TIBB-I NEBEVÎ HADİSLERİNİN BAĞLAYICI OLUP OLMAMASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 353 - 379, 30.12.2019

Saffet Sancaklı

Öz

Hz. Peygamber’in (s.a.s) tıbb-ı nebevi hadislerinin
çok geniş bir yelpazede ve değişik alanlarda yer aldığı ve sayılarının hayli
çok olduğu bilinmektedir. Bu tür hadislerin pek çok kişinin dikkatini çektiğini
ve uygulama alanının ne olabileceği konusunda da değişik algıların olduğu
görülmektedir. Dolayısıyla bu hadisler analiz edildiğinde hiçbir ayırım yapılmaksızın
hiçbir kategorizeye tabi tutulmadan hepsine eşit mesafede bulunup
bulunulmayacağı konusunun irdelenmesi gerekmektedir. Bu bağlamda Hz.
Peygamber’in hadislerinin vahiyle olan ilişkisi, onun beşer kimliği ve tıbb-ı nebevi hadislerinin evrenselliği
ve yerelliği gibi bir takım hususlar da gündeme gelmekte olup dolayısıyla  bu konuların ilmi perspektiften bakılarak tetkik
edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmamızda bol örnekler vererek bu konular analiz
edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

tıb

Kaynakça

• Aclûnî. Keşfü’l-Hafâ ve Müzîlü’l-İlbâs Ammâ İştehera mine’l-Ehâdisî alâ elsineti’n-Nâs. 3. Baskı. Dâru İhyâi’t-Tûrâsi’l-Arabî. 1352/1933.
• Ahmed Nâim - Kâmil Mirâs. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercümesi ve Şer- hi. D.İ.B.Y.. Ankara: 1975.
• Ataseven, Asaf. Tıbb-ı Nebevî. Diyanet Dergisi, Peygamberimiz (s.a.v.) özel sayısı, 25/ 4, (1989): 98.
• Atmaca Veli. “Hadislerde Hastalık ve Sağlık Anlamında Kullanılan Genel Kavramla”. Hadis Tedkikleri Dergisi, 8/1, (2010): 3-5.
• Atmaca, Veli. “Tıbb-ı Nebevî Edebiyatının Doğuşu ve Gelişmesi (Bibliyografya Deneme- si)”. Hikmet Yurdu, 6:11, (2013): 39- 74.
• Saffet SANCAKLI•377 Atmaca, Veli. “Tıp ve Tıbb-ı Nebevi Hakkında Muasır Çalışmalar (Bibliyografya Denemesi)”. Fırat Ü. İlahiyat Fak. Dergisi, 16:1, (2011): 45- 70.
• Bahçeci Muhittin. Pegamberlik ve Peygamberler. İstanbul: Türdav Basım Yayım, 1977.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammaed b. İsmail. Sahîh-i Buhârî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1982.
• Canan İbrahim. Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi. Ankara: Akçağ Yayınları, 1988.
• Cevad Ali. Tarihu’l-Arab Kable’l-İslam. Bağdat: 1959.
• Dârimî, Abdullah b. Abdirrahman. Sünenü’d-Dârimî. Thk., es-Seyyid Abdullah Hâşim, Pakistan: 1984.
• Demirci Kadir. “İbn Kayyim’in Tıbbu’n-Nebevi’sinde İsnad ve Delalet Problemi”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11/ 2, (2009): 53.
• Denizkuşları, Mahmut. Peygamberimiz ve Tıp. İstanbul: Marifet Yayınları, 1981.
• Dönmez Mustafa. “Ebû Nuaym ve Et-Tıbbu’n-Nebevî İsimli Eseri Üzerine”. Uludağ Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi 16/1, (2007): 345-346.
• Dönmez, Mustafa. “el-Ehâdîsü’t-Tıbbiye Beyne’l-Vahyi’l-İlâhî ve’t-Tıbbü’t-Tecrübî”. Avrupa İslam Üniversitesi İslam Araştırmaları = Islamic University of Europa Jo- urnal of Islamic Research. 2/3, (2009): 165-178.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistânî. Sünen-i Ebî Dâvûd. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Elbânî. Silsiletü’l- Ehâdîsi’z- Zaîfe ve’l- Mevzûa. Riyad: Mektebetü’l- Maarif, 1412/1992.
• Erul, Bünyamin. Sahâbenin Sünnet Anlayışı. Ankara: D.V.Y., 1999.
• Fazlurrahman. İslam Geleneğinde Sağlık ve Tıb. Terc., A.Bülent Baloğlu-A.Çiftçi. Anka- ra: Ankara Okulu Yayınları, 1997.
• Hakim en-Nîsâbûrî. el-Müstedrek. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, trs.
• Has Polat. Peygamberimizden (s.a.s) Günümüze Beslenme. İzmir: T.Ö.V. Yayınları, 1991.
• Hattâbî. A’lâmü’l Hâdis. Thk. Muhammed b. Sa’d b. Abdirrahman es-Suûdî. Mekke: Merkezü İhyâi’t-Türâsi’l -İslâmî, 1409-1988.
