Piyasa İslamı: Neoliberalizm Suretinde İslam

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 117 - 120, 30.07.2019

İlknur Ekiz Ataşer

Öz

Bugün
İslam dünyasında farklı bir dinsel uyanışın yaşandığı görülmektedir. Piyasa İslamı denilen bir kavram ortaya
atılmış ve İslam’ın neoliberal politikalarla nasıl şekil değiştirdiği
gösterilmiştir. Yazar Mısır’da, Endonezya ve Türkiye’de yaşanan İslam’ın
özellikle kültürel anlamda müzikten, kılık kıyafete ve örtünme şekillerine
kadar farklı olduğunu anlatırken diğer yandan sınıflaşma ve batılılaşma
karşısında İslam ülkelerinin siyaset ve ekonomi ilişkisinin nasıl neoliberalizm
altında şekillendiğini anlatmak istemiştir. Yazar eski geleneksel İslami
örgütlenmeden bir kopuşun olduğunu söyler. Yazar bunun sebepleri ve
sonuçlarından genel olarak şöyle bahseder: “ Parti benzeri ulusal düzeyde
faaliyet gösteren geleneksel siyasal örgütlenmelere pek rağbet etmeyen ve belli
bir hareket serbestisine sahip olmayı yeğleyen yeni İslami aktörler boy
göstermeye başlamışlardır: militan yanını bir kenara atmış veya atmaya çalışan
hatipler, yorumcular, uzmanlar, Batı siyasi modernitesinin kurum ve
figürleriyle “barışmış” İslamcı yazarlar, münevverler, manevi ve ahlaki değer
savunucuları,  İslami TV programı
yapımcıları ve sunucuları, İslami medyatikler, sohbet toplantıları hatipleri,
İslami eğilimli, kutsala vurgu ve dünyevi şöhret arasında gidip gelen müzik
grupları, sanatçılar, şarkıcılar...” (sf.: 18 ) Yazar burada kullandığı
İslamcılık ve İslamlaşma kavramlarını kendince şöyle ayrı anlam ifade ettiğini
söylüyor: İslamcılık Müslüman Kardeşlerin kurucusu Hassan al-Banna’nın
şekillendirdiği, kamusal alanda dini referansların yeniden hakim kılınması ve
batı modernitesine alternatif bir sosyal hareketken, İslamlaşma dinsel
pratiklerin ve simgelerin kamusal alandaki görünürlüğünün artması olarak ifade
ediliyor. 

Anahtar Kelimeler

neoliberalizm, piyasa

Kaynakça

• Haennı, P. (2014) Piyasa İslamı: İslam Suretinde Neoliberalizm, Çev. Levent Ünsaldı, Ankara: Heretik yayınları