İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Uzak Bağdaştırma Kullanımı Üzerine Bir Araştırma/ A Research On The Usage Of Remote Reconciliation In Secondary School Turkish Language Course Books

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 18, 29 - 44, 25.11.2013

Bilginer Onan , Nazlı Tokdemir

Öz

Bu çalışmada,Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları ilköğretim 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerde, öğrencilerin soyut düşünme becerilerini geliştirmede temel ölçütlerden biri olan uzak bağdaştırmaların sınıf düzeylerine göre dağılım oranları tespit edilmiş, elde edilen bulgular, belirlenen ölçütler çerçevesinde bir karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. Çalışmanın amacı, soyut düşünme becerisini geliştirmede bir ölçüt kabul edilen uzak bağdaştırma kullanımlarının metinlerdeki dağılım oranlarını tespit ederek, öğrencilerin soyut düşünme becerilerini geliştirmede ne kadar etkili olduklarını ortaya koymaktır. Çalışmanın evrenini, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları ilköğretim 6,7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Örneklem, ders kitaplarındaki temalarda yer alan 56 okuma metninden meydana gelmektedir.Çalışmanın birinci bölümünde, ders kitaplarındaki metinlerin taşıması gereken nitelikler içerik, konu, dil ve anlatım yönünden ele alınmıştır. Dil ve anlatım yönünden metinlerin taşıması gereken nitelikler değerlendirilirken semantik bir kavram olan bağdaştırmalar üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde, bağdaştırma kullanımı ve soyut düşünme arasındaki ilişki ele alınmıştır. Üçüncü bölümde 6,7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde uzak bağdaştırmaların dağılım oranları tespit edilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde, sınıf düzeylerine göre dağılım oranları tespit edilen uzak bağdaştırmalar metin türleri, sınıf düzeyleri, temalar ve metinler arası ölçütler çerçevesinde bir karşılaştırmaya tabi tutulmuştur. Sonuç olarak, uzak bağdaştırmaların sınıf düzeylerine göre dağılım oranlarında bir düzensizlik olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:Bağdaştırma, Uzak Bağdaştırma, Türkçe Ders Kitapları, Ana Dili Eğitimi, Soyut Düşünme Becerisi

Abstract

Remote reconciliation is one of the main criteria in developing students' abstract thinking skills. In this study, the distribution ratio of remote reconciliation in relation to grades in the texts which are in the Turkish language course books of the Ministry of National Education Publications for the 6^th, 7^th and 8^th grades was identified. Findings obtained were compared in the framework of the criteria determined. The purpose of the study is to determine in texts the distribution ratio of remote reconciliation usages which are considered as criteria in developing abstract thinking skill and to determine how much they are effective in developing students' abstract thinking skills. Population of the study consists of the Turkish Language course books of the Ministry of National Education Publications for the 6^th 7^th and 8^th grades. Sample of the study consists of 56 reading texts from the course books. In the first part of the study, qualifications that the course books should have were addressed in terms of content, subject, language and expression. Reconciliation, which is a semantic concept, was emphasized while evaluating the qualifications that the course books should have. In the second part, the relation between reconciliation usage and abstract thinking was addressed. In the third part, the distribution ratio of reconciliations in the Turkish language course books for the 6^th, 7^th and 8^th grades was determined. In the fourth part, remote reconciliations were compared in the framework of text types, grades, themes and inter textual criteria.

Key Words:Reconciliation, Remote Reconciliation, Turkish Language Course Books, Native Language Education, Abstract Thinking Skill

Anahtar Kelimeler

Bağdaştırma, Uzak Bağdaştırma, Türkçe Ders Kitapları, Ana Dili Eğitimi, Soyut

Kaynakça

• Aksan, D. (1999). Anlambilim-Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi.
• Aksan, D. (2006). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.
• Alkan, C. (1995). Eğitim Teknolojisi. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Alkan, C. (1997). Eğitim Teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aycan, Ş, Kaynar, Ü, Türkoğuz, S. veArı, E. (2001). “İlköğretimde Kullanılan Fen Bilgisi Ders Kitaplarının Bazı Kriterlere Göre İncelenmesi”Fen Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, Ankara: ODTÜ.
• Budak, S. (2001). Psikoloji Sözlüğü.Bilim ve Sanat Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Göğüş, B. (1978). Ortaokullarda Türkçe ve Yazın Öğretimi. Ankara: Gül Matbaası.
• Göğüş, B.(1996). “Türkiye'de Cumhuriyetten Beri Türkçe Eğitim Kitapları”. Türkiye'de ve Almanya'da İlköğretim Ders Kitapları. İstanbul: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi No: 11, 6-11.
• İşcan,A,Efendioğlu, S,Ada, Ş. (2008). “Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Edebi Metinlerin Öğrencilere Estetik Zevk Kazandırmadaki Rolü.” Gazi Osman Paşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1,59-67.
• Kabadayı, H. İ. (2006). İlköğretim Okullarında Okutulan 5.Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin 1981-2004 Türkçe Öğretim Programlarına Uygunluğunun İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. Ankara: Tekışık Yayınları.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Keklik, S. (2008). 1–8. Sınıf Türkçe Dersi Ders Kitaplarının Metin Türleri ve Özellikleri Açısından İncelenmesi.Türkçe Öğretimi Kongresi Kitabı. İstanbul.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1–5. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları MüdürlüğüBasımevi.
• Cemiloğlu, M. (2001). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Oğuzkan, F. (1993).Eğitim Terimleri Sözlüğü.Ankara: Emel Matbaacılık.
• Özbay, M. (2006).TürkçeÖzel Öğretim Yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, M. veMelanlıoğlu, D. (2008). “Türkçe Eğitiminde Kelime Hazinesinin Önemi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 30-45.
• Şirin, M. R. (2007). Çocuk Edebiyatı Kültürü. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Yıldırım, A. (2005). Bahaettin Karakoç'un Şiirlerinde Sıra Dışı Bağdaştırmalar.Gazi Üniversitesi, Ankara.