MİRASÇILIKTAN ÇIKARMANIN MÜTESELSİL SORUMLULUĞA ETKİSİ

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 2, 297 - 320, 24.07.2025

Uğur Doğru

Öz

Türk Miras Hukuku’ndaki yasal mirasçılık zümre sistemine göre belirlenmektedir. Zümre sistemine göre, yasal mirasçılık esas itibariyle yakın hısımlıktan uzak hısımlığa göre belirlenir. Her ne kadar yasal mirasçılık zümre sistemine dayansada, mirasbırakanın hısımlık bakımından yakın olan kimselerle manevi bağları daha güçlüdür. Aile bağı olarak ifade edilen bu durumun mirasçı tarafından sarsılması halinde, artık mirasçının korunması gereken bir menfaatı kalmaz. Bu durumu öngören kanun koyucu, mirasbırakana, saklı paylı mirasçısını mirastan çıkarma olanağı vermiştir. Cezai mirasçılık olarak ifade edilen bu durumda, mirasbırakan TMK m. 510’da sayılan sebeplere dayanarak, saklı paylı mirasçısını mirastan çıkarabilir. Böylece saklı paylı mirasçı artık mirasçı olma sıfatını kaybeder.Mirasçılıktan çıkarma koruma amacıyla da mümkündür. Koruma amacıyla mirasçılıktan çıkarmada, mirastan çıkarılan kişi, mirasçılık sıfatını kaybetmez, sadece saklı payının yarısını alır. Bununla birlikte, TMK m. 641 uyarınca, mirasçılar tereke borçlarından müteselsil olarak sorumludurlar. Başka bir deyişle, mirasbırakanın alacaklıları, yasal mirasçılardan her birine borcun tamamı için başvurabilir. Mirasçılıktan çıkarma, mirasçılık sıfatını etkilediğinden dolayı müteselsil sorumluluğa da etki eder.Bu açıdan bakıldığında etkisini yasal mirasçılar, mirasçılıktan çıkarılan kişi ve mirasbırakanın alacaklıları bakımından farklı şekilde gösterir.

Anahtar Kelimeler

Mirasçılıktan Çıkarma , Cezai Mirasçılıktan Çıkarma , Koruyucu Mirasçılıktan Çıkarma , Müteselsil Sorumluluk , Mirasçıların Müteselsil Sorumluluğu

Kaynakça

• Antalya, Gökhan ve İpek Sağlam. Miras Hukuku, C. III. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Baygın, Cem. Türk Miras Hukukunda Alacaklıların Korunması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2005.
• Berki, Şakir. “Türk Miras Hukukunun Esasları”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11/3 (1954): (ss. 174-221).
• Çubukgil, Rıza. “Mirastan Adi Iskatın Hukuki Mahiyeti ve Sebepleri”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7/3-4 (1950): (ss. 441-467).
• Çubukgil, Rıza. “Medenî Kanunumuzda Mirastan Adi İskatın Hüküm ve Neticeleri”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8/3-4 (1951): (ss. 595-609).
• Dinç, Yasemin Maraşlı. Miras Hukukunda Külli Halefiyet İlkesi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Dural, Mustafa ve Turgut Öz. Miras Hukuku, C.IV. İstanbul: Filiz Kitabevi, 2024.
• Eren, Fikret ve İpek Yener Aktürk. Türk Miras Hukuku, Ankara: Legem Yayınevi, 2024.
• Gönen, Doruk. “Cezai Mirasçılıktan Çıkarmanın Amacı ve Cezai Mirasçılıktan Çıkarmaya Tabi Kişilerin Kapsamı”. Prof. Dr. Hasan Erman’a Armağan. İstanbul: Der Yayınları, 2015: (ss. 327-340).
• Günay, Erhan. Miras Hukukundan Mirasçıların Sorumluluğu ve Alacaklıların Korunması. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019.
• İmre, Zahit ve Hasan Erman. Miras Hukuku. İstanbul: Der Yayınları, 2024.
• İnan, Ali Naim, Şeref Ertaş ve Hakan Albaş. Miras Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2024.
• Kartal, Dilşah Büşra. “Yargıtay Kararları Işığında Mirasçılıktan Çıkarmanın Geçerlilik Şartları”. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 30/2 (2022): (ss. 605-636).
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Miras Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi, 2021.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip. Miras Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1987.
• Kocar, Serra. Türk Miras Hukukunda Mirasçıların Birlikte Sorumluluğu. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2024.
• Kulaklı, Emrah. “Yasal Bir Hakkın Kullanılması Cezaı Mirasçılıktan Çıkarılma Sebebi Teşkil Eder Mi?”. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7/2 (2021): (ss. 289-307).
• Oğuzman, Kemal. Miras Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi, 1995.
• Özdemir, Hayrunnisa. “Mirasçıların Murisin Borçlarından Dolayı Sorumluluğu”. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuku Fakültesi Dergisi, 16/1-2 (2012): (ss. 191-223).
• Serozan, Rona ve Baki İlkay Engin. Miras Hukuku ve Tamamı Çözümlü Pratik Çalışmalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2024.
• Şenocak, Zarife. “Cezai Iskat ve Cezai Iskatın Hükümleri”. Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan, Ankara, 1998: (ss. 421-429).
• Tongsir, Ferit. “Mirastan Iskat ve Mahrumiyet Müesseleri Hakkında Düşünceler”. İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2/2 (1958): (ss. 247-266).
• Tuor, Peter, Schnyder, Bernhard, Schmid Jörg ve Rumo-Jungo, Alexandra. Das Schweizerische Zivilgesetzbuch. 13. Auflage, Zürich-Basel-Genf, 2009.
• Turan Başara, Gamze. “Mirasçıların Tereke Borçlarından Sorumluluğu Bağlamında Mirasbırakanın Kefalet Borcundan Sınırlı Sorumluluk”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 71 (2022): (ss. 1099-1123).
• Weibel, Thomas. Das Ende der Solidarhaftung der Erben. Basel-Genf-München: Helbing&Lichtenhahn Verlag, 2002.
• Yağcı, Kürşad. Cezai Mirasçılıktan Çıkarma (Cezai Iskat). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2013.