Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi (Munzur Health Science Journal) Yayın Etiği Komitesi (COPE) ve Uluslararası Tıp Dergisi Editörleri Konseyi (ICMJE) tarafından belirlenen etik kriterlere ve yönergeleri uygulamaktadır. Bu kriterler, yazarlar, editörler ve hakemler için etik yayıncılık uygulamalarını sağlamak üzere bir rehber görevi görmektedir.
Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi, yazarlar, editörler, hakemler, okuyucular, yayımcılar ve araştırmacılar dahil olmak üzere iç ve dış paydaşların, bilimin doğru ve tarafsız ilerlemesini teşvik etmek için aşağıda belirtilen etik sorumlulukların eksiksiz bir şekilde yerine getirmesini beklemektedir. Aşağıda belirtilen etik kriterler ve sorumluluklar, COPE tarafından geliştirilen kılavuz ve politikalara dayanmaktadır.


Yazarların Etik Sorumlulukları:
Yazarların çalışmalarını yayımlanmak üzere gönderme süreci boyunca aşağıdaki etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir:
• Yayımlanmak üzere gönderilen makalenin özgünlüğü sağlanmalıdır.
• Aynı makale birden fazla dergiye gönderilmemelidir.
• Daha önce herhangi bir dergi, toplantı, konferans, kongre vb. oturumlarda sunulan tam metin yeni bir makale olarak sunulmamalıdır.
• Yayımlanmak üzere gönderilen makalenin başka bir yerde yayımlanmadığından emin olunmalıdır.
• Sorumlu yazar ve ortak yazarların makaleye önemli katkılarının olduğundan emin olunarak haksız yazarlık ve hediye yazarlık önlenmelidir.
• Yayımlanmak üzere gönderilen makalenin mevcut ve olası çıkar çatışmaları açıklanmalıdır.
• Makalede açıklanan araştırmanın kapsamına uygun bir etik komitesi tarafından onaylandığını, kurumsal izinlerin alındığını ve katılımcılardan bilgilendirilmiş onamın alındığını açıklanmalıdır.
• Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda Laboratuvar Hayvanlarının Bakımı ve Kullanımı Kılavuzu yönergelerine uyulmalıdır.
• Referanslar doğru ve eksiksiz bir şekilde verilerek atıfta bulunulmalıdır.
• Makalede araştırma sonucunda üretilenler dışında metin, tablo, şekil, görsek ve ölçekler için gerekli durumlarda yazarlardan ve telif hakkı sahiplerinden yazılı izin alınmalıdır ve makale içerisinde bu bilgi paylaşılmalıdır.
• Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi tarafından talep edildiğinde editör kuruluna talep edilen veriler ve bilgiler sağlanmalıdır.
• Makale kabul edildikten veya yayımlandıktan sonra yazar ekleme, yazar çıkarma ve yazar sıralamasında değişiklik talep edilmemelidir.
• Yayımlanmak üzere gönderilen makalenin kabul öncesi, kabul sonrası veya yayımlandıktan sonra etik ihlal tespit edilmesi halinde dergi editörlerine hızlı bir şekilde bildirilmelidir ve gerekli durumlarda düzeltme yapılması ve makalenin geri çekilmesi için dergi editörleri ile iletişime geçilmelidir.


