GÜNGÖR DİLMEN’İN BAĞDAT HATUN OYUNUNUN DRAMATİK YAPISI VE İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: 217, 167 - 178, 09.02.2018

Celal Aslan

Öz

Güngör Dilmen (1930-2012), Türk Tiyatro edebiyatına daha ziyade tarih ve mitolojiden esinlenen oyunlarla adını yazdırmıştır. 1960’larda oyun yazarlığına başlayan Dilmen oldukça üretken bir yazardır. Özellikle mitoloji ve tarihten beslenen yazar, konularını tiyatronun olanakları içerisinde çağdaş bir yaklaşımla ele almaya çalışmıştır. Bağdat Hatun oyununda da konu tarihten alınmıştır. Kişisel tutkuların yıkıcı bir iktidar hırsına dönüşümü teması, Bağdat Hatun’un biyografisi üzerinden aktarılmıştır. Dilmen, tarihsel gerçekliği olduğu gibi yansıtmaya çalışmakla birlikte oyun kişileri, “iktidar hırsı” odağında canlandırılmıştır. Oyunda, her türlü insani değeri öteleyerek devlet gücünü elde etme olarak somutlanan iktidar tutkusu ve neden olduğu facialar, tarihsel gerçeklik öncelenerek hikâye edilmiştir. Bu çalışmada Bağdat Hatun oyununun teatral kurgu yapısı incelenerek oyunun dramatik yapısı belirlenmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte oyunun içerik analizi yapılarak dramatik yapı ile bağıntısı da incelemeye tabi tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Güngör Dilmen, Bağdat Hatun, dramatik yapı, içerik analizi

Kaynakça

• AKMAYDALI, H. (1985). “Niğde Sungur Bey Camii”, Vakıflar Dergisi, XIX, 147- 178.
• DİLMEN, G. (2008). Bağdat Hatun, Toplu Oyunları 2 [Kadın Oyunları], Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları, İstanbul.
• ENGİNÜN, İ. (2002). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• ERCİLASUN, B. (2001). “Modern Türk Edebiyatında “Ahiret” Kavramı”, Türkbilig, 2001/2, s. 40-45.
• KONUKÇU, E. (1991). “Bağdat Hatun”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 4, s. 444.
• ŞENER, S. (1974) “Tiyatro: Tutkunun Dramı [Güngör Dilmen: Bağdat Hatun]”, Türk Dili, Nisan 1974, C: XXIX, S: 271, s. 595-597.
• ŞENER, S. (1996). Oyundan Düşünceye, Gündoğan Yayınları, İstanbul.
• ŞENER, S. (2016). Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
• KOMİSYON (2010). “Güngör Dilmen”, Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, Yapı Kredi Yayınları, Genişletilmiş 3. baskı, C.1, s. 338-339.
• TUNCAY, M. (2010). Sahneye Bakmak I, Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul.
• YİĞİT, İ. (2004). “Memlükler Zamanında (1250-1517) Kadın”, Diyanet İlmi Dergi, C: 40, S:2, s.131-144.
• YUVALI, A. (1994). “Ebû Said Bahadır Han”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 10, s. 218-219.
• YUVALI, A. (2000). “İlhanlılar”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C. 22, s. 102-105