DAĞITIMCI LİDERLİK ÖLÇEĞİNİN TÜRKÇE UYARLAMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 234, 1553 - 1566, 09.05.2022

Muhammet İbrahim Akyürek

https://doi.org/10.37669/milliegitim.820048

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada orijinali Hairon ve Goh tarafından geliştirilmiş olan Dağıtımcı Liderlik Ölçeğinin Türk kültürüne uyarlama çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda araştırma verisi Ankara ilinde görevli 392 okul yöneticisinden toplanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Dağıtımcı Liderlik Ölçeği (DLÖ) kullanılmıştır. DLÖ dört boyutlu olup toplam 17 madde içermektedir. DLÖ’nün Türkçe’ye uyarlanması kapsamında ilk olarak ölçek kullanım izni alınmıştır. Ardından DLÖ’nün Türkçe dil eş-değerli çalışmaları yapılmıştır. Bu sürecin tamamlanmasıyla birlikte araştırma verisi toplanmış ve analiz edilmiştir. Veri setinin analizi kapsamında DLÖ’nün geçerlik ve güvenirliği incelenmiştir. DLÖ’nün güvenirliği için Cronbach alfa katsayısı hesaplanmıştır. DLÖ’nün dört boyutlu yapısının geçerliği ise doğrulayıcı faktör analizi ile değerlendirilmiştir. Gerçekleştirilen analizlerde DLÖ’nün Türk kültüründe kullanılmaya uygun, geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dağıtımcı liderlik ölçeği, geçerlik, güvenirlik

