Özel Yetenekliler İle Çalışan BİLSEM Öğretmenlerine Uygulanan Eğitici Eğitimi Proje Programının Etkililik Değerlendirmesi

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 240, 2863 - 2886, 01.11.2023

Derya Yüreğilli Göksu , Seher Yalçın

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1184848

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, özel yetenekli öğrencilere eğitim veren öğretmenlere, bütünleştirici eğitim, 21. yüzyıl becerileri ve yenilikçi yaklaşımları da içine alan konuları kapsayan ve bu yaklaşımları uygulamalı etkinlikler ile kazandırmayı hedefleyen eğitici eğitimi proje programının etkililik değerlendirmesini yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye genelinden seçilen Bilim ve Sanat Merkezleri’nde (BİLSEM) kadrolu olarak görev yapan 36 öğretmene sekiz gün süresince eğitimler verilmiştir. Araştırma kapsamda, eğitim verilmek için seçilen öğretmenlere eğitimler ile ilgili öntest ve sontestler uygulanmıştır. Buna ek olarak tepki değerlendirme anketi, eğitici değerlendirme anketi ve öz değerlendirme formu aracılığı ile de veriler toplanarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; katılımcıların eğitim süreci ile ilgili tepkilerinin olumlu yönde olduğu, katılımcıların proje eğitim süreci içerisindeki eğitmenleri, konuları, materyalleri, sunumları ve eğitim ortamını beğendikleri ortaya çıkmıştır. Tüm eğitmenlerin vermiş olduğu eğitimler değerlendirildiğinde ise, eğitimlerin katılımcılar açısından fayda sağladığı, katılımcıların öğrenmelerini ölçme bağlamında olumlu yönde değişimler sağladığı ifade edilebilir. Buna ek olarak, verilmiş olan eğitimlerin bilgi, beceri ve tutum kazanmalarında büyük oranda ve olumlu yönde etki ettiği sonucuna varılmıştır. Katılımcıların ifadelerine göre, almış oldukları eğitimler sonucunda elde ettikleri kazanımlar, öğretmenlik yaşantılarında uygulamaya dönüştürülebilecekleri beceriler kazandırmış ve yapılabilirlik düzeyinin yüksek olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

özel yetenek, bütünleştirici eğitim, yenilikçi yaklaşımlar, program geliştirme, özel yeteneklllerin eğitimi

