İKİNCİ DİL EDİNİMİ SÜRECİNDE ÇİZGİ FİLMLERİN ROLÜ: ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 223, 245 - 266, 15.08.2019

Mehmet Ali Bahar Dilek Peçenek

Öz

Çizgi filmler, ikinci dil edinimi açısından alanyazında birçok katkısından

söz edilen araçlardır. Fakat bu katkı dile getirilirken uygulama veya gözleme

dayalı araştırmaların verilerinden değil, çoğunlukla genel gözlem ve varsayımlardan

hareket edildiği görülmektedir. Oysa bu türden araştırmaların verilerinin

karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi ile bu konuda daha geçerli ve kapsamlı

bir yargıya ulaşılabilir. Bu düşünceden hareketle gerçekleştirilen bu çalışmada;

çizgi filmlerin ikinci dil gelişimine olan etkisini uygulama veya gözleme dayalı

bir biçimde irdeleyen araştırmaların amaç, yöntem, bulgu ve sonuçlarını bütüncül,

karşılaştırmalı ve eleştirel bir bakışla gözden geçirerek alan uzmanlarına

konuyla ilgili kapsamlı bir değerlendirme sunmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda

ulaşılan araştırmalar içerik çözümlemesine başvurularak incelenmiştir.

İçerik çözümlemesinde QSR NVivo 10 programından yararlanılmıştır. Çalışmanın

bulgularına göre çizgi filmlerin ikinci dil gelişimine etkisinin incelendiği

araştırmaların sayısının sınırlı olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

