HAFİF DÜZEY ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖZEL EĞİTİM SINIFI VE KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİ İLE NORMAL GELİŞİM GÖSTEREN ÖĞRENCİLERİN YALNIZLIK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 232, 121 - 131, 24.11.2021

Hatice Allahverdi , Sinem Cankardaş Nalbantçılar , Pınar Tınaz

https://doi.org/10.37669/milliegitim.733849

Öz

Zihinsel yetersizliği olan çocukların, normal gelişim gösteren çocuklara göre daha fazla fiziksel ve ruhsal problem yaşadığı bilinmektedir. Yalnızlık ve toplumdan dışlanma, yaşanan bu problemlerin sıklığı ve şiddetini arttırabilmektedir. Bu nedenle yalnızlık düzeylerinin ve buna neden olan faktörlerin belirlenmesi, zihinsel yetersizliği olan çocukların ruhsal problemler yaşamasını önleyebilmek açısından oldukça önemlidir. Yapılan bu çalışmada da kaynaştırma eğitimi ve özel eğitim sınıfında eğitim görmekte olan hafif düzey entelektüel yeti yitimi olan çocuklar ile normal gelişim gösteren çocukların yalnızlık düzeylerini incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla yürütülen çalışmada 2016 – 2017 eğitim öğretim yılında İstanbul ili çeşitli ilçelerinde 5,6,7 ve 8. Sınıfta eğitimine devam eden normal gelişim gösteren çocuklar ile, yine aynı okullarda hafif düzey zihinsel yetersizliği olan kaynaştırma öğrencileri ve özel eğitim sınıfındaki öğrenciler olmak üzere toplam 272 öğrenciye ulaşılmıştır. Öğrencilerin yalnızlık düzeyleri, kardeş sayısı ve yakın arkadaş sayısına ilişkin bilgiler alınmıştır. Sonuçta kaynaştırma sınıfı öğrencilerinin hem özel eğitim sınıfı öğrencileri hem de normal gelişim gösteren öğrencilerden daha yüksek düzeyde yalnızlık deneyimledikleri görülmüştür. Kaynaştırma eğitiminin amacına ulaşması için okul temelli yalnızlık duygusunun önüne geçmeye yönelik tedbirler alınması gerektiği düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Okul temelli yalnızlık, , Zihinsel yetersizlik, Kaynaştırma, Özel eğitim, Entellektüel yetiyitimi

Kaynakça

• AKMAN, B., UZUN, E., & YAZICI, D. N. (2018). Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının kaynaştırmaya yönelik görüşlerinin karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 96-114.
• ASHER, S. R., HYMEL, S. & RENSHAW, P. D. (1984). Loneliness in Children. Child Development. 55, 1456-1464.
• BATU, S. (2000). Kaynaştırma, Destek Hizmetler ve Kaynaştırma Hazırlık Etkinlikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2 .4, 35 – 45.
• BHAUMIK, S., TYRER, F. C., & MCGROTHER, C. (2008). Psychiatric service use and psychiatric disorders in adults with intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research,52, 986–995.
• ÇİFTÇİ, T.İ., ve KÜÇÜKER, S. (2015). Examination of the psychometric properties of the children’s loneliness scale for students with and without special needs in inclusive classrooms. Educational Sciences: Theory & Practice, 3, 709-721.
• DEMİR, S. ve KALE, M. (2019) İlkokullarda özel eğitim sınıflarında karşılaşılan sorunların incelenmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 354-373.
• EINFELD, S. L., ELLIS, L. A., & EMERSON, E. (2011). Comorbidity of intellectual disability and mental disorder in children and adolescents: A systematic review. Journal of Intellectual & Developmental Disability,36, 137–143.
• Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2014). Zihinsel Engelli Çocuklar Aile Eğitim Rehberi. Grafer Tasarım Baskı Ambalaj, Ankara.
• EREŞ, F., & CANASLAN, A. (2017). Kaynaştırma eğitimi politikalarının değerlendirilmesine yönelik bir çalışma: Engelli öğrencilerin okul sorunları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(1), 553-570.
• ERİPEK,S. (2004). Türkiye’de Zihin Engelli Çocukların Kaynaştırılmalarına İlişkin Olarak Yapılan Araştırmaların Gözden Geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 25-32.
• GILMORE, L., & CUSKELLY, M. (2014). Vulnerability to loneliness in people with intellectual disability: An explanatory model. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 11(3), 192-199.
• GÖRMEZ, A. (2016). Kaynaştırma öğrencilerinin yalnızlığını yordamada algılanan sosyal desteğin etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• HARRY, B. ve KLINGNER, J. (2007). Discarding the deficit model. Educational Leadership, 64(5), 16–21.
• HEIMAN, T., ve MARGALIT, M. (1998). Loneliness, depression, and social skills among students with mild mental retardation in different educational settings. The Journal of Special Education, 32, 154-163.
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2006). http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_son.pdf 18.03.2020 tarihinde indirildi.
• ÖZOKÇU, O. (2006). Birlikte eğitim ortamlarındaki zihin engelli öğrencilere sosyal becerilerin kazandırılmasında doğrudan öğretim yöntemlerinin etkililiğinin incelenmesi. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• PAVRI, S. & LUFTIG, R.I. (2000). The social face of inclusive education: Are students with learning disabilities really included in the classroom? Preventing School Failure, 45, 8 – 14.
• PEMIK, K., DENIZ, L. (2017). Kaynaştırma öğrencilerinin okul ortamlarına yönelik algıları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (51), 76 – 89.
• SARI, H., & PÜRSÜN, T. (2019). Kaynaştırma sınıflarında akran zorbalığının öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından incelenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(44), 731-768.
• SOLISH, A., PERRY, A., & MINNES, P. (2010). Participation of children with and without disabilities in social, recreational, and leisure activities. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 23(3), 226-236.
• SUCUOĞLU, B. (2004). Türkiye’de Kaynaştırma Uygulamaları: Yayınlar/Araştırmalar (1980-2005). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 15-23.
• SUCUOĞLU, B. ve KARGIN, T. (2006). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları. İstanbul: Morpa Yayınları