Editörlerin Etik Sorumlulukları:
Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi baş editör, editör, yardımcı editörler, teknik editörler, yayın editörleri, alan editörleri ve istatistik editörlerinin Yayın Etiği Komitesi (COPE) aracılığıyla kamuya açık olan COPE Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri için En İyi Uygulama Kılavuzu ve COPE Dergi Editörleri için En İyi Uygulama Kılavuzu'nda belirtilen aşağıdaki etik sorumluluklara uymaları beklenmektedir:
• Okuyucuların ve yazarların bilimsel bilgi ihtiyaçlarını ve talepleri karşılanmaya çalışılmalıdır.
• Derginin sürekli iyileşmesi ve gelişmesi sağlanmalıdır.
• Dergide yayınlanan makalelerin bilimsel kalitesi arttırılmaya çalışılmalıdır.
• Editoryal süreçlerin tamamında akademik ahlak ve dürüstlüğü korunmalıdır.
• Etik standartlara ve mülkiyet haklarına taviz vermeden uyulmalıdır.
• Açıklama veya düzeltme gerektiren konularda açık ve şeffaf bir şekilde hareket edilmelidir.
Okuyucularla İlişkiler
• Editörler, araştırmacıların, okuyucuların ve uygulayıcıların tamamının beceri, bilgi ve beklentilerini göz önünde bulundurarak kararlar almalıdır.
• Yayımlanan çalışmaların mevcut literatüre anlamlı bir şekilde katkıda bulunmasını ve özgünlüğünü korumasını sağlamak hedeflenmelidir.
• Araştırmacılardan, okuyuculardan ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimler dikkate alınmalı ve soru veta önerilere açık, yapıcı ve bilgilendirici cevaplar verilmelidir.
Yazarlarla İlişkiler
• Editörler, derginin kapsamına ilişkin gönderinin özgünlüğü, önemi, açıklığı, geçerliliği ve alakalılığına dayanarak kararlar almalıdır.
• Editörler, gönderide önemli eksiklikler olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına geçmelidir.
• Editör, dergiye gönderilen makaleleri derginin yazım kuralları, çalışmanın önemi ve özgünlüğü açısından değerlendirmeli ve ilk gönderim aşamasında makaleyi reddetmeye karar verirse, bunun nedenini yazarlara açık ve tarafsız bir şekilde bildirmelidir. Bu süreçte, makalenin dil bilgisi, noktalama ve/veya stil ve biçim (kenar boşlukları, uygun atıf vb.) temelinde revize edilmesine karar verilirse, yazarlara bu konuda bilgi verilmeli ve gerekli revizyonları yapmaları için kendilerine zaman tanınmalıdır.
• Editörler, çalışmada önemli yapısal kusurlar bulunmadığı sürece hakemlerin olumlu önerilerini göz önünde bulundurmalıdırlar.
• Yeni editörler, önemli eksikler olmadığı sürece kendinden önce görev alan editörler tarafından alınan kararları değiştirmemelidir.
• Editörler, "kör hakem incelemesi ve değerlendirme süreçlerini" eksiksiz bir şekilde uygulandığını takip etmelidirler.
• Yazarlar, açıklayıcı, açık ve yapıcı geri bildirim almalıdır.
• Yazarlar makalelerinin durumu hakkında bilgi talebinde bulunduklarında, çift kör inceleme sürecini aksatmayacak şekilde bu durum hakkında bilgi almalıdırlar.
Hakemlerle İlişkiler
• Gönderilen araştırmanın içeriğiyle ilgili uzmanlığa sahip hakemler seçilmelidir.
• Değerlendirme süreci boyunca hakemlere gerekli bilgiler ve rehberlik sağlanmalıdır.
• Yazarlar ve hakemler arasındaki olası çıkar çatışmaları takip edilmelidir.
• Çift kör inceleme süreçlerinde hakemlerin anonimliği sağlanmalıdır.
• İncelemeciler bilimsel, tarafsız ve nesnel değerlendirmeler yapmaya teşvik edilmelidir.
• İncelemecilerin makale takibi sırasındaki performansını iyileştirmeyi amaçlayan politikalar geliştirilmelidir.
• Önyargılı ve bilimsel olmayan incelemeler önlenmelidir.
Editör Kurulu İle İlişkiler
• Editör Kurulu üyelerinin yayın politikalarına, belirlenmiş süreçlere ve yönergelere uyması sağlanmalıdır.
• Editör Kurulu üyeleri yayın politikaları ve gelişmeler hakkında bilgilendirilmelidir.
• Editör Kurulu üyelerinin gönderileri ele alırken bağımsızlık ve tarafsızlıklarını korumalarını sağlanmalıdır.
• Yeni Editör Kurulu üyeleri uygun kriterlere göre seçilmelidir.
• Gönderilere Editör Kurulu üyeleri atanırken uzmanlık göz önünde bulundurulmalıdır.
• Editör Kurulu ile düzenli iletişim sağlanmalıdır.