ikinci dil edinimi, çizgi film, içerik çözümlemes

Kaynakça

• Abuzahra, N., Farrah, M. A., ve Zalloum, S. (2016). Using cartoon in language classroom from a constructivist point of view. Arab World English Journal(3), 229-245.
• Araboğa, E. (2018). Çizgi filmler ve tüketim kültürü: çizgi filmlerde tüketim davranışlarının ve tüketim nesnelerinin ilkokul ve ortaokul çağındaki çocuklara etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arslan, M. ve Adem, E. (2010). Yabancılara Türkçe öğretiminde görsel ve işitsel araçların etkin kullanımı. Dil Dergisi(147), 63-86.
• Arslan, P. (2016). Çizgi filmlerde lider özelliklerinin eğitimdeki yeri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ayan, S. ve Baş, B. (2015). Çizgi filmlerdeki söz varlığıyla ilkokul öğrencilerinin söz varlığı üzerine bir araştırma. Ana dili Eğitimi Dergisi, 3(4), 84-99.
• Bahrani, T. ve Sim, T. S. (2012). Audiovisual news, cartoons, and films as socurces of authentic language ınput and language proficiency enhancement. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 11(4), 56-64.
• Benati, G.A. ve Angelovska, T. (2016). Second Language Acquisition: A Theoretical Introduction To Real World. London: Bloomsbury Publishing.
• Beştaş, M. ve Şahin, S. (2015). Çizgi filmlerde atasözü ve deyimlerin kullanımı. 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (s. 595-606). Ankara: Ankara Üniversitesi ÇOGEM.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnekler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Browne, K. D. ve Hamilton Giachritsis, C. (2005). The ınfluence of violent media on children and adolescents: a public health approach. The Lancet(365), 702-710.
• Bursalı, H. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2015). Çizgi dizilerin 5. ve 6. sınıf öğrencilerinin söz varlığına katkısı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(29), 60-74.
• Clark, C. (2000). Innovative strategy: concept cartoons. Instructional and Learning Strategies(12), 34-45.
• Çakır, İ. (2006). The use of video as an audio-visual material in foreign language teaching classroom. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 5(4), 67-72.
• Danan, M. (2006). Reversed subtitling and dual coding theory: New directions for foreign langu- age instruction. Language Learning, 42(4), 497-527.
• Demir, Ö. (2013). Türk televizyonlarında yayınlanan çizgi filmlerin ilköğretim çağı çocuklarının toplumsallaşma sürecine etkilerinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Doughty, C. ve Long, M.H. (2003). The Handbook of Second Language Acquisition. Oxford: Bla- ckwell Publishing.
• Durdu Zor, S. (2017). Yörük çizgi filmi maysa ve bulutun giysi özelliklerinin incelenmesi. Ulakbilge, 5(18), 1987-2000.
• Ebren, Ö. (2015). Çizgi filmlerde sempatik şiddet olgusu: trt çocuk televizyonu örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Edelenbos, P., Johnstone, R. ve Kubanek, A. (2006). The main pedagogical principles underlying the teaching of languages to very young learners. Languages for the children of Europe: Published research, good practice and main principles. European Commission Report. EAC 89/04.
• Ellis, R. (2008). The Study of Second Language Acquisition (2nd Ed.). Oxford: Oxford University Press.
• Eski, Ö. (2018). Türkçenin güzel kullanımı açısından çizgi filmlerde kelime kadrosu ve millî şuur.Türk Dili, 68(798), 98-103.
• Eşitti, Ş. (2016). Çizgi filmlerde küresel ve yerel kültürün inşası: Caillou ve Pepee örneği. Karadeniz(32), 125-144.
• Faloye, B.; Deji-Afuye, O. O. (2013). The effect of animated cartoons on teaching english grammar: a study of st louis nursery and primary school, ıkere -ekiti, Nigeria, The International Academic Forum, The European Conference on Education Official Conference Procee- dings, Brighton, İngiltere, 532-539
• Ghorbani, M. R. (2011). Watching cartoons with subtitles ımproves children’s foreign language acquisition, Us-China Foreign Language, David Publishing, 9(4), 241-246.
• Gökçearslan, A. (2010). Batı kökenli çizgi filmlerde ırkçı, kapitalist ve ayrımcı ideolojik söyleme-Journal of New World Sciences Academy, 5(4), 365-373.
• Günay Köprülü, S. (2016). Erken yaşta yabancı dil öğreniminde çizgi filmlerin yeri. Diyalog Interkulturelle Zeitschrift Für Germanistik, 4(1), 88-98.
• Habib, K. ve Soliman, T. (2015). Cartoons’ effect in changing children mental response and behavior. Open Journal of Social Sciences(3), 248-264.
• Hamarat, D., Işıtan, S., Özcan, A. ve Karaşahin, H. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının izledikleri çizgi filmler üzerine bir inceleme: Caillou ve Sünger Bob örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 75-91.
