Stefan Zweig’ın Eserlerinde Yahudi Kimlik Bilincinin Uyanışı

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 77 - 86, 30.06.2017

Leyla Coşan

Öz

Stefan Zweig 1881 yılında Viyana’da varlıklı bir Yahudi ailenin ikinci oğlu olarak dünyaya gelir. Maddî sıkıntıları olmaksızın “İstikrarın Altın Çağı” olarak adlandırılan bir dönemde yaşar. Zweig bu zamanı geriye dönük olarak gururla, edebiyat, müzik, tiyatro, opera ve yaşam tarzı vd. gibi alanlarda kültürleşmenin zamanı olarak tasvir eder. Avrupa için ekonomi ve endüstrinin yükselişte olduğu, huzurlu bir dönem söz konusudur. Ancak sadece Birinci Dünya Savaşı’na kadar etkisini devam ettiren yaşama yönelik bu olumlu tablo, gerçekleri tam olarak yansıtmaz. Birinci Dünya Savaşı ve ardından yaklaşan yeni felaketler toplum içinde ciddi gerilim ve krizlere neden olur. Bu dönemi idealize etme eğilimini gösteren Zweig, burjuva sınıfına mensup birçok Yahudi aile gibi bu olumlu düşüncelerinin kurbanı olur. Asimile olmuş burjuva sınıfı, sosyal ve nasyonal gerilimlerin farkına varmaz ve kimi zaman kayıtsız kalır. Stefan Zweig bu yönüyle, mensubu olduğu burjuva sınıfının tipik bir temsilcisi olma niteliğini taşır. Kendisi de o dönemlerde kültürel hayatın ne denli ön planda olduğunu ve buna mukabil siyasetin ne denli göz ardı edildiğini vurgular. Çalışmanın amacı yazarın biyografisi, mektuplar ve eserler örneğinde Stefan Zweig’ın Yahudilik ile ilişkisini ortaya koymaktır. Avrupa’yı sarsan faşizm ve buna bağlı olarak gelişen siyasî olaylar göz önünde tutularak, yazarın zaman içerisinde kendi Yahudi kimliğine yönelik bakışının ve anlayışının değişmesi ve siyasî olayların bu değişime etkisi irdelenecektir. Son olarak var olan politik ve toplumsal düzende meydana gelen radikal değişimlerin, insanın kendi kimlik anlayışında da radikal değişimlere neden olabileceği Zweig örneğinde ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Stefan Zweig, Yahudilik, Kimlik Sorunu, Avrupa, Faşizm

Kaynakça

• Zweig S. (1901). “Im Schnee”. Die Welt. Band 31 (1901) 10-13. Frankfurt am Main 1901.
• Zweig S. (1920). Jeremias. Eine dramatische Dichtung in neun Bildern. Leipzig 1920.
• Zweig S. (1946). Zeit und Welt. Gesammelte Aufsätze und Vorträge 1904-1940. Stockholm 1946.
• Zweig S. (1982). Die Welt von Gestern. Erinnerungen eines Europäers. Frankfurt am Main 1982.
• Zweig S. (2011). Der begrabene Leuchter. Frankfurt am Main 2011.