• Dergiyi iyileştirmek ve yayın politikalarını geliştirmek için Editör Kurulu ile toplantılar düzenlenmelidir.
Dergi Sahibi ve Yayıncı ile İlişkiler
• Editör ve yayıncı arasındaki ilişki editoryal bağımsızlık ilkesine dayanmalıdır.
• Editörler ve yayıncı arasındaki anlaşmaya uygun olarak, editoryal kararlar bağımsız kalmalı ve yayıncı veya dergi sahibinin etkisinden uzak olmalıdır.
Editoryal ve Çift Kör Tahkim Süreçleri: Editörlerin, derginin yayın yönergelerinde belirtilen "Kör Tahkim ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulaması gerekir. Bu nedenle, editörler her makalenin tarafsız, adil ve zamanında bir şekilde incelenmesini sağlamalıdır.
Kalite Güvencesi: Editörler, dergide yayınlanan her makalenin yayın politikalarına ve uluslararası standartlara uymasını sağlamalıdır.
Kişisel Bilgilerin Korunması: Editörler, incelenen makalelerdeki konular veya görsellerle ilgili kişisel verileri korumaktan sorumludur. Konular tarafından herhangi bir onay belgesi sağlanmazsa gönderileri reddetmelidirler. Ayrıca, editörler yazarların hakemlerin ve okuyucuların kişisel bilgilerini korumasını sağlamalıdır.
Etik Kurul, İnsan ve Hayvan Hakları: Editörler, değerlendirme altındaki çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamalıdır. Deneysel araştırma içeren çalışmalar için etik kurul onayı yoksa, editörler çalışmayı reddetmekten sorumludur.
Olası Kötüye Kullanım ve Suistimale Karşı Önlemler: Editörler, olası kötüye kullanım veya yetkinin kötüye kullanılmasına karşı önlem almakla yükümlüdür. Editörler, şikayetler hakkında kapsamlı ve nesnel bir soruşturma yürütmenin yanı sıra, bu tür sorunlarla ilgili bulguları paylaşmalıdır.
Akademik Dürüstlüğün Sağlanması: Editörler, çalışmalardaki hataların, tutarsızlıkların veya tutarsızlıkların derhal düzeltilmesini sağlamalıdır.
Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması: Editörler, yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet haklarını korumaktan ve hem derginin hem de yazarların haklarını olası ihlallere karşı savunmaktan sorumludur. Ek olarak, editörler yayınlanan makalelerin içeriğinin diğer yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmesini önlemek için gerekli adımları atmalıdır.
Tartışmada Netlik: Editörler dergide yayınlanan çalışmalara yönelik sağlam temelli eleştirileri dikkate almalı ve bu tür eleştirilere karşı yapıcı bir tutum benimsemelidir. Eleştirilen çalışmaya yanıt verme fırsatı verilmelidir. Olumsuz sonuçlar sunan çalışmalar göz ardı edilmemeli veya hariç tutulmamalıdır.
Şikayetler: Editörler, hakemlerden veya okuyuculardan gelen şikayetleri ele almalı ve ayrıntılı ve bilgilendirici bir şekilde yanıt vermelidir.
Politik ve Ticari Endişeler: Editörlerin bağımsız karar alma süreçleri dergi sahibi, yayıncı veya herhangi bir politik veya ticari faktörden etkilenmemelidir.
Çıkar Çatışması: Editörler, hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını dikkate alarak yayın sürecinin tarafsızlığını ve bağımsızlığını sağlamaktan sorumludur.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları:
• Hakemler yalnızca kendi uzmanlık alanlarındaki makaleleri kabul etmelidir.
• Hakemler değerlendirmeleri gizli ve tarafsız bir şekilde yapmalıdır.
• Bir hakem değerlendirme süreci sırasında bir çıkar çatışması algılarsa, dergi editörünü bilgilendirmeli ve makaleyi incelemeyi reddetmelidir.
• İncelemeciler, incelemeyi tamamladıktan sonra gizlilik ilkelerine uygun olarak inceledikleri makaleyi imha etmelidir (inceleyiciler, makalenin yayınlanmasından sonra yalnızca son yayınlanmış halini kullanabilirler).
• İncelemeciler, ulusal, cinsiyet, din, politik veya ekonomik kaygıların incelemelerini etkilemediğinden emin olarak içeriği nesnel olarak değerlendirmelidir.
• İncelemeciler, düşmanca, iftira niteliğinde veya hakaret olarak görülebilecek kişisel yorumlardan kaçınarak makaleyi yapıcı ve saygılı bir şekilde incelemelidir.
• Hakemler değerlendirmelerini zamanında ve etik kurallara uygun olarak tamamlamalıdır.


