture Moderne (I/2010), 83-90.
- Bauer, L. (1983). English Word-Formation. Cambridge: Cambridge University Press. Brinton, L. J. ve Traugott, E. C. (2005). Lexicalization and Language Change. Cambridge: Cambridge University Press.
- CDO (2012). Cambridge Dictionaries Online. http://dictionary.cambridge.org (Erişim tarihi: 25.04.2012).
- Ege, P. (2011). Sözdizimsel ve Biçimbilgisel Gelişim. S. S. Topbaş (Ed.) içinde, Dil ve Kavram Gelişimi, (109-122). Ankara: Kök Yayıncılık.
- Fernández-Domínguez, J. (2009). Productivity in English Word-formation (An approach to N + N compounding). Bern: Peter Lang.
- Fischer, R. (1998). Lexical Change in Present-Day English (A Corpus-based Study of the Motivation, Institutionalization, and Productivity of Creative Neologisms). Tübingen: Gunter Narr Verlag.
- GTS (2012). Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.org.tr (Erişim tarihi: 14.06.12)
- Haspelmath, M. (2002). Understanding Morphology. London: Arnold.
- Herbst, T. (2010). English Linguistics (A Coursebook for Students of English). Berlin / New York: Mouton de Gruyter.
- Katamba, F. (1993). Morphology. London: Mcmillan.
- LDOCE (2012). Longman Dictionary of Contemporary English. www.ldoceonline.com. (Erişim tarihi: 25.04.2012).
- OALD (2012). Oxford Advenced Learner’s Dictionary. oxfordlearnersdictionaries.com (Erişim tarihi: 25.04.2012).
- Štekauer, P. ve Lieber, R. (2005). Handbook of Word-Formation. Dordrecht: Springer. TTAS (2012). Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü. http://tdkterim.gov.tr/ttas/ (Erişim tarihi: 14.06.2012).
- Uzun, N.E. (2006). Biçimbilim (Temel Kavramlar). İstanbul: Papatya Yayıncılık.
Öz
Sözel karşılıklı konuşma ortamında veya yazılı dilde, o anın bağlamına uygun sözcüğün zihinsel sözlükçede (mental lexicon) bulunmaması, bulunuyor ise estetik kaygılar nedeniyle; hatırlayamama, yorgun olma gibi farklı psikolojik nedenlerden dolayı sözlükçeden çağrılamaması durumlarında üretilir anlık sözcük (nonce word). Anlık oluşum (nonce formation) sürecinde sözcüğün doğumu kaydedilirse yaşayıp yaşamayacağı da gözlemlenebilir. Dil konuşucuları, anlık sözcüğü benimsemeye başlarsa yeni sözcük (neologism) olarak adlandırılır ve sözlükselleşme (lexicalization) süreci içerisinde ölçünlü dilin sözlüğüne aday olur. Bu çalışmada; sözlü, az da olsa yazılı dil ortamlarından derlenen anlık sözcüklerin oluşum süreçleri; biçimbilimsel, anlambilimsel ve edimbilimsel düzlemlerde betimlenerek sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Bu tür betimlemeler, aynı zamanda, Türkçenin doğal sözcük (actual word) benzeri sözcük türetme yollarını göstererek türetilecek gündelik sözcük ve terimlerde hangi ilke ve değiştirgenlerin önemli olduğunu gösterecektir. Buna koşut, dil konuşucularının sezgisel olarak benimseyebilecekleri sözcükleri türetebilme yolları da anlaşılabilecektir.
Anahtar Sözcükler: Anlık oluşum, Anlık sözcük, Yeni sözcük, Yerleşikleşme, Sözlükselleşme
Anahtar Kelimeler
Anlık oluşum Anlık sözcük Yeni sözcük Yerleşikleşme Sözlükselleşme
Kaynakça
- Aksan, D. (1999). Anlambilim (Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi). Ankara: Engin Yayınevi.
- Aksan, Y. et al. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In Proceedings of the Eight International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2012). İstanbul. Turkiye. Erişim adresi: http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html.
- Bachielli, R. (2010). Our Worries About ‘Nonce’ (Something more than a terminological problem). Linguae & Rivista di Lingue e Culture Moderne (I/2010), 83-90.
- Bauer, L. (1983). English Word-Formation. Cambridge: Cambridge University Press. Brinton, L. J. ve Traugott, E. C. (2005). Lexicalization and Language Change. Cambridge: Cambridge University Press.
- CDO (2012). Cambridge Dictionaries Online. http://dictionary.cambridge.org (Erişim tarihi: 25.04.2012).
- Ege, P. (2011). Sözdizimsel ve Biçimbilgisel Gelişim. S. S. Topbaş (Ed.) içinde, Dil ve Kavram Gelişimi, (109-122). Ankara: Kök Yayıncılık.
- Fernández-Domínguez, J. (2009). Productivity in English Word-formation (An approach to N + N compounding). Bern: Peter Lang.
- Fischer, R. (1998). Lexical Change in Present-Day English (A Corpus-based Study of the Motivation, Institutionalization, and Productivity of Creative Neologisms). Tübingen: Gunter Narr Verlag.
- GTS (2012). Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.org.tr (Erişim tarihi: 14.06.12)
- Haspelmath, M. (2002). Understanding Morphology. London: Arnold.
- Herbst, T. (2010). English Linguistics (A Coursebook for Students of English). Berlin / New York: Mouton de Gruyter.
- Katamba, F. (1993). Morphology. London: Mcmillan.
- LDOCE (2012). Longman Dictionary of Contemporary English. www.ldoceonline.com. (Erişim tarihi: 25.04.2012).
- OALD (2012). Oxford Advenced Learner’s Dictionary. oxfordlearnersdictionaries.com (Erişim tarihi: 25.04.2012).
- Štekauer, P. ve Lieber, R. (2005). Handbook of Word-Formation. Dordrecht: Springer. TTAS (2012). Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü. http://tdkterim.gov.tr/ttas/ (Erişim tarihi: 14.06.2012).
- Uzun, N.E. (2006). Biçimbilim (Temel Kavramlar). İstanbul: Papatya Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 13 Mayıs 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 10 Sayı: 1 |
