EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN YAŞADIKLARI SORUNLAR İLE SORUN ÇÖZMEDE KULLANDIKLARI TEKNİKLER

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 223, 33 - 60, 15.08.2019

Kasım Karakütük Ece Özdoğan Özbal

Öz

Bu araştırmada eğitim yöneticilerinin Türk Milli Eğitim Sisteminde,

okullarında ve ilçelerinde gözledikleri en önemli sorunlar, bu sorunları çözmede

kullandıkları teknikler ve sorunlara yönelik çözüm önerileri konusundaki görüşlerinin

saptanması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında okul müdürleri, müdür

yardımcıları, şube müdürleri, ilçe milli eğitim müdürlerinden oluşan toplam

406 eğitim yöneticisinin görüşleri alınmıştır. Betimsel bir araştırma olarak tasarlanan

araştırmada eğitim yöneticilerine Türk Milli Eğitim Sisteminin en önemli

sorunu, okullarının-birimlerinin en önemli sorunu, bu soruna çözüm önerileri,

çözemedikleri sorunlar ve sorun çözerken kullandıkları tekniklerin neler olduğu

sorulmuştur. Türk Milli Eğitim Sisteminde yapı, hukuksal düzenlemeler (mevzuat),

öğretim programı (müfredat) ve sınav sisteminin sık değişmesi, istikrarsızlık,

plansızlık, eğitim yöneticileri ve öğretmenlerin yetiştirilmesi ve atanmasında

yeterliğe (liyakata) önem verilmemesi, öğretmene değer verilmemesi, öğretmen

eksikliği başta olmak üzere birçok sorun yaşandığı sonucuna ulaşılmıştır. Okullarda-

ilçelerde de benzer sorunlar yaşanmaktadır. Eğitim yöneticilerinin yaşadıkları

bazı sorunları çözemedikleri saptanmıştır. Yaşanan sorunlara, eğitim yöneticilerinin

ulusal ve okul-ilçe düzeyinde çözüm önerileri bulunmaktadır. Eğitim

yöneticilerinin sorun çözerken başta görüşme olmak üzere, beyin fırtınası,

balık kılçığı, odak küme teknikleri ile deneyimli yöneticilere danışma, hukuksal

metinleri inceleme gibi sorun çözme teknikleri üzerinde yoğunlaştıkları belirlenmiştir.

Eğitim yöneticisi olacakların yöneticilik eğitimi almaları, sorun çözme

tekniklerinin de bu kapsam içinde olması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim yönetimi, eğitim yöneticisi, sorun çözme teknikleri, eğitim sisteminin sorunları

Kaynakça

• Akça, F. ve Yaman, B. (2009). Okul yöneticilerinin problem çözme davranışlarını etkileyen faktörleri incelemeye yönelik bir çalışma, Kastamonu Eğitim Dergisi. 17(3), 767-780.
• Akçadağ, T. (2013). Okul yöneticilerinin bakış açılarıyla üst yönetimler: Sorunlar, çözümler, beklentiler, yansımalar. International Journal of Human Sciences, 10(2), 379-399.
• Aktaş, H.İ. (2018).Türk Eğitim Sisteminin Sorunlarının İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Aslanargun, E., ve Bozkurt, S. (2012). Okul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştığı sorunlar. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(2), 349-368.
• Başaran, İ. E. ve Çınkır, Ş. (2011). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Ankara: Ekinoks Yayınevi. Bıyık, E. (2014). İlkokul/ortaokul müdürlerinin okul yönetiminde karşılaştıkları yönetsel sorun ların belirlenmesi: Araklı Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bursalıoğlu, Z. (1981). Eğitim yöneticisinin yeterlikleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fa-kültesi Yayın No: 93.
• Çınkır, S. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin sorunları: Sorun kaynakları ve destek stratejileri. İlköğretim Online, 9(3), 1027-1036.
• Çalık, T. (2003). Eğitimde değişimin yönetimi: Kavramsal bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 9(4), 536-557.
• Çalık, T., Sezgin, F. ve Çalık, c. (2013) Yönetimde Problem Çözme, Ankara: PEGEM Akademi. Çelebi, N. (2009). Resmi ve özel ilköğretim kurumlarında çalışan öğretmen ve yöneticilerin disiplin sorunları ve ödüllendirme uygulamaları, Marmara Üniversitesi. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 75-100.
• Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: Okul aile dayanışması. İlköğretim online, 2(2), 28-34. Çelikten, M. (2001). Okul yöneticilerinin problem çözme becerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 7(3), 297-309.
• Çimen, L. K. ve Karaboğa, Y. (2015). Yönetici ve Öğretmenlerin Ortaöğretim Okullarındaki Disiplin Sorunlarına İlişkin Görüşleri. International Journal of Science Culture and Sport, 3 (Spe- cialIssue 3), 613-628.
• Gaynor, A. K. (2012). Analyzing Problems in Schools and School Systems: A Theoretical Approach, Routledge Press, New Jersey.
• Güçlü, N. (2003). Lise Müdürlerinin Problem Çözme Becerileri, Milli Eğitim Dergisi. 160 (1), 272- 300.
• Kadıoğlu Ateş, H. ve Çardak, M. (2016). Eğitim Yöneticilerinin Problem Çözme Becerileri İle İlgili Yapılan Araştırmalara Genel Bir Bakış. Türk ve İslam Dünyası Araştırmaları Dergisi, 3(7), 106-130.
• Kaplan Özdal, A., Özdal, H., ve Çağanağa, Ç. K. (2017). İlköğretim Kurumlarında Yöneticilere Yansıyan Disiplin Sorunları ve Bu Sorunlara Dönük Yaklaşımları. Electronic Turkish Stu- dies, 12(25), 445-466.
• Karakütük, K. (2016). Eğitim Planlaması, Ankara: PEGEM.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (21. Basım) Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kepenekçi, Y. K. (2004). İlköğretim okulu yöneticilerinin eğitim mevzuatına ilişkin görüşleri. Eği tim Bilimleri ve Uygulama, 3(6), 159-174.
• Korkmaz, M. (2006). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 12(2), 199-226
• Kösterelioğlu, İ., ve Bayar, A. (2014). Türk eğitim sisteminin sorunlarına ilişkin güncel bir değerlendirme. International Journal of Social Science, 25(1), 177-187.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2017) Öğretim Mesleği Genel Yeterlikleri, http://oygm.meb.gov.tr ümeb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_Ögretmenlik_Mesleyy_Genel_Yeterlyklery.pdf, Erişim Tarihi: 10.10.2018.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Sezgin, F. (2016). Okul Yöneticisi ve Liderlik, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (Ed. Servet Özdemir), Ankara: PEGEM Akademi.
• Ünsal, S. (2018) Türkiye’de Öğretmenlik Mesleğinin Statüsüne İlişkin Bir Pareto Analizi. Sakarya University Journal of Education, 8(2), 111-130.
• Üstün, A. ve Bozkurt, E. (2003). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Kendilerini Algılayışlarına Göre Problem Çözme Becerilerini Etkileyen Bazı Mesleki Faktörler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 11 (1), 13-20.
• Yerli, S. (2009). İlk ve Ortaöğretim Okullarındaki Yöneticilerin Duygusal Zeka ve Sorun Çözme Becerileri Arasındaki İlişki: İstanbul Anadolu Yakası Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Li- sans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, N. (2011). Okul Müdürlerinin Görevlerine İlişkin Yaşadıkları Sorunları Çözme Öyküleri Işığında Denge Rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 12(4),