• İbnü’l-Cevzî. Kitâbü’l- Mevzûât. Thk. Abdurrahman Muhammed Osman. Darü’l-Fikr, 1403/1983.
• İbn Hacer Askalânî. el-İsâbe fî Temyîzi's – Sahâbe. Beyrut: Dâru Sâdır, 1328.
• İbn Haldun. Mukaddime. Terc., S. Uludağ. İstanbul: Dergah Yayınları, 1982.
• İbn Hişâm Abdülmelik b. Hişam. es-Sîretü’n-Nebeviyye. Beyrut: Dâru’l-Haber, 1995.
• İbn Kayyım el-Cevziyye. el-Menârü’l Münîf fi’s-Sahîh ve’d-Daîf. Thk. Abdülfettah Ebû Gudde. Kahire: Mektebetü İbn Teymiye. trs.
• İbn Kayyım el-Cevziyye. Zâdü’l Meâd. Thk. Şuayb el-Arnavûd - Abdülkadir el- Ar- navûd, Abdülkadir el- Arnavûd. Mektebetü’l- Menâri’l- İslâmi, 1407/1987.
• İbn Kuteybe Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim. Te’vîlü Muhtelifi’l- Hadîs, Dâru’l-Ceyl. Lübnan: 1393/1972.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh el-Kazvînî. Sünen. Thk., M.F. Abdülbâkî. Dâru’l-Fikr. trs. İbn Sa’d. Tabâkâtü’l-Kübrâ. Beyrut: Dâru Sâdır, 1985.
• Işıcık, Yusuf. “Hz.Peygamber’in Din ve Dünya Anlayışı”, Dünden Bugüne İslâm Dünya- sında Zihniyet Değişiklikleri ve Çağdaşlaşma Problemleri Sempozyumu. Bursa: 1990.
• Kâdî İyâd. Şifâ-i Şerif. Terc. N. Erdoğan-H.S.Erdoğan. İstanbul: Çile Yayınları, 1980.
• Karacabey Salih. Hadis Vahiy Münasebeti ve Tıbla İlgili Hadisler Hakkında Hattâbî’nin Görüşleri. U.Ü.İ.F.D., 4/4, Bursa: (1992): 223.
• Karaman Hayrettin. Bağlayıcılık Bakımından Rasûlullah’ın Davranışları tebliğindeki tartışmalara verilen cevaplar. Hz.Peygamber ve Âile Hayatı sempozyumu, İstan- bul: İlmi Neşr., (1989): 160-164.
• Küçük Raşit. Tıbb-ı Nebevi Literatürü Üzerine Bir Deneme. İlim ve Sanat, (1985): 3/ 7-8.
• Mevdudi. Sünnetin Anayasal Niteliği. Terc., Ahmed Asrar. İstanbul: Bengisu Yayınları, 1997.
• Mevdudi. Tarih Boyunca Tevhid Mücadelesi ve Hz. Peygamber’in Hayatı. Terc. Ahmed Asrar. İstanbul: Pınar Yayınları, 1985.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. Haccâca el-Câmiu’s-Sahîh. Thk., M.F.Abdülbâkî. Lüb- nan: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1375/1956.
• Muhammed Ebû Şehbe. Sünnet Müdafaası. Terc. M. Görmez., M. E. Özafşar. Ankara: Rehber Yayınları, 1990.
• Muhammed Gazalî. Fakihlere ve Muhaddislere Göre Nebevî Sünnet. Terc, Ali Özek. İstanbul: İslami Araştırmalar, 1992.
• Muhammed Hamidullah. İslam Peygamberi. Terc., M.S.Mutlu, S.Tuğ. İstanbul: İrfan Yayınları, 1969.
• Nevevî, Ebû Zekeriyya, Yahya b. Şeref. Sahihu Müslim bi Şerhi’n- Nevevî. Beyrut: Da- rü’l- Ma’rife, 1997.
• Nureddin Itr. es-Sünnetü’l-Mutahhara ve’t-Tehaddiyat. Halep: 1986.
• Okiç, Muhammed Tayyib. Bazı Hadis Meseleleri Üzerinde Tedkikler. İstanbul: A.Ü.İ.F.Y., 1959.
• Oruçhan Osman. Hadis ve Bilim. Ankara: T.D.V.Y., 2011.
• Serahsî, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed. Usûlü’s-Serahsî. İstanbul: Kahraman Yayınları, 1984.
• Sıddıki, M. Zübeyr. “İslam Hukukunda Hadis’in Yeri”. A.Ü.İ.F.D., Terc. M.Esat Kılıçer. Ankara: (1964): 12/115.
• Suyûtî. el-Leâliu’l-Masnûa. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, 1996.
• Şah Veliyyullah ed-Dihlevî. Huccetullâhi’l-Bâliğa. Terc. M. Erdoğan. İstanbul: İz Yayın- ları, 1994.
• Saffet SANCAKLI•379 Şevkânî. el-Fevâidü’l-Mecmûa fi’l- Ehâdîsi’l -Mevzûa. Thk. Abdurrahman b. Yahya.Kahire: Matbaatu’s- Sünneti’l-Muhammediyye, 1380/1960.
• Ünal,Yavuz. Hadisleri Tesbitte Yöntem Sorunu. Samsun: Etüt Yayınları, 1999.
• Yardım Ali. Peygamberimizin Şemâili. İstanbul: Erkam Yayınları, 1998.
• Yeniel Necati-Kayapınar Hüseyin. Sünen-i Dâvûd Tercüme ve Şerhi. Şâmil İstanbul: 1987.
• Yıldırım Enbiya. Hadiste Metin Tenkidi. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2009.
• Yusuf el-Kardâvî. Sünneti Anlamada Yöntem. Terc. Bünyamin Erul. İstanbul: Rey Ya- yınları, 1991.
• Zehebî. et-Tıbbu’n-Nebevî. 3. baskı, Beyrut: 1990.