DEĞERLER EĞİTİMİ VE BEHİÇ AK’IN TAVŞAN DİŞLİ BİR GÖZLEMCİNİN NOTLARI’NDA SEVGİ

Yıl 2020, Cilt: 49 Sayı: 226, 185 - 204, 05.05.2020

Hamza Aydoğdu Esra Alkan

Öz

Değer, bir toplumun sahip olduğu tutum, inanç ve kurallardır.
Toplumdaki bireylerin davranışlarına yol gösteren ölçütlerdir. Toplumlar devamlılığını, düzenini sağlamak adına sahip oldukları değerleri gelecek nesillere aktarmak isterler. Ancak kimi zaman yaşanan gelişmeler ve değişmelerle bu aktarım istenilen biçimde olmayabilir. Bu sebeple
değerlerin bireye belirli bir plan ve program çerçevesinde aktarılması, hedeflenen başarıya ulaşılması açısından önemlidir. Bu aktarımnda öncelik aile ve okul olmakla birlikte çocuğun okuyacağı edebi eserler de büyük öneme sahiptir. Bu açıdan çocuğun okuyacağı eserler, çocuğa
sahip olduğumuz değerleri aktarmak açısından zengin içerikte olmalıdır. Behiç Ak, son dönemde çocuk edebiyatı alanında yazmış olduğu eserlerle yoğun ilgi görmektedir. Bu alanda birçok ürün vermiş olan yazarın eserleri hem çocuklar hem de büyükler tarafından okunmaktadır.
Son dönemde gittikçe yitirmeye başladığımız birçok değer onun eserleri sayesinde çocuklarla buluşabilmektedir. Bunlardan biri de insani, ailevi ve toplumsal olarak en çok ihtiyacımız olan sevgi değeridir. Yazar, 2019 yılında yayımladığı Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları adlı eserinde bu
değer üzerinde yoğunlaşır. Biz de bu çalışmamızda söz konusu eserde sevgi kavramının nasıl yansıdığını araştıracağız. Çalışmamızın ana hatlarını “değer” kavramı, “değerler eğitimi” ve “inceleme” kısmı oluşturacaktır.

Anahtar Kelimeler

Değerler eğitimi, Behiç Ak, Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları, roman, çocuk, sevgi