Yayımcının Etik Sorumlulukları:
• Yayıncı, Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi’ne gönderilen makalelerle ilgili tüm süreçlerden sorumludur. Bu çerçevede karar alma, politik veya ekonomik çıkarlardan uzak olarak editörlere bırakılmaktadır.
• Yayıncı, derginin editoryal bağımsızlığına saygı duyar ve bunu kabul eder.


Etik Olmayan Davranışların Dergiye Bildirilmesi:
Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi tarafından belirlenen yukarıda belirtilen etik kriter ve sorumluluklar dışında herhangi bir etik olmayan davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen iletişim bilgileri bölümünde yer alan e-posta adreslerinden bize ulaşınız.


Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Davranışlar:
• İntihal: Başkalarının özgün fikir, yöntem, veri veya eserlerini bilimsel kurallara uygun atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendine aitmiş gibi göstermek.
• Sahtecilik: Bilimsel araştırmada gerçekte var olmayan veya üzerinde oynanmış verileri kullanmak.
• Çarpıtma: Araştırma kayıtlarını veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya malzemeleri kullanılmış gibi göstermek, destek sağlayan kişi veya kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek.
• Yeniden yayınlama: Akademik görevlendirme ve terfilerde çoğaltılmış yayınları ayrı yayınlar olarak sunmak.
• Salam-Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını çalışmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygunsuz bir şekilde parçalara ayırmak, bu parçaları birden fazla tura çıkararak akademik görevlendirme ve terfilerde ayrı yayınlar olarak sunmak.
• Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dahil etmek veya aktif katkısı olanları dahil etmemek, yazarların sıralamasını uygunsuz ve meşru bir sebep olmaksızın değiştirmek, yazarların isimlerini kaldırmak. Sonraki yayınlarda aktif katılımı olanlar, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak adını yazarlar arasına katmak.
• Destek alınarak yapılan çalışmalar sonucu yapılan yayınlarda destekleyen kişi, kurum veya kuruluşları ve katkılarını açıklamamak.
• Kaynak olarak sunulmamış veya savunulmamış tez veya çalışmaları yazar(lar)ının izni olmaksızın kullanmak.
• İnsanlar ve hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarda hasta haklarına saygıyı gözetmemek, hayvan sağlığına ve ekolojik dengeye zarar vermek, gerekli izinleri almamak.
• Bilimsel araştırma için sağlanan veya tahsis edilen kaynakları, mekanları, tesisleri ve cihazları amacı dışında kullanmak.
• Akademik görevlendirme ve yükseltmelerde bilimsel araştırma ve yayınlarla ilgili olarak yanlış veya yanıltıcı beyanlarda bulunmak.


Yayın Politikası:

Yayın Değerlendirme ve Kabul Süreci
Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi’ne gönderilen her makale, öncelikle editörler tarafından yazım kalitesi, bilimsel değer, özgünlük, intihal ve etik açısından değerlendirilir. Bu kriterleri karşılamayan makaleler reddedilir ve daha ileri değerlendirmeye alınmaz. Bu kriterlere uyan makaleler, öncelikle yardımcı editörler/ teknik editörler tarafından makale biçimlendirme yönergelerine uygunluk açısından incelenir.
Bu aşamayı geçen makalelere öncelikle istatistik editörü ve ardından alan editörleri atanır. Bu editörler, makaleleri ilgili alanlarda uzman iki bağımsız hakeme gönderir. Hakemlerin ve yazarların kimlikleri gizli tutulur. Hakemlere makaleyi değerlendirmeye istekli olduklarını teyit etmeleri için 15 gün süre verilir. Makaleyi değerlendirmeyi kabul eden hakemler için değerlendirme süresi genellikle 30 gündür. Bu süreç alan editörleri tarafından yönetilir ve izlenir. Bir hakem değerlendirmeyi reddederse yeni bir hakem atanır.
İki olumlu hakem raporu olan makaleler için editör kurulu, alan editörüyle birlikte yayın sürecine geçer. Çakışan hakem raporları (olumlu ve olumsuz) durumunda, makalenin yayınlanıp yayınlanmayacağına karar vermek için üçüncü bir hakeme danışılır. Yazarlara gerekli düzeltmeleri göndermeleri için 30 gün süre verilir. Düzeltilen yazı Dergipark sistemine yüklenmelidir.
Tüm işlemler elektronik olarak yürütülür. Editör kurulu, kabul edilen makalenin derginin hangi sayısında yayınlanacağına karar verir. Kabul edilen makaleler sırasıyla mizanpaj, dil editörü tarafından yazım ve dil bilgisi hatalarının düzeltilmesi ve son okuma aşamalarından geçer. Makale inceleme ve yayın süreci ortalama 4-6 ay içinde tamamlanır.