Kaynakça

• Akyürek, M. İ. (2016). İlkokul müdürlerinin dağıtılmış liderlik özellikleri ile öğretmenlerin iş doyumu algıları arasındaki ilişki (Ankara ili örneği). Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arabacı, İ. B., Karabatak, S., & Polat, H. (2016). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin dağıtımcı liderlik rollerine ilişkin öğretmen algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1015-1032.
• Atılkan, N. (2019). Okul müdürünün dağıtımcı liderlik davranışları ile okulların etkililiği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Avolio, B. J., Bass, B. M., & Jung, D. (1999). Re-examining the components of transformational and transactional leadership using the multifactor leadership questionnaire. Journal of Organizational and Occupational Psychology, 72, 441-462.
• Avolio, B., Walumbwa, F., & Weber, T. (2009). Leadership: Current theories, research, and future directions. Annual Review of Psychology, 60(1), 421-449. Baloğlu, N. (2011a). Dağıtımcı liderlik: Okullarda dikkate alınması gereken bir liderlik yaklaşımı. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 127-148.
• Baloğlu, N. (2011b). Dağıtımcı liderlik uygulamaları: Eklektik bir tasarım çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(4), 163-181.
• Baloğlu, N. (2012). Değerler temelli liderlik ile dağıtımcı liderlik arasındaki ilişkiler: Okul müdürünün davranışını değerlendirmeye dönük nedensel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1367-1378.
• Beck, A. P., & Peters, L. (1981). The research evidence for distributed leadership in therapy groups. International Journal of Group Psychotherapy, 31(1), 43-71.
• Bolden, R. (2011). Distributed leadership in organizations: A review of theory and research. International Journal of Management Reviews, 13, 251-269.
• Brown, M. H., & Hosking, D. M. (1986). Distributed leadership and skilled performance as successful organization in social-movements. Human Relations, 39(1), 65-79.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem A.
• Flessa, J. (2009). Educational micropolitics and distributed leadership. Peabody Journal Of Education, 84, 331-349.
• Gravetter, F. J., & Wallnau, L. B. (2000). Statistics for the behavioral Sciences (5th ed.). Belmont, CA: Wadsworth/Thomson Learning.
• Gronn, P. (2002). Distributed leadership as a unit of analysis. The Leadership Quarterly, 13(4), 423-451.
• Hair, J. F., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2011). PLS-SEM: Indeed a silver bullet. Journal of Marketing, The oryand Practice, 19(2), 139-152.
• Hairon, S., & J WP, G. (2015). Pursuing the elusive construct of distributed leadership: Is the search over? Educational Management Administration & Leadership, 43(5) 693-718.
• Harris, A. (2009). Distributed leadership: What we know? A. Harris (Ed), Distributed Leadership içinde (pp. 11-21). London: Springer Science Business Media.
• Hulpia, H., Devos, G., & Rosseel, Y. (2009). Development and validation of scores on the distributed leadership inventory. Educational and Psychological Measurement, 69(6), 1013-1034.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). Lisrel 8: User’s reference guide. Lincolnwood: Scientific Software International.
• Kline, R. B. (2013). Exploratory and confirmatory factor analysis. In Y. Petscher & C. Schatsschneider (Eds.), Applied quantitative analysis in the social sciences (pp. 171-207). NY: Routledge.
• Kondakçı, Y., Zayim, M., Beycioğlu, K., Sincar, M., & Uğurlu, C. T. (2016). The mediating roles of internal context variables in the relationship between distributed leadership perceptions and continuous change behaviours of public school teachers. Educational Studies, 42(49), 410-426.
• Korkmaz, E. (2010). İlköğretim okul yöneticilerinin paylaşımcı liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri (İzmit örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Korkmaz, E., & Gündüz H. B. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarını gösterme düzeyleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 123-153.
• Kulu, M. (2020). Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin mesleki topluluk düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Macbeath, J. (2005). Leadership as distributed: A matter of practice. School Leadership and Management, 25, 349-366.
• Mayo, M., Meindl, J. R., & Pastor, J. C. (2003). Shared leadership in work teams: A social network approach. In C. L. Pearce & J. A. Conger (Eds.), Shared leadership reframing the hows and whys of leadership (pp. 193-214). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Mayrowetz, D. (2008). Making sense of distributed leadership: Exploring the multiple usages of the concept in the field. Educational Administration Quarterly, 44(3), 424-435.
• Mehra, A., Smith, B. R., Dixon, A. L., & Robertson, B. (2006). Distributed leadership in teams: The network of leadership perceptions and team performance. The Leadership Quarterly, 17, 232-245.
• Özdemir, M. (2012). Dağıtımcı liderlik envanterinin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(4), 575-598.
• Özdemir, M., & Demircioğlu, E. (2015). Distributed leadership and contract relations: Evidence from Turkish high schools. Educational Management Administration & Leadership, 43(6), 918-938.
• Özer, N., & Beycioğlu, K. (2013). Paylaşılan liderlik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. İlköğretim Online, 12(1), 77-86.
• Sheppard, B., Hurley, N., & Dibbon, D. (2010). Distributed leadership, teacher morale, and teacher enthusiasm: unravelling the leadership pathways to school success. Paper presented at American Educational Research Association Denver, Colorado.
• Shakir, F. J., Issa, J. H., & Mustafa, P. O. (2011). Perceptions towards distributed leadership in school ımprovement. International Journal of Business and Management, 6(10), 256-264.
• Silins, H. C., Mulford, W. R., & Zarins, S. (2002). Organizational learning and school change. Educational Administration Quarterly, 38, 613-642.
• Silva, M. R. E. (2009). The role of distributed leadership quality educational organizations. Yayımlanmamış Doktora Tezi, California State University, Educational Leaderhip, Fresno.
• Spillane, J. P. (2006). Distributed leadership. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Spillane, J. P., Halverson, R., & Diamond, J. B. (2001). Investigating school leadership practice: A distributed perspective. Educational Researcher, 30(3), 23-28.
• Spillane, J. P., Halverson, R., & Diamond, J. B. (2004). Towards a theory of leadership practice: A distributed perspective. Journal of Curriculum Studies, 36(1), 3-34.
• Şahin, M., Uğur, C., Dinçel, S., Balıkçı, A., & Karadağ, E. (2014). Dağıtımcı liderlik ölçeği’nin türkçeye uyarlanması, dil geçerliği ve ön psikometrik incelenmesi. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 3(2), 19-30.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Allyn & Bacon.
• Taşdan, M., & Oğuz, E. (2013). İlköğretim öğretmenleri için dağıtımcı liderlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 103-124.
• Uçar, R. (2015). İlkokul müdürlerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin motivasyon ve yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişki (Diyarbakır ili örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Uğurlu, F., & Aylar, F. (2017). Destekleme ve yetiştirme kurslarına yönelik öğretmen öz algı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 28-43.
• Woods, P. A., Bennett, N., Harvey, J. A., & Wise, C. (2004). Variabilities and dualities in distributed leadership findings from a systematic literature review. Educational Management Administration & Leadership, 32(4), 439-457.