Kaynakça

• Baykoç, D. N. (2011). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. Eğiten Kitap Yayınları.
• Bilgili, A. E. (2000). Üstün yetenekli çocukların eğitimi sorunu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 59-74.
• Chan, D. W. (2001). Characteristics and competencies of teachers of gifted learners: The hong kong teacher perspective, Roeper Review, 23 (4), 197-202.Clark, B. (2002). Growing up gifted: Developing the potential of children at home and at school (6th ed.). Merrill Prentice Hall.
• Dağlıoğlu, H. E. (2010). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde öğretmen yeterlikleri ve özellikleri. Milli Eğitim Dergisi, 186, 72-84.
• Darling-Hammond, L. (2000). Teacher quality and student achievement: A review of state policy evidence. Educational Policy Analysis, 8(1), 1-44.
• Demir, C. G. ve Demir, E. (2020). Üstün yetenekli öğrenciler ve ebeveynlerinin bilim ve sanat merkezi’ne yönelik kavramlara ilişkin bilişsel algılarının KİT aracılığıyla incelenmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(2), 784-807.
• Demirel, Ö., & Kaya, Z. (2006). Eğitim Bilimine Giriş. İstanbul: Pegema Yayıncılık.
• Duman, M. (2013). Üstün zekalı ve yetenekli bireylere yönelik eğitim modelleri ve öğretimsel uygulamaları [Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi]. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdik, E. (2016). Güney Kore'de üstün zekâlılar eğitimi ve han nehri mucizesi: gezi notları. Üstün Zekalılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 3(2), 1-67.
• Gagne, F. (2010). Motivation within the DMGT 2.0 framework. High Ability Studies, 1(2), 81– 99. Genç, S. Z., ve Eryaman, M. Y. (2008). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
• Gibson, S., ve Dembo, M. (1984). Teacher efficacy: A construct validation. Journal of Educational Psychology, 76, 569-582.
• Girgin, D. (2020). Özel yetenekli öğrencilerin desteklenmesi için gereken yeterlilikler: sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 19 (74),895-915.
• Girgin, D. (2019).Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrenci ailelerinin çocuklarının gelişimlerine ilişkin ihtiyaçları. Turkish Studies Educational Sciences.14(5), 2293-2319.
• Gürşimşek, I. (1998). Öğretmen eğitiminde yeni yaklaşımlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 25-28.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Asil Yayın Dağıtım. Karaçalı, A. (2004). “Kerem Altun ile “Öğretmen Yeterlikleri” üzerine. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi,(58).
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Akademi Yayıncılık.
• Kaya, Y., Günay, R. ve Damgacı F. K. (2015). Kirkpatrick dört düzey program değerlendirme modeli. The Journal of International Education Science, 2(5), 89-97.
• Kaya, N. G. (2013). Üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi ve BİLSEM’ler. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 115-122.
• Kirkpatrick, D., ve Kirkpatrick, J. (2006). Evaluating training programs: The four levels. Berrett-Koehler Publishers. Lassig, C. J. (2003). Gifted and talented education reforms: Effects on teachers' attitudes. In Bartlett, B. and Bryer, F. and Roebuck, D., (Eds.), Proceedings 1st Annual International Conference on Cognition, Language, and Special Education Research: Reimagining Practice: Researching Change 2 (s. 141-152), Surfer Paradise, Australia.
• MEB. (2010). Millî eğitim bakanlığı iç denetim birimi başkanlığı, bilim ve sanat merkezleri süreci (Üstün yetenekli bireylerin eğitimi) iç denetim raporu, 2010/14, Ankara.
• Metin, Mustafa. (2014). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sak, U. (2010). Üstün zekalılar özellikleri tanılanmaları ve eğitimleri, Maya Akademi, Ankara.
• Satmaz, İ, ve Evin Gencel, İ. (2016). Bilim sanat merkezlerinde görevlendirilen öğretmenlerin hizmet içi eğitim sorunu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (42), 59-73.
• Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve sanat merkezi uygulamasının değerlendirilmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Sönmez, V. (2008). Bilim felsefesi. Anı Yayıncılık.
• Şimşek, H. (1997). Paradigmalar savaşı kaostaki Türkiye. Sistem Yayınları.
• Tortop, H. S., ve Dinçer, S. (2016). Destek eğitim odalarında üstün/özel yetenekli öğrencilerle çalışan sınıf öğretmenlerinin uygulama hakkındaki görüşleri. Journal of Gifted Education Research, 4(2), 11-28.
• Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A., ve Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-248. Doi: 10.2307/1170754.
• Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Eğitimi 1. İstanbul Çalıştayı. (2013). Eğitimcilerin eğitimi, http://erzurumram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/25/21/969720/dosyalar/2017_02/130 85414_ustunzekalaltay.pdf
• Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Eğitimi 1. İstanbul Çalıştayı. (2013). Eğitimcilerin eğitimi, http://erzurumram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/25/21/969720/dosyalar/2017_02/130 85414_ustunzekalaltay.pdf
• Yalçın, S. (2018). 21. yüzyıl becerileri ve bu becerilerin ölçülmesinde kullanılan araçlar ve yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(1), 183-201. Doi:10.30964/auebfd.405860
• Yaşar, Ş., Gültekin, M., Türkan, B., Yıldız, N. ve Girmen, P. (2005). Yeni ilköğretim programlarının uygulanmasına ilişkin sınıf öğretmenlerinin hazırbulunuşluk düzeylerinin ve eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi: Eskişehir ili örneği. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H., ve Kocasaraç, H. (2010). Hizmetiçi öğretmen eğitiminde yeni bir yaklaşım: Yenilikçi öğretmenler programı ve değerlendirmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 51-64.
• Yüreğilli Göksu, D. (2021). M. S. Köksal & M. R. Barın (Edt.), Özel Yetenek ve BİLSEM’ler (s. 189-227). MEB: Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Yüreğilli Göksu, D., Yalçın, S., Gelişli, Y., ve Taşpınar, M. (2020). Özel yetenekli öğrencilerin öğretmenleri için geliştirilen yenilikçi yöntem ve tekniklere ilişkin programın etkililiği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(4), 2704-2720. DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.12.1501