Geri Çekme
Sorumlu yazar, ön değerlendirme aşamasında makaleyi geri çekebilir.
Makaleler değerlendirme veya yayın aşamalarında geri çekilemez.
Bir makale yayımlandıktan sonra, yazarlar geri çekme sürecinde dergi editörüyle iş birliği yapmalıdır. Bir yazar yayımlanmış bir makaleyi geri çekmek isterse, makale başlığını, geri çekme nedenlerini ve her yazardan imzalı bir beyanı iletişim bölümünde yer alan e-posta ile dergiye göndermelidir. Editör kurulu, geri çekme bildirimini aldıktan sonra 30 gün içinde bir yanıt verecektir.

İntihal Politikası
İntihal, kasıtlı veya kasıtsız olsun etik dışı bir davranıştır. Çalışmaların kaynak göstermeden başka kaynaklara benzetilmesi ve bu şekilde yayınlanması etik dışı olduğu gibi bir suçtur ve kabul edilemez. Yayın Kurulu, dergiye gönderilen çalışmalarla ilgili intihal, referans manipülasyonu ve veri sahteciliği iddia ve şüphelerine karşı COPE kurallarına uygun hareket edebilir.

Ücret Politikası
Makalelerin değerlendirilmesi ve yayımlanması için herhangi bir ücret alınmaz. Yazarlara dergide yayımlanan makaleler için ödeme yapılmaz.

Çıkar Çatışması
Editörler, çıkar çatışmalarını önlemek adına değerlendirme sürecinde birbirleriyle herhangi bir ilişkisi olabilecek kişileri bir araya getirmekten kaçınmalıdır. Makaleler hakkında son kararı veren editörlerin, karar verilecek konularla hiçbir kişisel, profesyonel veya mali bağlantısı olmamalıdır. Makalelerinin etik ilkeler çerçevesinde değerlendirilmesi ve bağımsız bir sürecin yürütülmesi için kişiler, Yayın Kurulu'na olası çıkar çatışmaları hakkında bilgi vermelidir.
Makalede doğrudan veya dolaylı ticari bağlantı veya finansal destek sağlayan bir kuruluş varsa, yazarlar kullanılan ticari ürün, ilaç ve firma ile herhangi bir ticari ilişkilerinin olmadığını veya varsa ne tür bir ilişkilerinin (danışmanlık, diğer anlaşmalar) olduğunu başlık sayfasında belirtmelidir. Ayrıca, çıkar çatışması söz konusuysa, yazar bunu açıklamalıdır. Beyan edilmesi beklenen çıkar çatışmaları arasında akademik girişimler, kişisel ilişkiler, politik, finansal veya kurumsal bağlantılar yer alır.

Telif Hakkı
Telif Hakkı Lisans Sözleşmesini imzalayarak, yazarlar makalelerinin Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi’ne yayımlanmak üzere kabul edilmesi durumunda Creative Commons Atıf-Ticari Olmayan-Türev Eser Yaratma 4.0 Uluslararası (CC BY-NC-ND) lisansı altında lisanslanacağını ve yayımlandığında telif hakkının Munzur Sağlık Bilimleri Dergisi’ne devredileceğini kabul ederler.

Son Güncelleme Zamanı: 17.02.2025 14:32:25