• Hayati, A. ve Mohammadi, F. (2009). The effect of films with and without subtitles on listening comprehension of EFL learners. British Journal of Educational Technology, 42(1), 181-192.
• Huber, B., Yeates, M., Meyer, D., Fleckhammer, L. ve Kaufman, J. (2018). The effects of screen media content on young children’s executive functioning. Journal of Experimental Child Psychology(170), 72-85.
• İşcan, A. (2011). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(3), 939- 948.
• Judickaite Pasvenskiene, L. (2014). The translation of idioms in children’s cartoons: A comparative analysis of English dialogues and Lithuanian subtitles. Estonian Papers in Applied LinguJylha Laide, J. (1994). Learning by viewing: cartoons as foreign language learning material for children-a case study, Journal of Educational Television, 20(2), 93-109.
• Kalaycı, N. (2015). Toplumsal cinsiyet eşitliği açısından bir çizgi film çözümlemesi: PEPEE. Eğitim ve Bilim(40), 243-270.
• Karakaş, A. ve Sarıçoban, A. (2012). The impact of watching subtitled animated cartoons on incidental vocabulary learning of ELT students. Teaching English with Technology, 12(4), 3-15.
• Karakuş, N. ve Baki, Y. (2015). Keloğlan çizgi filminin kalıplaşmış dil birimleri yönünden değerlendirilmesi. International Journal of Languages Education And Teaching(UDES), 2038-2056.
• Kaya, T. (2014). Tematik çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlerde yerel ve küresel izler. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(1), 63-78.
• Klein, D., Mok, K., Chen, J.K. ve Watkins, K.E. (2013). Age of language learning shapes brain structure: a cortical thickness study of bilingual and monolingual individuals. Brain Lan- guage, (131), 20–24.
• Krol, W. (2013). Research communiqué on the use of animated cartoons in teaching to children with disorders and disabilities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (106), 2259-2268
• Larsen-Freeman, D. ve Long, M.H. (2014). An Introduction to Second Language Acquisition Research. London: Routledge.
• Littlewood, W. (2007). Second language lerning. In A. Davies ve C. Elder (Eds.) The Handbook of Applied Linguistics (503-524). Oxford: Blackwell.
• Luk, G., Bialystok, E., Craik, F.I.M. ve Grady, C.L. (2011). Lifelong bilingualism maintains white matter integrity in older adults. The Journal of Neuroscience :. 31, 16808–16813
• Mitchell, R. ve Myles, F. (2004). Second Language Learning Theories (2nd Ed.). London: Arnold.
• Nasab, M. S. ve Motlagh, S. F. (2017). Vocabulary learning promotion through english subtitled cartoons. Communication and Linguistics Studies, 3(1-1), 1-7.
• Nicholas, H. (1986). The acquisition of German as a first and as a second Language. Doktora Tezi, Monash University, Melbourne.
• Nicholas, H. ve Lightbown, P. M. (2008). Defining child second language acquisition, defining roles for L2 instruction. J. Philp, R. Oliver ve A. Mackey (Haz.). Child’s play: Second lan- guage acquisition and the younger learner (27-51). Amsterdam: John Benjamins.
• Nichols, E. S. ve Joanisse, M. F. (2016). Functional activity and white matter microstructure reveal the independent effects of age of acquisition and proficiency on second-language lear- ning. NeuroImage, (143), 15-25.
• Nunan, D. (1999). Second language teaching and learning. Boston: Heinle and Heinle Publishers.
• Od, Ç. (2013). Erken yaşta yabancı dil öğretiminde çizgi filmlerin dinlediğini anlama ve konuşma becerilerine katkısı. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(10), 499-508.
• Oddone, C. (2011). Using videos from youtube and websites in the CLIL classroom. Studies About Languages(18), 105-110.
• Özgökbel Bilis, P. (2011). Çizgi filmlerde temsil edilen toplumsal değerler sistemi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon Anabilim Dalı, İzmir.
• Paradis, J. (2007). Second language acquisition in childhood. E. Hoff ve M. Shatz (Haz.). Handbook of language development (387-405). Oxford: Blackwell Publishing.
• Park, H.R.P., Badzakova-Trajkov, G., Waldie, K.E. (2012). Language lateralisation in late proficient bilinguals: a lexical decision fMRI study. Neuropsychologia 50, 688–695.
• Peçenek, D. (1997). İletişimci yaklaşımda dil öğretim teknikleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Peçenek, D. (2013). Çocukluk Döneminde İkinci Dil Edinimi Görünümleri. I. Özyıldırım, N. Büyükkantarcıoğlu, E. Yarar, E. Alparslan (Haz.) içinde, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
• İngiliz Dilbilimi Bölümü 40. Yıl Yazıları 1972-2012 (ss.267-284), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Peçenek, D. (2014). İkinci dil edinimi (araştırması) ve yönlendirilen ikinci dil edinimi alanlarına genel bir bakış. Dil Dergisi, (164), 5-25.
• Perani, D. ve Abutalebi, J. (2005). The neural basis of first and second language processing.Current Opinion in Neurobiology. 15, 202–206.