Kaynakça

• Kitaplar: AYDIN, Mehmet Zeki, AKYOL GÜRLER, Şebnem (2012). Okulda Değerler Eğitimi Yöntemler –Teknikler- Kaynaklar, Nobel Yayınları, Ankara,2012.
• HÖKELEKLİ, Hayati (2013). Değerler Psikolojisi ve Eğitimi, Timaş Yayınları, 2013 İstanbul.
• MENGÜŞOĞLU, Takiyettin(2000). Felsefeye Giriş, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2000.
• Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2011.
• ULUSOY, Kadir, DİLMAÇ, Bülent (2012). Değerler Eğitimi, Pegem Akedemi, Ankara,2012, 6.
• YAMAN, E. (2014). Değerler Eğitimi, Eğitimde Yeni Ufuklar. (3. Baskı). Ankara: Akçağ Yayınları, 18.
• YILMAZ, Kürşad (2008). Eğitim Yönetiminde Değerler, Pegem Akademi, 2008, Ankara, 45.
• YÖRÜKOĞLU, Prof. Dr. Atalay, Değişen Toplumda Aile ve Çocuk, İstanbul, 2007.
• Tezler: ABACI, Erdem (2018). Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ), Zonguldak.
• ALKAN, Esra (2019). Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarında Muhteva, Van Yüzüncüyıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Van.
• ALTUNTAŞ, Aycan (2019). Behiç Ak’ın Çocuk Romanlarında Erdemler ve Karakter Güçler, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Malatya.
• AKBAŞ, Oktay (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara, 44.
• ARIKAN, Yağmur (2018). Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarının Çocuk Edebiyatının Temel Öğeleri Bakımından İncelenmesi, (Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ), Zonguldak.
• BAŞAR, Ramazan (2019). Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarında Değerler Eğitimi ve Bu Eserlerin Türkçe Öğretimine Katkısı, Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kütahya.
• CANBAY, Hikmet (2011). Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarının Doğacı Zekâ Alanı Açısından İncelenmesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale.
• EROL, Emin Emrullah (2014). Tarık Buğra’nın Hikâyelerinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Van, 16.
• KARADENİZ, Emine (2019). Behiç Ak’ın Çocuk Hikâyelerinin Çocuk Edebiyatının Temel Öğeleri Açısından İncelenmesi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya.
• KATILMIŞ, Ahmet (2010). Sosyal Bilgiler Derslerinde Bazı Değerlerin Kazandırılmasına Yönelik Bir Karakter Eğitimi Programının Geliştirilmesi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul. Değerler Eğitimi ve Behiç Ak’ın Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları’nda Sevgi203
• KİRAZLI, Necati (2018). Behiç Ak’ın Çocuk Edebiyatı Yapıtlarının Çocuğa Görelik Açısından İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ), Ankara.
• ÖREN, Sevde Nur (2019). Behiç Ak’ın Çocuk Kitaplarındaki Eğitici İletiler Üzerine Bir Araştırma, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ), İstanbul.
• YENİAY, Sinan (2019). Behiç Ak’ın Hikâyelerinin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi ), Konya.
• YILDIZ, Zafer (2019). Türk Çocuk Yazını Eseri Olarak Behiç Ak’ın “Tombiş Kitaplar” Serisi Üzerine Derlem Tabanlı Bir Araştırma, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin, 2019
• Süreli Yayınları: AKBAŞ, Oktay (2008). “Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış”, Değerler EğitimiDergisi Cilt 6, No. 16, 9-27, Aralık 2008, ss.10
• ATLI, Dilek (2014). “Yazması Keyifli Bir Alan”, Bursa Olay Gazetesi, 29 Mayıs, 2014.
• AVCI, Ümran “Küfretmemek İçin Mizah Yapıyoruz”, (Behiç Ak’la Söyleşi), Haber Türk, 3 Aralık, 2012.
• DEMİRCİ, İ. H., TOKDEMİR, M. A., (2008). “Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi: Amaç, İşlev ve İçerik” Değerler Eğitimi Dergisi, S.15, 2008, ss.72.
• DERELİ, Esra, APAY, Ayşe (2012). “Ortaöğretim Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri ve İşbirliği Yapma Karakterlerinin İnsani Değerlerini Yordaması ve Bu Özelliklerinin İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, S.12/2, 2012,ss.1250.
• DİLMAÇ, Bülent, ERTEKİN, Erhan, YAZICI, Ersen (2009) “Değer Tercihleri ve Öğrenme Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Değerler Eğitimi Dergisi, 2009, S.17, ss.29.
• ELBİR, Bilal, BAĞCI Can (2013). “Değerler Eğitimi Üzerine Yapılmış Lisansüstü Düzeyindeki Çalışmaların Değerlendirilmesi”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8/1 Winter 2013, ss.1321-1333, Ankara.
• ERSOY, Feride, ŞAHİN, Taner (2012). “Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Değerler Eğitimi Yaklaşımları Açısından İncelenmesi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12 (2) ,Ek Özel Sayı, Bahar, ss.1536.
• GÜVEN, Semra (2013). “İlköğretim Ders Programlarının Öğrenciye Kazandırılması Hedeflenen Değerler Açısından İncelenmesi”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ISSN: 1308–9196 Yıl : 6 ,S. 14, Sosyal Bilgiler Öğretimi Özel Sayısı, ss.357
• KULAKSIZOĞLU, Adnan, DİLMAÇ, Bülent, (2000) “İnsani Değerler Eğitimi Programı”, Eğitim Bilimleri Dergisi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi,S. 12, ss.199–208.
• KUŞDİL, M. Ersin, KAĞITÇIBAŞI, Çiğdem (2000). “Türk Öğretmenlerin Değer Yönelimleri ve Schwartz Değer Kuramı”, Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 2000, ss.61.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Türkçe Dersi Öğretim Programı, Ankara, 2019, ss.4.
• ÖZENSEL, Ertan (2003). “Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer”, Değerler Eğitimi Dergisi, S.3, 2003, ss.219.
• SAĞLAM, Eraslan (2014). “Kente Sıkışmış Çocuğun Sesi: Behiç Ak”, İyi Kitap, 6 Mayıs, 2014, S.63,
• TAY, Bayram, YILDIRIM, Kasım (2009). “Sosyal Bilgiler Dersinde Kazandırılması Amaçlanan Değerlere İlişkin Veli Görüşleri”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (3), Yaz 2009, ss.1499-1542.
• YAPICI, Asım, ZENGİN, Zeki Salih (2003). İlâhiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Tercih Sıralamaları Üzerine Psikolojik Bir Araştırma: Çukurova Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Örneği, Değerler Eğitimi Dergisi, 2003, S.4, ss.180.