• Pinter, A. (2006). Teaching young language learners. Oxford: Oxford University Press.
• Pinter, A. (2011). Children learning second languages. Houndmills, Basingstoke, Hampshire: Palgrave Macmillan.
• Postic, S. (2015). Influence of cartoon network on the acqusition of american english during childhood. Verbum, 6, 187-195.
• Rai, S., Waskel, B., Sakalle, S., Dixit, S. ve Mahore, R. (2017). Effects of cartoon programs on behavioural, habitual and communicative changes in children. International Journal of Community Medicine and Public Health, 3(6), 1375-1378.
• Saraç, H. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik çizgi filmlerde toplumsal cinsiyetin inşası: Niloya örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Saville-Troike, M. (2012). Introducing Second Language Acquisition (2nd Ed.). Cambridge: Cambridge University Press
• Schreier, M. (2012). Qualitative content analysis in practice. Sage Publications.
• Serttaş, A. ve Güngör Eral, A. (2017). Türkiye’de yayınlanan çizgi dizilerde engelli bireylerin temsili: TRT Çocuk Kanalı örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (44), 331-347.
• Sevim, Z. (2013). Çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımından karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Sherman, J. (2003). Using authentic video in the language classroom. Cambridge: Cambridge University Press.
• Song, C. (2012). Creativity in translating cartoons from english into mandarin Chinese. The Journal of Specialised Translation, 124-135.
• Şenol, D., Erdem, S., Uzun, Z. ve Erdem, E. (2016). Toplumsal cinsiyetin bir aktarım aracı olarak çizgi filmler: Sindirella ve Pamuk Prenses örneği. Kadın Araştırmaları Dergisi, 2(2), 62-87.
• Taş Alicenap, Ç. (2015). Kültürel mirasın çizgi film senaryolarında kullanılması. Türklük Bilimi Araştırmaları(37), 11-26.
• Taylor, D. (1994). Inauthentic authenticity or authentic inauthenticity? Teaching English as a Second or Foreign Language, 1(2), 1-10.
• Temizkan, M. ve Atasoy, A. (2016). Söz varlığının gelişimi açısından çizgi filmler üzerine bir değerlendirme (TRT Çocuk ve Minika Çocuk Örneği). Millî Eğitim(210), 577-599.
• Tortoriello, A. (2006). Funny and educational across cultures: Subtitling Winnie the Pooh into Italian. The Journal of Specialized Translation, 6, 53-67. http://www.jostrans.org/issue06/ art_tortoriello.php adresinden alındı
• Türkmen, N. (2013). Çizgi filmlerin kültür aktarımındaki rolü ve Pepee. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36(2), 139-158.
• Ulaş Taraf, H. (2011). The use of authentic animated cartoons in teaching tenses to young l2 learners at a private primary school (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yağlı, A. (2012). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolü: Caillou ve Pepee Örneği. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(10), 707-719.
• Yaşar Ekici, F. (2015). Çizgi filmlerin çocuklar üzerindeki etkilerine ilişkin çok boyutlu bir değerlendirme. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 70-84.
• Yayan, G. ve Gümüşsoy, R. (2016). Çizgi filmlerdeki imgelerin çocuk eğitimi üzerine etkisi. Kesit Akademi Dergisi(4), 344-358.
• Yaylı, D., Kanat, A. ve Genç, E. (2014). Film odaklı bir ders uygulaması: çizgi filmlerin yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanımı. Türkçe Eğitiminde Kuramsal ve Uygulamalı Çalışmalar (s. 393-404). Ankara: Pegem Akademi.
• Zarei, A. A. (2009). The effect of bimodal, standard, and reversed subtitling on L2 vocabulary recognition and recall. Pazhuhesh-e Zabanha-ye Khareji, 49(Special Issue), 65-85. Ek 1: Araştırmada Belirlenen Ölçütleri Karşılayan ve İncelenen Yayımlar
• Faloye, B.; Deji-Afuye, O. O. (2013). The effect of animated cartoons on teaching english grammar: a study of st louis nursery and primary school, ıkere -ekiti, Nigeria, The International Academic Forum, The European Conference on Education Official Conference Proceedings, Brighton, İngiltere, 532-539.
• Ghorbani, M. R. (2011). Watching cartoons with subtitles ımproves children’s foreign language acquisition, Us-China Foreign Language, David Publishing, 9(4), 241-246.
• Jylha Laide, J. (1994). Learning by viewing: cartoons as foreign language learning material for children a case study, Journal of Educational Television, 20(2), 93-109.
• Krol, W. (2013). Research communiqué on the use of animated cartoons in teaching to children with disorders and disabilities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, (106), 2259-2268.
• Ulaş Taraf, H. (2011). The use of authentic animated cartoons in teaching tenses to young l2 learners at a private primary school (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.